Finans
Ulusal ve Uluslararasi Ekonomi, Finans, Bankacılık, Para, Ödeme Sistemleri, Cüzdan, Kart ve Elektronik&Mobil Ticaret ile ilgili makale ve yazılarımı buradan takip edebilirsiniz.
Ulusal ve Uluslararasi Ekonomi, Finans, Bankacılık, Para, Ödeme Sistemleri, Cüzdan, Kart ve Elektronik&Mobil Ticaret ile ilgili makale ve yazılarımı buradan takip edebilirsiniz.
Bazı blok zincirlerin merkezi bir otoritesi yoktur ve kullanıcılar ağı içerisinde uzlaşma mekanizmasına güvenir ve onaylarlar. Örneğin en çok bilinen Bitcoin ve Ethereum sayılabilir.Bazı blok zincirlerinde ise özel ayrıcalık ve roller yüklenen kullanıcılar vardır. Örnek olarak Multichain (www.multichain.com) verilebilir, Multichain ‘de onaylayan (validator) node’lar tarafından onaylanan işlemler Blok zincirine eklenir.
* Herkes Bitcoin veya Ethereum gibi Public (genel/kamuya açık) bir ağ kullanabilir.
* Kamu ağlarının kullanım ücretlerine ilişkin kuralları vardır.
* Platform (çoğunlukla) açık kaynak olduğundan, mevcut platformlardan birini kullanarak Private (özel/kapalı) bir ağ oluşturabilirsiniz. Sonra kendi kurallarınızı; üye ve işlem onay mekanizması, blok zincirine yazma, güncelleme veya çıkarma gibi size özel kuralları oluşturabilirsin.
Bazı Blok zincirlerin sabit kodlu (yazılıma gömülmüş ve kolay değiştirilemeyen) işlem kuralları vardır. Örneğin Bitcoin veya diğer hükümet destekli kripto para birimleri.Diğer blok zincirler, kendi işlem kurallarınızı oluşturmanıza izin verir. Örneğin Ethereum gibi esnek ve açık platformları kendi iş modeliniz ve projenize göre özelleştirebilirsiniz. Tüm işlem kurallarını kendiniz belirleyebilmek için “Turing complete code” adı verilen altyapı ve protokol kodlarının tamamı verilmiş olması önemlidir.
Bazı blok zincirler, hesaplama, işlem onayı veya doğrulama amacıyla zincirde olmayan bazı verileri ve blokları içe / dışa aktarmaya izin verir.
* Bu veriler şifreleme yoluyla korunmamakta veya değiştirilemez olarak garanti edilmekle birlikte, dışa aktarılan veya içe alınan veri hash (karması) yapısı gereği bir miktar teminat/güvenlik sağlaması mümkündür.
* On chain (Zincir içinde) Data; Veriler genelde standart veri alanları, özet bilgileri ve tanımları içerir. Avantajı; Verilere anında ve kolay ulaşılabilmesi, bu sayede doğru bilgiler için tek noktadan erişim mümkün oluyor. Dezavantajı; Veri tipi ve boyutu olarak limitli kayıt yapılmak durumunda kalınıyor.
* Off Chain (Zincir dışında) Data; İş modeline göre çok detaylı ve genişleyebilir veri tipi ve içeriği (medya, harita, hastane verileri, vb.) kaydedilebiliyor. Avantajı; Her türlü veri formatı ve boyutu kaydedilebilir. Dezavantajı; Veri dosyaları ve detaylarına istendiğinde aynı anda erişilemez ve elde edilemez. Ek entegrasyon ve servisler ile veri detaylarına erişilebilir. Blockchain üzerinde bilgi bozulması oluşabilir.
* Bitcoin ve benzeri kripto para birimlerinde yeni bir blok oluşturmak hesaplama ve doğrulama açısından zor. Buna “madencilik” olarak isim veriliyor.
* Public (kamuya açık) ağlarda, blok zincirinin gücü, çoğaltma, yedekleme ve yeni blokların doğrulanmasından kaynaklanmaktadır.
* Teşvik yapısı, hem yeni blokların oluşturulmasını teşvik etmek hem de mevcut blokları yedeklemek için tasarlanmıştır.
– Eğer başarılı bir madenciysen, yeni Bitcoin ve muadili kripto para birimlerinden kazanabiliyorsun.
– Katılımı teşvik etmek için tahsil edilen ücretler de tahsis edilir.
– Bir çok yeni ICO modelinde mütahitten (topraktan) girersen, ciddi indirimler vaat ediyorlar, ilk girenler sonraki girenlerin ödediği giriş bedeli, aidatlardan da pay alabiliyor. Böylece ilk kritik seviye üye sayısına ulaşmayı motive ederek yatırımcı çekiyorlar.
* Permission (izin gerekli) ağlar erişmek için izin gerektirir. Girme talepleri veya atanacak girişler için özel izinler tanımlanır.
– Bu ağlarda katılımcı önceliklidir, defteri güncelleme yetkisi verilir.
– İzin gerekli ağlarda işlemlerin hızı diğerlerine göre daha fazladır.
– Gizlilik daha çok önemsenir ve güvence altına alınır.
– Bankalar ve diğer finans kuruluşları müşteri ve mahremiyetine daha çok önem verdiği için izinli blockchain ‘leri tercih etmektedir.
Örnek Blockchain sağlayıcılarını aşağıdaki resimde görebilirsiniz:
* Public (Genel/kamuya açık) ağlar özel amaçlı kullanılabilir. Örneğin; Bir tedarik zincirini yönetmek için akıllı bir Ethereum sözleşmesi yürütmek sayılabilir.
– Özel amaçlar için kullanılan genel ağlar üzerinde de özel bölümlere erişmek için izin gerektirebilir.
– Ağ üzerindeki herhangi bir paydaş defter kayıtlarını ve blok’larını okuyabilir ve izinlerine göre yazabilir.
– Genel ağlarda herşey daha fazla transparan olduğu için kolay kolay müdahale ve değişim kabul görmez
– Güvenlik seviyesi doğası ve yapısı gereği izinli olanlara göre daha yüksektir.
Örnek Blockchain sağlayıcılarını aşağıdaki resimde görebilirsiniz:
Bir süredir ara verdiğim yazı ve makalelere devam ediyorum. 3-4 aylık yazı girmediğim vakitte sizlere güzel yazı ve makaleler çıkarabilmek için Blockchain (Blok zinciri) ve CryptoCurrency (Kripto Parabirimleri) konularında 10 tane kitap, onlarca rapor ve makale okudum. Birçok konferans ve etkinliğe katıldım, şimdide biriktirdiğim bilgi ve birkaç ICO ‘da edindiğim deneyimi aktarmak istiyorum.
Arkasında henüz dayanak olmayan, devletler ve merkezi otoriteler tarafından kabul edilmeyen, yakın zamanda birçok büyük ülke tarafından ciddi engel ve önlemler alınmaya başlayan Kripto Paralar konusuna şimdilik girmeyeceğim.
Bitcoin ile ünlenen kripto-paraların dünyaya armağanı olan tüm sektörleri temelinden etkileyecek yeni teknoloji ve altyapı olan Blockchain benim için araştırma ve danışmanlık yaptığım sektörlerde daha önemli yer kaplıyor.
Blockchain konusunu, arkasındaki teknoloji, sektörlere, hayatımıza ve özellikle de finans dünyasına etkilerini aktarmaya çalışacağım. Blockchain konusunu kafa karıştırmadan açıklayabilmek için üstteki resimde yer alan beyin haritasını çıkardım. Bu haritayı özet ve anlatım sıralaması olarak kullanarak tüm konuları beyin haritam üzerinden açıklamaya çalışacağım.
Adı üzerinde bir “Blok zinciri” ‘dir. Gerçeklerin defteri yani onaylanan değerin (para, sahiplik, hak, içerik, sözleşme, veri, vb.) defteri yada teknoloji dili ile veri tabanı olarak düşünebilirsiniz. Artık işlem ve kayıtların bulunduğu defter / veritabanı merkezi olmayacak, ağ üzerindeki eş noterler (düğüm / nod olarak anılıyor) de aynı defterin bir kopyası / replikası olacak. Bu sayede bu noktalar hem yedekleme, hem verinin koruma ve yeni işlemlerin onayını da vererek verinin değişemez / değiştirilemez olduğunun garantisi olacak.
Blok zinciri üzerindeki tüm iletişim ve veriler gönderen ve alıcının bilgisini şifreleme yöntemleri ile güvenli bir şekilde tanımlamak ve saklamaktan da sorumlu oluyor.
Bir düğüm defterine (dolayısı ile tüm defterlere) bir gerçek eklemek istediğinde, birincil formlar oluşur; bu uzlaşma blok olarak adlandırılır ve onaylanarak zincire eklenir. Özellikle bizim gibi aracılara ve merkezi otoriteye güvenen kültürler için büyük bir zihin değişimi ve dönüşümü olacak, biri(leri)ne güvenmek zorunda değilsiniz, tüm ağa güvenmeniz yeterli.
* Distributed Ledger (Dağıtık defter): Ağ üzerindeki tüm kullanıcıların tüm işlemlerini kaydeden dağıtık yapıda tüm paydaşlarda duran defterdir.
* Hashing (Karıştırma): Bir PDF veya DOC formatı gibi bilgiyi karma olarak bilinen bir koda formatına çevirmek için kullanılan matematiksel karıştırma (dijital parmak izi) yöntemidir.
* Digital Currencies (Dijital para birimleri): Internet bazlı ticari ve finansal işlemlerde kullanılabilen para formatlarına verilen isim.
* Crypto Currencies (Kripto para birimleri): Merkezi otoriteler tarafından çıkarılmayan, rezerv / havuz edilmeyen ve kontrol edilmeyen, ağ üzerinde bulunan katılımcı / üyeler tarafından değer biçilen, alışveriş ve transfer için kullanılan yeni nesil para birimidir.
* Cryptography (Kriptografi): Kamuya açık olan defterdeki veri ve işlemlerin değiştirilememesinin güvencesi ve aracıdır. Kurcalamaya teşebbüs hemen farkedilir.
Teknik olarak, Blockchain herkesin denetleyebileceği, ancak tek bir kullanıcının kontrol edemeyeceği, paylaşılmış, güvenilir kamuya açık (farklı kapalı / yarı kapalı modelleri de var) defterdir. Bir Blockchain, bir işlem için gerekli tüm tarafları ve işlemleri içerir, aynı zamanda zincirin tüm katılımcıları genel anlaşma ve belirli kurallarla değiştirilebileceği için defteri güncel tutar.
* Blockchain, dağıtılmış defteri teknolojisine dayalıdır; bu, ilgili veriler birden çok kullanıcı arasında dağıtılır
* Her işlemden sonra, önceki blok hakkında bilgi içeren başka bir blok zincire eklenir.
* Blockchain bloklara ayrılmış tüm işlemlerin kayıtlarının bir defteridir.
* Blockchain bilginin senkronize ve eşit şekilde değiştirilmesini sağlar.
* Blockchain bir ağdaki farklı tarafların anonim olarak işlemleri tamamlamalarına izin verir.
1. Peer-to-peer Network (Kişi/kullanıcı/noktalar arası ağ/şebeke): Alttaki resimde göreceğiniz üzere ağ ve iletişim modelleri Blockchain ile A ‘dan C’ye evrilmiştir.
* A resmi merkezi yapıya sahiptir, tüm client (istemci) ‘lar merkezi server (sunucu) ‘a bağlanır, maliyet ve hata çıkma oranı yüksek olduğu için merkezi yapılar değişti. Bankacılık dünyasından örnek verirsek, her ülkede sadece merkez bankaları vardı (centralized A modeli), zaman içinde ülke, ekonomi, ticaret ve işlem hacmi büyüyünce yetki B ‘de yer alan merkez dışında (decentralized B modeli) yeni merkezler oluşturarak (yeni bankalar) yük ve hata olasılığı dağıtıldı. Blockchain ile beraber merkez ve oluşturulan diğer merkezlerin dışında ağa katılan her üye hem merkez hem de istemci modunda (distributed C modeli) çalışabiliyor, tüm ağa güveniliyor ve onaylatılıyor herşey.
2. Public Key Cryptography (Ortak anahtar kriptografisi) : Kullanıcı ve veriler açık anahtar şifrelemesi ile korunur ve saklanır
* Cryptographic Hashing (Şifreleme Karıştırma)
– Bir girdi (‘mesaj’) alır ve sabit büyüklükte bir çıktı verir (‘özet’)
– Tek yönlü fonksiyonlar – girdiden çıktı saptamayı kolay, ancak çıktıdan girdiyi belirlemek son derece zor
* Public & Private Keys (Genel ve Özel Anahtarlar)
– Alıcının ortak anahtarı ile şifrelenmiş mesaj yalnızca alıcının özel anahtarı tarafından çözülebilir
* Digital Signatures (Dijital İmzalar)
– Gönderenin özel anahtarı ile imzalanmış bir mesajın orijinal olup olmadığını, gönderenin genel anahtarına sahip olan herkes tarafından doğrulanabilir (ancak erişilemez)
3. Distributed Consensus (Dağıtık konsensüs): Rastgele bir matematiksel sorunun çözümüne dayalı dağıtılan bir konsensüs yapısıdır.
Şebekenin hangi şartlar altında anlaşmaya varıldığı (‘uzlaşma sağladığı’): [1] veritabanının genel durumu; & [2] ilavelerin doğruluğu;
– Kurallar protokole göre pişirilir
– Tüm bloklar bir önceki bloğa karma bir referans içerir – değişmez zincir oluşturulur
– Kamu defterlerinde “madencilik” veya “blokların teyit edilmesi” olarak adlandırılır
4. Ledger (Defter): İşlem ve verilerinin kriptografi ile şifrelenmiş ve karmaşık hale getirilmiş blokların yazıldığı defterler.
Blockchain teknolojisinin protokolleri değişmez bir güven sağlar. Güvenlik, sözde gizli ve blok halinde mühürlenmiş şifreli işlemlerle garanti edilir. Şeffaflık, herkesin görebileceği açık, kamuya ait merkezi olmayan defter ile sağlanmaktadır. Özgünlük ve güvenilirlik, kalıcı, değişmez bir olay kaydı ile oluşturulmuştur.
5. Validity Rules (Geçerlilik/Doğrulama kuralları): Ağ üzerinde ortak tanımlanan genel kabul gören kurallar manzumesidir. İşlemler nasıl yapılacak, nasıl onaylanacak, defterler güncellenecek mi? Güncellenecek ise nasıl? vb.)
Bu yazımda, sizleri İslam medeniyetinin altın çağına götürüp, bugünün gelişmiş ülkelerinin o gün ticaret yollarını kaptırdığı için İslam medeniyetini alt etmek için çıktığı keşifler, elde ettiği ganimet, değerli maden ve doğal kaynakları ülkelerine getirerek sermayeye daha sonrada bankacılık sistemine dönüşen sistemi nasıl oluşturduklarını aktaracağım.
15. yüzyılda altın çağını yaşayan İslam medeniyeti tüm ticaret yollarına hakim olmaya başladı, ticaret için tıkanan batı yeni arayışlara girdi. Keşifler çağında hayata geçiren batı, elde ettiği sermaye birikimini ise oluşturduğu yeni sistem (bankacılık) ile resmileştirdi.
15.yüzyılda rönesans İtalya’sının büyük kültürel erime potasında atılır. Her ne kadar Rönesans sanat, bilim, edebiyat ve felsefeyle ilişkilendirilse de, tüm bunların kamçılayıcısı para olmuştur: Zenginlik ve himayecilik, sanat ve mimaride meyve veren bir dönem başlatmıştır. Daha renksiz gelişmeler olaraksa para yatırılabilen ve belki daha da önemlisi borç alınabilen bankalar doğmuştur.Emperyalist bir şekilde elde ettikleri yeni kıtalarından kazandıkları kıymetli madenleri gemilerle banka hesaplarına aktaran batı sonraki dönemlerde sistemlerini geliştirdiler.
Yüzyıllar ilerledikçe, iç taht kavgaları, İslam ülkeleri arası meshep savaşları ve güç savaşları ile medeniyetini ileriye götüremedi, sonuç olarak ganimet ve vergi sarmalının içinde hapis oldu. İslam ülkeleri batılı bankaların kredi müşterileri haline geldiler. 20. yüzyıl ortalarına geldiğimizde, Müslüman nüfusun yoğun olduğu ülkelerde ortaya çıkan İslamî bankacılık modelleri bir bir hayata geçmeye başladı. İslam ilk ortaya çıktığı ve kitabımız Kur’an-ı Kerim dünyaya indiğinden bu yana faizsiz bir ekonomik modeli benimsemiş olmamız ve bir çok İslam alimi bu yönde eserler vermesine rağmen, yüzyıllar boyunca İslam alemi ve halkımızın benimseyeceği bir modeli ortaya koyamadık. Bence bu durumun temel nedeni; İslam ülkelerinin kazandığı savaşlardan elde ettiği ganimetler, topraklar, vergi gelirleri ve toplumun dinamikleri bir değişikliğe ve sistemini geliştirmeye gerek duymamış sonuç olarak tembelleşmiştir.
Yüzyılın başından itibaren başlayan ferdi modeller, organize ve çağdaş metotlarla ilk defa Suudi kralı Faysal döneminde hayata geçirilmiştir. Asya ve Afrika kalkınma bankalarının kuruluşuna paralel olarak Cidde’de kurulan (20 Ekim 1975) İslam Kalkınma Bankası’nın İslam ülkelerindeki kamusal projelere yaptığı malî katkılar çok önemli boyutlarda olmuştur.Geleneksel bankacılığın 400 yıldan fazla olan geçmişine bakıldığında, henüz 42 yıllık bir geçmişi olan İslamî Bankacılık endüstrisinin oldukça genç olduğu görülmektedir.
Dünya’nın milli gelir hacmi $80 trilyon dolara koşuyor. Finans sektörünün hacmi de bu civardadır diyebiliriz. Zira milli gelir ve ticaretin toplamı ile sistemin finansmanını besleyen Finans sektörünün hacmi paraleldir.
Son beş yılda yıllık ortalama yüzde 17 (17%) büyüme kaydeden Küresel Faizsiz Bankacılık sistemi, önümüzdeki 5 yıllık dönem boyunca da aynı yüksek büyüme trendini istikrarlı olarak sürdürerek 2019 yılı itibariyle toplam varlıkların $2 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Bu da Faizsiz Bankacılık Sisteminin Dünya toplam Finans hacminin yaklaşık yüzde 2 (2%) civarına tekabül edeceğini söyleyebiliriz.
Ülkemizde ise, katılım bankalarının, genel bankacılık sektörü içindeki toplam varlık payı, son on yılda %2’den %5,2 düzeyine yükselmiştir. Türkiye’nin dışında ağırlıklı olarak özellikle Malezya ve Körfez ülkelerinden Katar, Kuveyt, Bahreyn ile İngiltere faizsiz bankacılıkta önemli bir yere sahiptir. Dünya genelinde Faizsiz Bankacılık Sistemi hacminin bir kısmı (pencere sistemi ile) İngiltere’ye aittir diyebiliriz.
Batılı devletler de körfez ve İslam coğrafyasındaki sermayeyi kendilerine yönlendirmek istedikleri için de “Pencere Sistemi” ile Faizsiz Bankacılık hizmeti sunuyorlar.
Bildiğiniz üzere geleneksel Bankacılık üç ana alanda faaliyet yapar:
1.Fon toplar,
2.Fon kullandırır,
3.Klasik Bankacılık hizmetlerini yapar.
Kısaca anlatmak gerekirse, geleneksel Banka Bankacılık lisansı ve mevzuatlar çerçevesinde tasarruf sahiplerinden fon toplar, toplanan fonları düzenleyici kurum ve merkez bankasının izin verdiği çarpanlar ile ihtiyaç sahiplerine kredi şeklinde kullandırarak ekonomiye enjekte eder.
Klasik Bankacılık hizmetleri olarak da; hesap yönetimi, ödeme ve tahsilat hizmetleri, BES, sigorta, iç ve dış ticarete aracılık eder, sanayi kuruluşlarına destek, iştirak eder, kiralık kasa, değerli maden, menkul kıymet, sertifika, borsa faaliyetlerine fiilen katılır, ülkenin kalkınmasını destekler ve yönlendirir.
Faizsiz Bankacılık Türkiye ‘deki adı ile Katılım Bankacılığı, 1. sıradaki fon toplama kısmında Klasik Bankacılıktan ayrılır, sabit bir getiri yani faiz sözünde bulunamaz. Klasik Bankacılık sisteminde borç anlaşması yapılır, bildiğiniz gibi Kur’an ve Sünnette borç verildikten sonra fazlalık yani ek gelir elde edilmesi, ismi ne olursa olsun ribadır, faizdir ve sonuç olarak haramdır.
1. Fon toplama örneği üzerinden gidelim:
Klasik Bankacılık sistemine mevduat olarak 100 bin TL borç verirseniz, banka borç anlaşması karşılığında size bugünkü faiz oranları ile yıl sonunda 115 bin TL verir. Katılım Bankacılığı sisteminde ise bu fon yıl boyunca çeşitli ticari faaliyetlerde çalıştırılır, proje ve işlere yatırılır, bu faaliyetler sonucunda ne kadar kar elde edilirse yüzde 80 (80%) gibi bir oran fon sahibine, kalan yüzde 20 (20%) oran ise Katılım Bankasına kalır. Katılım Bankacılığında borç değil ortaklık anlaşması yapılır. İslam Finans’ta buna “mudaraba” diyoruz. Yani emek sermaye ortaklığı yapılıyor. Elde edilen kazancı paylaşma şeklinde bir anlaşmadır.
2. Fon kullandırma örneği üzerinden gidelim:
İmece, beraber yaşayan topluluklarda işlerin gönüllü ya da zorunlu olarak ve elbirliği içinde yapılması anlamına geliyor. Genellikle kırsal yerleşim yerlerinde, birçok kişinin toplanıp elbirliğiyle bir kişinin tarlasını sürmek, ekinini biçmek, harmanını kaldırmak, mısırını, fındığını toplamak vb. gibi bir işini görmesi ve böylece herkesin işlerinin sırayla bitirilmesi. Bir arada yaşayan topluluk bazı sorunların giderilmesine karar vermişse, herkes kaynak ve imkanı doğrultusunda iş gücü açığını karşılamak zorundadır.
Eğer bir amaç ve gerçekleştirilecek proje için para toplanacaksa buna da salma denir. Para toplanması karar alınmışsa, herkes imkanı ölçüsünde maddi katkı yapmak zorundadır. İmece ve salma bir arada yaşayan Anadolu topluluklarında yazılı olmayan hukuka dayalı, herkes tarafından kabul gören bir dayanışma örgütüdür. Bir belediyenin yapması gereken pek çok işi, belediye olmadığı zamanlarda ve kırsalda hala bu usulle yapılır.
İmece usulü ile yapılabilecek işlere bazı örnekler: Köyün kanalizasyonunun yapılması. Köyün merasının temizlenmesi. Düğün yerlerinin kurulması. Okul inşaatı. Cami inşaatı. Okulun yakacağının toplanması. Köyün korusundan ağaç kesilmesi. Köy fırınının temizlenmesi. Hayır işlerinde gereken ortak çalışma. Düğünlerde sandalye, güğüm, kazan gibi eşyaların gereksinimi karşılamak. Köye misafir gelmişse ağırlamak. Köylerde hep birlikte yapılan işler.
Salma yapılması gereken ve gerekebilecek durumlara örnekler: Köyün hayrı için para toplamak. Askere gidecek kişilere yardım için para toplamak. Köyde yapılan bilumum inşaat için para toplamak.
Salma veya imece kararı muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından alınıyor, Kitle Fonlama ‘da da sistemde açılacak projelere Platform yönetimi, öncü/melek yatırımcılar ve influencer (ünlü ve etkileyiciler diyelim) ‘lar karar veriyor.
Belediye ve kamu otoritesinin yapması gereken pek çok iş, yerelde bu usulle yapılırdı. Aynı şekilde bugün Türkiye ‘de yeterli ve riske yatırım yapan yatırımcı olmaması nedeniyle fikir ve projeler doğrudan halka açılacak. Bu çalışmalara da popüler adı ile Kitlesel Fonlaması (Crowdfunding) diyoruz.
En basit haliyle, kitlesel fonlama bir proje ya da girişimin bir grup insan tarafından internet aracılığı ile finanse edilmesidir. Teoride kişiler yapmış oldukları birikimler aracılığıyla mevcut yatırımlara dolaylı yollarla finansman sağlamaktadır. Örneğin, yatırımlara bankalar aracılığıyla finansman bulma gibi geleneksel yöntemlerde bankaların, para birikimi olan kişilerle paraya ihtiyacı olan kişiler arasında aracı görevini üstlenmesi söz konusudur. Ancak, klasik yöntemlerin tersine kitlesel fonlama yönteminde hiçbir aracı kuruma ihtiyaç duyulmadan finansmanın ilk elden kullanılması sağlanır. Finansman ihtiyacı olanlar, yatırım yapacak kişilere (kalabalığa) doğrudan başvurur. İletişim ise internet aracılığıyla sağlanır.
Kitlesel fonlama özellikle 2008 yılında yaşanan küresel finansal krizden sonra küçük ölçekli ve erken aşama şirketlerin finansman bulmakta yaşadıkları zorluklara bir çözüm alternatifi olarak ortaya çıkmıştır. Banka ve yatırım fonların yeni girişimleri ve küçük işletmeleri riskli sınıfına aldıkları için kredi vermiyor; dolayısı ile küçük ölçekli işler ve girişimler için finansman maliyeti artıyor. Dijital teknoloji ve her an her yerde mobil cihazlar ile internete bağlanabilme imkanı finansman bulma, alışveriş yapma, bağış toplama ve büyük topluluklara erişimi kolaylaştırdı, bu sayede kitlesel fonlamanın kısa sürede yaygınlaşmasını bekliyoruz.
Kitlesel Fonlama son altı yıl içerisinde özellikle gelişmiş ülkelerde önemli bir ilerleme göstermiş durumda. Günümüzde başta Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere ‘de yasalaşmış olan “Kitlesel Fonlama” muhtemelen Türkiye olarak mevzuata alan 3. ülke olacağız. Diğer taraftan halen Kuzey Amerika, Latin Amerika, Avrupa, Orta Doğu ve Afrika’da bulunan 45 ülkede aktif olarak faaliyette bulunan toplam 672 kitle fonlaması platformu bulunmaktadır. Kitlesel Fonlama platformlarında 2015 yılında dünya genelinde 5 milyar dolarlık işlem hacmine ulaşıldı. Benzeri şekilde Türkiye’de melek yatırımla ilgili mevzuat çıktıktan sonra 16 tane melek yatırım ağı oluştu, ve bugüne kadar 800 melek yatırımcının işlem hacmi yaklaşık 500 milyon euro civarına ulaştı.
Yeni nesil finansman deniyor, aslında İslami Finans içinde zaten var!
Kitlesel fonlama yöntemiyle, tecrübeli ve tecrübesiz yatırımcıların bir araya gelmesi ve yatırım ortamından uzak duran yatırımcı kitlesinin tasarruflarını yatırıma yönlendirmesi, böylece sermayenin tabana yayılması hedefleniyor.
Sonuç olarak küçük tasarruf sahipleri de işletmelerin ve girişimlerin ortağı olarak faiz yerine ticaret ve aktif ekonominin içinde yer almış olacaklar.
Tam burada İslam’da Ticarete atfedilen önem ve İslami Finans ‘da bulunan Mudaraba ve Müşaraka ürünlerine değinmek ve ortak yönlerini görmemek olmaz. İslami Finans konusunda okuduğum kitap ve makaleler ile edindiğim bilgi ve deneyimi sizlere farklı makale ve yazılar ile aktarmaya çalışacağım.
Yeni mevzuat ile SPK (Sermaye Piyasaları Kurulu) tarafından yetkilendirilecek Kitlesel Fonlama platformlarının işlettikleri internet siteleri vasıtasıyla girişimcinin kitleye, kitlenin girişimciye erişimini sağlayacak yatırım ortamının sağlanmasına dönük düzenlemeler yapılıyor. Kamu maliyesine yük getirmeden başta teknoloji ve inovasyon odaklı yatırımlar olmak üzere tüm sektörlerde erken aşama finansmana ihtiyaç duyan girişimci sayısı ve bunların finansmana erişiminin artırılması hedefleniyor.
Kitlesel Fonlama Platformu’nun kurulabilmesi ve faaliyet başlaması için Sermaye Piyasası Kurulundan izin alınacak ve teminat yatırılacak. Bu platformların kuruluşuna, ortaklıklarına, pay devirlerine, çalışanlarına, her bir fon sağlayıcı tarafından yatırılabilecek veya proje sahipleri ile girişim şirketleri tarafından toplanabilecek paranın azami limitine ve faaliyetleri sırasında uymaları gereken ilke ve esaslara ilişkin esaslar Kurul tarafından belirlenecek.
Kitlesel Fonlama platformları halktan para toplayan kişiler ile bunlara fon sağlayanlar arasındaki ilişkiler genel hükümlere tabi olacak. Yapısı itibariyle borsacılık faaliyetlerinden farklı olan ve daha serbest bir anlayışla düzenlenen Kitlesel Fonlama platformları, Sermaye Piyasası Kanunu’nun borsalar, piyasa işleticileri ve teşkilatlanmış diğer pazar yerleri ile ilgili hükümlerine tabi olmayacak. SPK tarafından açılan dava ve takipler ile ihtiyati haciz taleplerinde Sermaye Piyasası Kurulu’nun her türlü harç ve teminatın muaf tutulacak.
Fikri olan herkes, Kitlesel Fonlama platformu üzerinden bir kullanıcı açacak. Girişimcimiz iş fikri ile ilgili MVP (Minimum Viable Product / Minimum Uygulanabilir Ürün), İş modeli ve İş Planını hazırlayarak platform yükleyecek. Girişimcilerin Kitlesel Fonlama platformunda destek olacak kişilerin beğenisini kazanmanız çok önemli, sonuçta tüm işlerde olduğu gibi herşey satış ile başlıyor, girişimci öncelikle kendisini ve girişimini çok iyi tanıtarak satışa yani işe başlıyor. Bunun için platformlardaki konu, hedef kitle, problem, çözümünüz, pazara uyumu ve içerikleriniz önem kazanıyor. Metin, video, ve fotoğraflar dikkat çekici olmalı.
Duyuruda, ne kadar paraya ihtiyacı olduğunu belirtecek ve 2 – 3 haftalık süre üzerinden takvimi başlatacak. İlgili sürenin sonunda, gerekli para toplanırsa sistem devreye girecek ve çalışmalar başlayacak. Yatırımcılar, girişimlere borç verebileceği gibi, bağış da yapabilecek veya hisse satın alabilecek.
Düzenleyici not: Yatırımcı, hisse alabilir, borç verebilir veya bağış yapabilir olmalı. Her üç uygulama da ABD ve İngiltere’de var. İkincil mevzuat ve yönetmelikler ivedi olarak çıkarsa hukuki ve mali çerçeve oluşur ve finansman modeli hızlıca başlar.
Yatırımcılar uygun gördükleri projeye dilediği miktarda katkı sağlayacak. Ödemeler aracı konumundaki Kitlesel Fonlama platformu tarafından gerçekleştirilecek. Öngörülen sürede hedef rakama ulaşılırsa, platform sahibi 5% ile 10% arasında değişen oranlarda komisyon bedelini keserek toplanan fonu proje sahibine ödüyor, ödemeler kamu desteklerinde (TUBITAK/TEYDEB ve KOSGEB) olduğu gibi belli mihenk taşları ve faturaya (proforma ve gerçek) da bağlanabilir.
Önceden belirlenen fon tutarının öngörülen sürede temin edilememesi halinde, o zamana kadar toplanan fonlar platform hizmet bedeli veya komisyonu kesilerek yatırımcılara iade edilebiliyor. Platformlar arasındaki farklar pazarlama, ağının gücü, iş akışlarını kolaylaştırıcı ek ürün, hizmet ve komisyon oranları ile belirlenecek gibi duruyor.
Hi dear visitors,
I want to share my last presentation about “Being an Entrepreneur in Turkey” and my live performance in International Business Conference with you.
Caution! I am warning you, It has my first magic & illusion show / experiments 🙂
2017.02.15 TGRT Haber – sn. Yaprak Hırka ‘nın ‘Ekonominin Dili’ Programında canlı yayın konuğu idik.
Ülkemize değer katacak, yastık altında duran Altın varlığımızı ekonomize kazandıracak ‘Lidya Aslanı’ projemizden, oluşturacağı ekonomi ve paydaşlarımız ile çalıştığımız ekosistemi anlatma şansı bulduk.
Yastık altındaki değerimiz ve uyuyan varlığımız Altın’ı Kuyumcular, Borsalar, Rafineriler ve Zincir Altın markaları vasıtasıyla güvenli liman yatırımı aracı olarak fiziksel olarak kamu güvencesine toplamayı, ödeme, kartlı sistemler ile sahada ve dijital ortamda kullandırmayı hedefliyoruz. Kamu güvencesi ile topladığımız altının kamu ve mega projelerde kaynak olarak kullanılması sonucunda oluşacak düzenli gelirlerin Altın sahiplerine ‘faizsiz gelir’ (İpotek ve Varlığa dayalı menkul ve Sukuku İcara şeklinde) olarak aktarılmasını hedefliyoruz.
Detaylarını Canlı Yayın videomuzda, yatırımcı sunumlarımızda bulabilirsiniz. Çok yakında www.lidyaaslani.com sitemizde yayında olacak. Şimdiden proje ekibi ve paydaşlarımız ile iletişime geçebilir, hatta ülkemize ve ekonomimize değer katacak projemizde Temsilci ve Marka ortağı olarak yer alabilirsiniz. Bizi takip etmeye devam edin.
2017.02.09 TGRT Haber – sn. Yaprak Hırka ‘nın ‘Ekonominin Dili’ Programındaki canlı yayın paylaşımlarımız.
Turkiye Varlık Fonu, Trump Ekonomisi, Dünya ve bölgedeki Siyasi ve Ekonomik gelişmeler, Dövizin durumu ve güvenilir limanlar, Menkul Kıymetler, VDMK, Varlığa ve İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler, Katılım Bankacılığı ve Sukuku İcara gibi bir çok konuya değindik.
Bunlara ek olarak yastık altındaki Altın’ı Kuyumcular, Borsa ve Rafineriler vasıtasıyla tasarruf ve birikim amaçlı toplamayı, ödeme, kartlı sistemler ile sahada ve dijital ortamda kullandırmayı hedeflediğimiz, aynı zamanda toplanan altının da kamu ve özel kuruluşların mega projelerinde kaynak olarak kullanılması ile dönecek düzenli gelirlerin de Altın sahiplerine ‘faizsiz gelir’ olarak aktarılmasını konu alan ‘Lidya Aslanı’ projemizden bahsettik.
Ekonomi ve Finans
#Dolar,#Faiz,#Altin,#Borsa,#MenkulKiymet,#Piyasa,#Yatirimci konuları ile #Turkiye üzerinde oynanan oyunlar konuşmam!
Kaynak: TGRT Haber – 13.01.2017
Finansal sistem içerisinde yer alan Piyasaları önceki yazılarımızda aktarmıştık. Son yazımızda da Sermaye Piyasası ve çeşitlerini aktardık. İkincil piyasa Sermaye Piyasasından ayrılarak Menkul Kıymetler Piyasasını oluşturmuştur.
Son olarak Menkul Kıymetler Piyasasında işlem gören Menkul Kıymetlerin niteliği ve çeşitlerini aktardık. Aynı makalede Menkul Kıymetlerin alınıp satıldığı Borsa çeşitlerini, bu borsaların ekonomiye ve paydaşlarına faydalarını aktardık.
Bundan sonraki makalelerimizde Sermaye Piyasası kapsamında yer alan Borsa İstanbul (BIST) ile alt piyasaları ve bu piyasalarda ticareti yapılan Menkul Kıymetleri aktarmaya çalışacağız.
Dünyanın ilk borsası büyük bir tesadüf ile 1970’de Kütahya’nın Gediz ilçesinde gerçekleşen 7.2 şiddetindeki deprem ile üstünde yapılmış Camii ‘nin yıkılması ile ortaya çıkan Aizanoi Antik kentinde bulunmaktadır.
Aizanoi, Kütahya şehir merkezine 58 kilometre uzaklıkta, Çavdarhisar ilçesinde bulunan antik bir kenttir.
Dönemin Roma İmparatoru Diocletianus tarafından M.S. 301 yılında yazılmış ‘Maksimum Fiyat Fermanı’ ’nın yazılı olduğu Antik Roma’da sebze ve meyve pazarı olarak bilinen ‘Macellum’ olarak adlandırılan yapı Dünyanın ilk Borsası olma unvanına sahiptir. Daha sonra Osmanlı İmparatorluğu’nda da kullanılacak NARH Sistemi gibi fiyat düzenlemesi yapısını paranın hızla değer yitirmesi, enflasyon ve ürünlerin önlenemez yükselişi gibi zaruri nedenler ile Antik Roma’da kullanmıştır.
Diocletianus’un Ferman / Bildirgesinde 14 cilt ve 1.000 üzerinde Latince hem Grekçe yazıtlar Macellum pazarında satılan mal ve hizmetlerin tavan fiyatlarını belirlemiştir. Belirtilen düzenlemelere uymayanlar içinde ölüm cezası getirmişti. Yeryüzündeki ilk enflasyon ile mücadele politikası olarak da adlandırılabilir. Örneğin; 16-40 yaşlarında bir erkek köle = iki eşek, üç erkek köle = bir at, temizlikçi (günlük) = 25 dinar, ayakkabı = 300 dinar, 453 gr kuzu eti = 12 dinar ve yaban domuzu = 6.000 dinara eşdeğer olduğu belirtilmiştir.
Türkiye ‘de Menkul Kıymetler Borsasının tarihi bankacılık faaliyetleri ile aynı döneme denk gelir. Türkiye Finansal tarihinin ilk bankası olan ‘İstanbul Bankası (1847)’ ve ilk borsası ‘Dersaadet Tahvilat Borsası (1866)’ yıllarında her ikisi de Galata Bankerlerinin desteği ile kurulmuştur.
1854 Kırım Savaşı sonrası Osmanlı İmparatorluğu finansman ihtiyacını karşılamak için ilk devlet iç borçlanma tahvilini çıkarmış, Osmanlı borçlanma tahvillerinin alım satımı 1864 yılında kurulan dernekte yapılmış. Bu dernek ilk borsanın temellerini oluşturmuştur. Osmanlı Borsası bir devlet borsasıdır ve 1866 tarihinde Galata’da Komisyon Han’da faaliyet göstermeye başlamakla birlikte resmi kuruluşu 1873 tarihli “Dersaadet Tahvilat Borsası Nizamnamesi” adlı tüzükle olmuştur.
İlk borsa faaliyeti Galata’da Avrupa’da ‘Konsolid Han’ olarak adlandırılan ‘Havyar Han’ ‘nda başlamış, 1866 yılında ‘Havyar Han’ ‘ının karşısında bulunan ‘Komisyon Han’ ‘ına taşınmıştır. Borsa varlığını 1913 yılında Komisyon Hanının yıkılışına kadar burada faaliyetini sürdürmüş, savaş süresince kapalı olan borsa, mütareke sırasında ‘Komisyon Han’ yenilenmiş, o zamana kadar geçici olarak Galata’da başka bir Han’a yerleşmiştir. 1921 yılında tekrar inşa edilen yeni ‘Komisyon Han’ ‘ına taşınmış ve Osmanlı Borsası veya Galata Borsası burada ömrünü tamamlamıştır. 1 Nisan 1926 tarihinde yeni yapılan bir han olan ‘Dördüncü (IV.) Vakıf Han’ ‘ına taşınmıştır.
Borsanın Hanlar arası yolculuğunda ismi de birçok kez değişmiştir. 1906 ‘da çıkan tüzük ile ismi ‘Esham ve Tahvilat Borsası’, Cumhuriyet döneminde (1922) çıkarılan tüzükle bugünkü işleyişine yaklaşmış, 1929 ‘de kabul edilen ‘Menkul Kıymetler ve Kambiyo Borsaları Kanunu’ ile borsa faaliyetleri düzenlenmiş ve adı ‘İMKB – İstanbul Menkul Kıymetler Borsası‘ olmuştur. 1938 ‘de İMKB kapatılıp 1941 ‘de tekrar İstanbul ‘a gelene kadar Ankara’ya taşınarak ‘Kambiyo Esham ve Tahvilat Borsası’ adı altında faaliyetine devam etmiştir. 1980 ihtilali sonrası liberal döneme geçişle birlikte 1981 yılında çıkarılan Sermaye Piyasaları Kanunu (SerPK) ve 1983 ‘de çıkarılan ‘Menkul Kıymetler Borsaları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’ ve peşinden 1984 ve 1985’te çıkarılan yönetmelikler ile İMKB menkul kıymetlerin alımı ve satımı, fiyatların tespit ve ilanı ile ilgili işlerle yetkilendirilmiştir.
Sıra geldi asıl konumuza, iştirakleri, yeni yerleşkesi, üniversiteler ile yaptığı girişimler için ortak oluşturulan Teknopark iş birliktelikleri, teknoloji borsası NASDAQ ile teknolojik, bölge ve dost ülkeler ile yapılan işbirliği ve ortaklıklar nedeniyle dünyanın gıpta ettiği gözbebeğimiz son modern borsa Borsa İstanbul (BIST) hakkında sizlere bilgiler aktarmak isterim.
30 Aralık 2012 tarihinde 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 1981 tarihli Mülga 2499 sayılı Sermaye Piyasaları Kanunu (SerPK) ve 1983 yılındaki Kanun Hükmündeki Kararname yürürlükten kalkmış, ilgili mevzuattaki atıflar 6362 sayılı yeni kanunun ilgili hükümlerine yapılmış sayılmıştır.
Yeni 6362 sayılı Kanun’un 138. maddesi uyarınca Borsa İstanbul A.Ş. borsacılık faaliyetleri yapmak üzere Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihte kurulmuştur. Kanun ile kurulmasına rağmen idari olarak Ticaret odasına bağlı Anonim Şirket olarak özel bir statüsü bulunan Borsa İstanbul önceki makalemizde de belirttiğimiz 3 borsa çeşidinden Karma Borsa çeşidine girmektedir. Yazının ilerleyen kısımlarında Borsa İstanbul için kısaca BIST diyeceğim.
Sermaye Piyasasında borsaları tek çatı altında toplayan BIST, esas sözleşmesinin Sermaye Piyasası Kurulu’nca hazırlanıp ilgili Bakanın onayı sonrasında 3 Nisan 2013 tarihinde doğrudan tescil ve ilan edilmesiyle faaliyet izni almıştır.
6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’na dayanılarak kurulan BIST özel hukuk tüzel kişiliğini haizdir. BIST yetkili olduğu konu ve alanlarda kendi iç düzenlemelerini yapabilmektedir.
BIST başlıca amacı ve faaliyet konusu; Kanun hükümleri ve ilgili mevzuat çerçevesinde, sermaye piyasası araçlarının, kambiyo ve kıymetli madenler ile kıymetli taşların ve Sermaye Piyasası Kurulu tarafından uygun görülen diğer sözleşmelerin, belgelerin ve kıymetlerin serbest rekabet şartları altında kolay ve güvenli bir şekilde, şeffaf, etkin, rekabetçi, dürüst ve istikrarlı bir ortamda alınıp satılabilmesini sağlamak, bunlara ilişkin alım-satım emirlerini sonuçlandıracak şekilde bir araya getirmek veya bu emirlerin bir araya gelmesini kolaylaştırmak ve oluşan fiyatları tespit ve ilan etmek üzere piyasalar, pazarlar, platformlar ve sistemler ile teşkilatlanmış diğer pazar yerleri oluşturmak, kurmak ve geliştirmek, bunları ve başka borsaları veyahut borsaların piyasalarını yönetmek ve/veya işletmektir.
BIST amacına ulaşmak ve faaliyet konusunu gerçekleştirmek üzere SPK mevzuatı uyarınca gerekli izinleri alarak şu faaliyetlerde bulunabilir:
a) Kanunda ve ilgili diğer mevzuatta tanımlanan borsacılık ve piyasa işletmeciliği faaliyetlerinde bulunur.
b) Sermaye piyasası araçlarının, kambiyo ve kıymetli madenler ile kıymetli taşların ve Sermaye Piyasası Kurulunca uygun görülecek diğer sözleşmelerin, belgelerin ve kıymetlerin işlem göreceği piyasalar, pazarlar, platformlar ve sistemler ile teşkilatlanmış diğer pazar yerlerini oluşturur, yönetir ve işletir. Tabi gerektiğinde oluşturduğu tüm yapıları tasfiye edebilir, işletilmesi ve/veya yönetilmesi için piyasa işleticisi ile anlaşma yapabilir. Tüm bu çalışmalar için her türlü usul ve esasları düzenler.
c) Yeni borsalar veya bu borsaların piyasalarını, pazarlarını, platformlarını ve sistemlerini yönetir ve/veya işletir.
ç) Sermaye piyasası araçlarını, kambiyo ve kıymetli madenler ile kıymetli taşları ve uygun görülecek diğer sözleşmeleri, belgeleri ve kıymetleri borsa kotuna veya listesine alır, bunlarla ilgili başvuruları sonuçlandırır, gerektiğinde kottan veya listeden çıkarır ve işlem görmelerini geçici veya sürekli olarak durdurur.
d) Borsada işlem yapma yetkisi taleplerini veya buna ilişkin yetkilendirme başvurularını karara bağlar, borsa üyelerine ve yetkilendirilmiş kişi ve kuruluşlara veya bunların temsilcilerine yönelik disiplin düzenlemeleri yapar, gerektiğinde bunların üyelikten geçici veya sürekli çıkarılmasına karar verir.
e) Emirlerin iletilmesine ve eşleştirilmesine ilişkin sistemler kurar, bunlara ilişkin usul ve esasları belirler.
f) Kota veya listeye alınan sermaye piyasası araçlarını ihraç edenlerin kamuyu aydınlatma yükümlülüklerini yerine getirmelerini sağlamaya yönelik düzenlemeler yapar, elektronik / dijital platformlar oluşturur, geliştirir, işletir, sermaye piyasasındaki diğer kurumlarla ortak çalışmalar yapar.
g) Borsada gerçekleştirilen alım satım işlemlerinden kaynaklanan teslim ve ödeme taahhütlerinin zamanında yerine getirilmesini, nakit ve kıymet transferini, saklama ve teslim işlemlerini takas ve saklama kuruluşlarına yaptırır ve bu amaçla kurulmuş ve kurulacak olan şirketlere ortak olur.
ğ) Yatırım kuruluşlarının kendi aralarında veya müşterileriyle olan borsa işlemlerinden doğan uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin usul ve esasları belirler.
h) İşlem gören araçlara ve ürünlere ilişkin olarak oluşan fiyatları ilan etmek amacıyla sistemler kurar ve geliştirir, faaliyetleri kapsamında her türlü veri tabanı oluşturur, bu verileri işler, pazarlar, satar, kiralar, yayımlar, bunları yayımlayacak veri yayın kuruluşları ve bunların alt alıcıları ile sözleşmeler yapar.
ı) Şirketin amacını gerçekleştirmeye imkân verecek fiziki mekanlar oluşturur, bu mekanlara ilişkin teknik alt yapı ve donanımı sağlar, satın alma ve kiralama yapar.
i) Borsacılık faaliyetleri ile ilgili olarak her türlü bilgi işlem teknolojilerini, yazılımı, programı, know-how / bilgi-deneyim-yetenek, lisans, alım-satım, işletim, gözetim, denetim, uzaktan erişim sistemlerini, veri merkezi, eş-yerleşim, bilişim sistemleri barındırma, bilgisayar donanımını, terminalleri ve teknolojik altyapıyı satın alır, kiralar, oluşturur, mevcutları yeniler, iyileştirir, geliştirir, satar, bu konularda faaliyet gösteren kişilerle ve kurumlarla her türlü ortaklığa, işbirliğine ve anlaşmaya girer, gerektiğinde stratejik ortaklıklar yapar, bunlarla ilgili her türlü kiralama ve satış öncesi veya sonrası teknik destek, eğitim, servis, bakım ve onarım, mal ve hizmet alımı yapar veya bu tür hizmetleri başkalarına sağlar.
j) Şirketin faaliyetini geliştirmek amacıyla, tek başına veyahut yurt içinde veya yurt dışında kurulmuş veya kurulacak borsa, piyasa işleticisi ve ilgili diğer şirket, kişi ve kuruluşlarla daimi ve geçici her nevi ortaklıklar ve şirketler kurar, bunları veya bunlardaki ortaklık paylarını satın alır, bunlarla işbirliği yapar, stratejik ortaklıklara girer, ortak ürün, araç, endeks ve teknolojiler geliştirir, ulusal ve uluslar arası kuruluşlara üye olur, borsa ve piyasa işleticileri ile diğer ilgili şirket, kişi ve kuruluşların kendi aralarında gerçekleştirdikleri çalışmalara katılır, bunlarla personel değişimi yapar, mevzuatın izin verdiği ölçüde bunlarla bilgi paylaşımında bulunur.
k) Bünyesinde gerekli gözetim sistemlerini kurar ve geliştirir, gerektiğinde gözetim görevini yerine getirmek amacıyla dışarıdan hizmet alır, gözetim ve denetim faaliyetleri kapsamında yabancı borsalar ve uluslar arası kuruluşlar ile karşılıklılık ilkesi çerçevesinde işbirliğinde ve bilgi paylaşımında bulunur.
l) Endeks yapıcılığı faaliyetinde bulunur, endeksler hesaplar, mevcut endeksleri geliştirir, yeni endeksler oluşturur, hesaplanan bu endekslerin kullanım hakkını kiraya verir veya endeks oluşturulması, hesaplanması, yayımlanması, dağıtılması ve finansal ürünlerde kullanılması ve/veya başkalarına kullandırılması konusunda üçüncü kişilere yetki verir, bu konularda başkalarıyla ortaklıklar ve sözleşmeler yapar.
m) Payları borsada işlem gören şirketlere, üyelere ve diğer kullanıcılara her türlü kurumsal servis sağlamak üzere altyapılar oluşturur, bu amaçla yatırımlar yapar veya bu yapıları başkalarına yaptırtır.
n) Mevzuat çerçevesinde basın-yayın, radyo, televizyon, internet ve diğer iletişim araçlarıyla şirket faaliyetleri ile ilgili olarak ulusal veya uluslar arası ölçekte her türlü ilan, reklam, tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinde bulunur, kurumsal iletişim amaçlarına uygun olarak her türlü kültürel, sosyal ve sportif etkinlikler düzenler, bunlara katılır veya finansal destek sağlar, bu ve benzeri amaçlarla üst sınırı her takvim yılı için 8.000.000 (sekiz milyon) Türk lirası olmak kaydıyla bağış, hibe veya yardım edebilir.
o) Sermaye piyasası alanında yatırımcılar ile payları, araçları ve ürünleri borsada işlem gören şirketlerin, borsada işlem yapmakla yetkilendirilmiş yatırım kuruluşları ile diğer sektör kurumlarının çalışanlarının eğitimi amacıyla konferanslar, seminerler ve kurslar düzenler.
ö) Finansal piyasaları ilgilendiren iktisadi, finansal ve hukuki konularda araştırmalar yapar, bu amaçla gerektiğinde merkez, enstitü ve şirket kurar, mevcutlara ortak olur veya bunlarla işbirliği yapar, söz konusu alanlardaki konuların tartışılması amacıyla diğer borsa ve piyasa işleticilerinin yetkililerini, akademisyenleri, piyasa katılımcılarını, düzenleyici kuruluş ve sektör temsilcilerini bir araya getiren ulusal ve uluslar arası toplantılar düzenler, düzenlenecek seminer, toplantı ve konferanslara sponsor olabilir.
p) Şirketin faaliyet çevresi ile ilgili veya şirketin tanıtımına katkıda bulunur süreli ve süresiz yayın, kitap, dergi, bülten ile yazılı, sesli veya görüntülü eserler hazırlar, yayımlar, bunları başka kişi, kurum ve kuruluşlara hazırlatır ve bunları satar, bu tür çalışmalara sponsor olabilir.
r) Amacı ve konusu ile ilgili işlemlerin gerçekleştirilmesi sırasında, ihtiyacı olan her türlü menkul ve gayrimenkul mallarla her çeşit hakları satın alır, imal veya inşa ettirir, sair şekillerde iktisap eder, kiralar, gerektiğinde bunları kısmen veya tamamen başkalarına satar, devreder, kiraya verir ve ihraç veya ithal eder, bunlar üzerinde her çeşit ayni hak tesis eder ve bunları kaldırır.
s) Sermaye Piyasası Kurulunca belirlenen kurumsal yönetim ilkelerine uygun olmak kaydıyla faaliyetlerinin gerektirdiği her türlü nakit ve nakit dışı borçlanmada bulunur, bu amaçla kendisi ve başkaları lehine kefalet, rehin, ipotek, işletme rehini, temlik ve her çeşit teminat işlemlerini yapar ve bunlarla ilgili devirleri gerçekleştirir, her türlü sermaye piyasası aracı ihraç eder.
ş) Şirketin amacına yönelik yapacağı faaliyetleri sırasında, konusu ile ilgili her türlü hukuki işlemleri yapar, taahhütname, senet ve sair belgeleri imzalar, her türlü hak ve alacaklara sahip olur ve borçları kabul eder.
t) Amaç ve konusu ile ilgili işlemlerin gerçekleştirilmesi sırasında gerekli olan hesap, kayıt ve defterlerin tutulması, belgelerin düzenlenmesi ile ilgili her türlü işlemi yapar.
u) Kanun ve ilgili mevzuatla kendisine verilen yetki ve görevlerle ilgili olarak düzenlemeler yapar ve bunları uygular, bu düzenlemelere tabi kurum ve kuruluşlar nezdinde bunlara uygun hareket edilip edilmediğini ve kendisine gönderilen bilgilerin doğru olup olmadığını denetler, uyarı ve tavsiyelerde bulunur, uymayanlara gerektiğinde yaptırımlar uygular.
ü) Sermaye Piyasası Kurulunun izni ile sermaye piyasası mevzuatı dışındaki bir mevzuattan kaynaklanan veya herhangi bir mevzuattan kaynaklanmayan borsacılık faaliyetlerinin gelişimine hizmet etme potansiyeli olan, bu faaliyetlere yardımcı ya da bunların geliştirilmesini sağlayan yan faaliyetlerde bulunabilir; bu amaçla piyasalar, pazarlar, platformlar veya diğer pazar yerlerini oluşturur, şirketler kurar, şirketlere ortak olur veya bu konularda faaliyet gösteren kişilerle ve kurumlarla her türlü ortaklığa ve iş birliğine girebilir.
v) Mevzuatın izin, görev ve yetki verdiği diğer faaliyetlerde bulunabilir.
Alfabemizdeki son harfler eksik kalmış 🙂 bende haddim olmadan naçizane TBMM ‘de tasarısı geçen ve SPK düzenlemelerini bekleyen yeni ‘Crowdfunding (Kitlesel Fonlama)’ ‘e imkan sağlayacak ve ‘Startup / girişim’ ‘lerini destekleyecek, girişimlere halk / yatırımcı tarafından güvenli bir şekilde yatırım yapılmasını düzenleyecek, kontrol edecek ve yönetecek bir madde eklenmesini öneriyorum.