Genel
Sınıf ve kategori dışı yazılarım bu kategori altında yayınlanacak
Sınıf ve kategori dışı yazılarım bu kategori altında yayınlanacak
Önceki senelerin ilerisine geçtim; #2023 yılı içinde okuma, öğrenme ve gelişim hedeflerimi gerçekleştirdim.
Hayat ve iş yoğunluğunda daha çok okuyarak; konulara ve olaylara yaklaşımımı derinleştiren, karar verirken açı genişliğimin artmasını ve bağlam zenginliğine ulaşmamı sağlayan 77 kitabın dağılımı: 2 sesli, 3 e-kitap, 72 basılı kitap
Bir önceki senenin biraz gerisinde kalsam da #2022 yılı için koyduğum okuma, öğrenme ve gelişim hedeflerimi gerçekleştirdim.
Okuyarak iç zenginliğimi, derinliğimi, olgunluğumu ve duruluğumu artırdığım 44 kitabın dağılımı: 2 sesli, 1 e-kitap, 41 basılı kitap
Not: * kitabın okuması henüz bitmedi!
Atıl Kaynakların Blokzincir ile Finansal Varlıklara Dönüştürülmesi
İçindekiler
KAYNAKÇA
Önsöz
Toplumda kabul gören ve iyiyi, güzeli öven estetik değerler, insan davranışlarını doğruya yönlendiren kültür ve sanat ortamlarıdır(1).
Türkiye’de kültür ve sanat varlıklarının çeşitliliği dikkate alındığında sadece artan sayıda sanat yatırımcısının yanında kamusal anlamda sanat varlıklarının finansal risk ve yatırım durumunun araştırılmasına ihtiyaç vardır. Ekosistem oyuncularının finansal varlık yönetimi açısından âtıl durumda bulunan sanat eserlerinin değerlendirme algıları ve farkındalıkları bu kitap kapsamında irdelenecektir.
Sanat eserlerinin finansal risk yönetiminde özellikle çoklu mülkiyet haklarının Blokzincir(2) ağı ve bağlı teknolojiler ile mümkün hale gelmesi, kanıta bağlı görünür varlıkların artmasına ve dijital haklar yönetimi ve uzlaştırma konusunda yeni nesil sözleşmelere olanak sağlamaktadır.
Atıl durumdaki kaynaklarımız, taşınmaz menkuller, tarih, sanat ve antika eserlerimiz asıl değeri üzerinden finansman aracı olarak kullanılamamaktadır.
Aile şirketleri başta olmak üzere girişimciler alternatif finansman kaynaklarına ve varlıklara ihtiyaç duymaktadır. Bu kitapta; âtıl kaynakları gerçek değeri üzerinden alternatif finansal varlığa dönüştürme modeli önerilecektir. Model, Sanat eserlerinin fiziksel olarak farklı teknik altyapılar ile çalışabilir, ancak bu çalışmada NFC mikroişlemcileri ile takip edilebilirliği baz olarak alınmıştır. Önerilecek model kapsamında Blokzincir ağı ve bağlı teknolojiler ile bireylerin veya kurumların sahibi oldukları sanat eserlerini menkulleştirilmesine yönelik mali düzenleme esasları, teknolojik ve hukuksal koruması konusunda veriler kullanılacaktır.
Dünyada son dönemde varlık yönetimi konusunda artan finansal modellerin etkileri sanat eserleri konusunda da önemli gelişmelere neden olmuş ve sanat eserlerinin finansal varlık olarak tanımlanmalarına neden olmuştur. Özellikle sanat alanında teknolojik yenilikler ile birlikte dijital sanat gibi yöntemler ile ortaya çıkan eserlerde yatırımcı profili de çeşitlenmekte ve yeni nesil finansal modeller oluşmaktadır. Ayrıca, mevcut finansal varlıkların günlük dalgalanmalarından bağımsız bir alternatif yatırım aracı olabilir. Oldukça yeni bir bakış açısı olarak değerlendirilen bu modeller özellikle sanat eserleri konusunda farkındalığı yüksek olan bireysel veya kurumsal yatırımcılar açısından âtıl kaynak yönetiminden aktif finansal modele dönüşümün önünü açacaktır
Referans:
1. Prof. Aysen Soysaldı, “Kültür, Sanat ve Beşeriyet İlişkisi”, STD, ARALIK 2018: 305-315
2. The Economist. “Blockchains: The greate chain of being sure about things. The Economist”, The Economist Oct. 2015
1. GİRİŞ
Bu kitap, âtıl kaynaklar arasında yer alan beynelmilel sanat eserlerinin Blokzincir ağı ve bağlı teknolojileri kullanılarak menkulleştirilerek finansal varlıklara dönüştürülebilmesi için finansal bir model önermektedir.
Tez kapsamında ekosistem oyuncularının tanımlanması, Blokzincir finansal modelinin sanat eserleri için uygulanabilirliğinin çerçevesinin örnek bir model için tanımlanması hedeflenmektedir. Elde edilecek verilerle birlikte, ekosistem oyuncularının tanımlanabilmesi için sanat eserleri konusunda finansal birikim modeli oluşturularak, bireysel ve kurumsal çaba sağlayan aktörlerin sistemi irdelemelerine yönelik görüşmeler gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda birey ve kurumların sahip oldukları ve finansal anlamda âtıl olarak değerlendirilebilecek sanat eserlerini sürdürülebilir bir şekilde finansal bir modele çevirmeleri konusunda farkındalık yaratılması ve daha geniş kitlelerin bu eserlere yatırım yapabilmeleri imkanının sağlanması hedeflenmektedir.
Bu konuda çalışma yapılmasının en büyük nedeni, yazında bu alanda önemli bir boşluk olduğunun düşünülmesidir. Tez konusu olan araştırma bu konuda Türkiye’de var olan araştırma eksikliğini gidermeye aday olacaktır.
Tezde öncelikle sanat olgusu ve gelişimi, sanat ve finans ilişkisi, daha sonra yatırımcı davranışları ve finansal karar alma teorileri ele alınmıştır.
Çalışmanın ikinci bölümünde Blokzincir ağı ve Kripto varlıkların arka planı, gelişimi, teknolojik ve dünya örnekleri anlatılmıştır. Bu bölümde son olarak alternatif yatırım modeli olarak önerilen “âtıl kaynakların finansal varlığa dönüştürülmesi” modelinin stratejik, iş, süreç ve teknolojik altyapısı özetlenmiştir.
Son bölümde, çalışmanın ekosistem paydaşlarıyla yapılan görüşmeler, sektör profesyonellerinin görüşleri ve dünya örneklerinin inceleme sonuçlarının analizleri ile çevresel boyutlar altında Türkiye’de uygulanabilir modele dönüştürülerek aktarılmıştır.
Kitap Künyesi:
ISBN: 978-605-2359-96-9
Yayıncılık sertifika no: 29644
Ocak 2022 ‘de Pusula 20 Teknoloji ve Yayıncılık A.Ş tarafından hazırlanmış ve satışa çıkarılmıştır.
ADFIMI, which stands for Association of National Development Finance Institutions (DFIs) in Member Countries of the Islamic Development Bank (IDB), was established as an autonomous independent international organization.
I helped Mr. Abdelmohaimen Mansi, CEO of Elamnagos to organize the event, and also invite the local speakers (I was also speaker) to the event.
Event was a 2-day workshop in The Marmara Taksim Hotel, Istanbul on 20-21 February 2018.
Workshop was about “Understanding FinTech in Islamic Finance” with the objective of providing a comprehensive overview and practical approach to understanding and educating financial professionals and practitioners on Islamic FinTech. This covered key areas of interest such as #CapitalMarket, #Banking, #FinTech, #TechFin, #IslamicFintech, #Takaful, #Crowdfunding, #Blockchain, #ICO, #Cryptocurrencies, #Regtech, #Insuretech and all #IslamicFinanceInstruments within #IslamicFinance. It was considered a critical time for banks to embrace technology disruption by understanding its impact.
#FinTech is the merger of financial services with the technology and has become a major buzzword in the economy globally, particularly in Islamic Finance. There are currently Islamic #FinTech landscape consists of 120 players in areas such as #crowdfunding to Exchange Traded Fund (ETF) to #cryptocurrencies.
We hosted advanced Finance, Technology, Regulation and Academic executives, to provide up-to-date information on opportunities, challenges and latest trends while engaging face-to-face with industry experts in a hands-on, practical environment curated for optimal learning.
#ADFIMI announced the seminar to its member as well as non-member institutions and one week prior to the seminar 30 applications were accepted.
The total number of participants who showed up was 25, from which 20 were from ADFIMI Member institutions (three from Ziraat Participation Bank, two from SME Bank Malaysia, two from TEKUN Nasional Malaysia, five from Vakifbank Turkey, three from Industrial Development Bank of Turkey, three from Halkbank Turkey, one from Omdurman National Bank Sudan and one from Islamic Development Bank).
The participants were from 6 countries (#Turkey, #SaudiArabia, #Sudan, #Malaysia, #Libya, and #Palestine).
At the end of the workshop, participants filled in an evaluation form. The evaluation report indicated overall satisfaction of the participants scored 77.1 %.
Hi dear visitors,
I want to share my last presentation about “Being an Entrepreneur in Turkey” and my live performance in International Business Conference with you.
Caution! I am warning you, It has my first magic & illusion show / experiments 🙂
Temeli bir oturtalım önce, Eğitim, öğretim ve öğrenme iç içe kavramlardır. Eğitim ve öğretimin amacı öğrenmeyi sağlamaktır, dolayısı ile eğitim ve öğretimin amacına ulaşması için öğrenmenin gerçekleşmesi gerekiyor. Kişisel düşüncem eğitimin temel taşları, okul ve öğretmenlerin önemi hiç azalmayacak özellikle Türkiye ‘de daha da artmasını bekliyorum.
Bunun yanında öğrenim alanı teknolojiler, cihazlar, mecralar, medya ve içerik değiştikçe bilgiye erişim yöntemleri, sektörün paydaşları ve oyunun kuralları değişiyor ve dönüşüyor. Sektör çok hızlı büyüyor, 2011 ‘de “Dijital Öğrenim (e-learning)” sektörü 2011 yılında $35,6 milyar ‘dan, 2013 ‘de $56,2 milyara, araştırmalar gösteriyor ki 2015 ‘de bu rakam 2 ‘ye katlayacak.
1. “Kendi kendine öğrenme (Self paced)” kategorisi özellikle Amerika ve Avrupa ‘da çok hızlı büyüyor, orta doğu
2. “Destekleyici / Tamamlayıcı (Complementary)” kategorisinde istatistikler 2013 yılında üniversite öğrencilerinin 46% ‘sının en az 1 dijital (online) kurs aldığını, 2019 ‘de bu oranın 50% ‘yi geçeceği öngörülüyor.
3. “Herkese açık” kategorisinde son kullanıcılar dışında Fortune 500 şirketlerinin 41,7% ’sinin çalışanlarına geleneksel eğitimler ile teknolojik eğitimleri beraber vermeye başladı. Yakında yerine teknoloji ile kolaylaştırılan eğitim oranlarının artacağı aşikar.
Sektörün büyümesi ile yeni içerik sağlayıcılar, kullanıcı deneyimine yönelik dizayn ve tasarım ajansları, oyun firmaları, yazılım ve servis geliştiriciler, teknoloji ve cihaz üreticileri, veri yönetimi ve anlamlandırmada uzmanlaşan firmalar, operatörler, ve son kullanıcıya anlatacak bilgi, deneyim ve içeriği olan birçok marka da oyuna dahil olacaklar. İletişim sektöründen sonra Finans, Sağlık ve Perakende sektörlerininde oyuna dahil olmasını bekliyorum.
Dijital Öğrenme alanında her geçen gün çıkan ulusal ve uluslararası marka, kurumsal markaların ürün ve hizmetleri ile ilgili yayınladığı içerikler, geleneksel ve dijital medyanın içerikleri, çeşitli konulardaki uzmanlar, eğitmen ve öğretmenlerin içerikleri ile veri de hızla büyüyor.
Bu büyük verinin analizi Dijital Öğrenimi geliştirebilir
* Öğrenim süreçlerini daha derinlemesine anlamamıza yardımcı olacak. Eğitimlerin ne kadar süre ve oranlar ile tamamlandığı gibi istatistikler,
* Eğitim katılanların davranış modelleri, tıklama ve takip detay analizler,
* Kişiselleştirilmiş ve özelleştirilmiş kurslar,
* Katılımcıların geri bildirimleri; öneri, şikayet ve memnuniyetleri,
* Katılımcıların ROI (return on investment / yatırımın geri dönüşü) analizleri, aldığı katkı, memnuniyet anket ve raporları,
İçerik üretecilerine, servis sağlayıcı, eğitim markasına ve mecra sahiplerine yol gösteri olacaktır.
Bireylerin fiziksel alanda (tarihi mekan, müze, ören yeri gezileri, vb.) bilmediklerini öğrenmek, oyunlaştırılmış senaryo içinde kural ve konulara hakim olmak, markaların çalışanlarına eğitim alanında (fabrika ve mağazalarında) ve müşterilerine ürünleri hakkında istendiği anda ve yardım almadan bilgi vermelerini kolaylaştırmak gerekiyor. Bunun en kolay yoluda gerçekliği artırarak son kullanıcın yanında ayırmadığı ve vücudunun bir parçası haline gelen mobil akıllı cihazlarına girmektir.
Sonraki makale de tüm bu konulardaki son gelişmeleri, takip edilmesi gereken ve öne çıkan girişim ve şirketleri aktarmaya çalışacağım
Barış içinde, sağlıklı, mutlu ve başarılı bir 2015 olsun canım ülkem ve tüm dünya için
Kalın sağlıcakla,
Saygılarımla,
Onur Baran Çağlar
Bu bölümde de, rakipleriniz ile fark yaratacak, Telekom dünyasının zengin abone gücüne dokunabilecek ve mevcut müşterileriniz ile etkileşimi ve sadakati artıracak Platform ve Servis önerilerim olacak.
Sırasıyla geleneksel sistem kurulumları ve mevcut oyuncular ile yapılacak entegrasyonları aktaracağım. Daha sonra ihtiyaca ve iş modelinize göre kurmak isteyebileceğiniz yeni nesil platform ve servisleri aktarmaya çalışacağım.
CMS & CDS içerik indirme ve yükleme sistemleri ile entegrasyon
◦ Amerika ‘da büyük Perakende, Finans, Eğitim ve Sağlık sektörleri dijital ve mobil dünyaya iyi adapte oldukları için Katma Değerli İçerik ve Servis konularını mevcut iş modellerine çok iyi entegre ettiler. ABD ‘de yeni müşteriyi renkli içerik ve servisler ile tavlamak, mevcut müşteri ile de daha interaktif ve sürekli angajman (engagement) için Müzik endüstrisi, Disney, Marvel ve Holywood starlarının markalı içerik ve hizmetleri çok iyi kullanılıyor.
◦ Yeni Ödeme Sistemi çözümleri gelene kadar bu alan tamamen Telekom Operatörleri ve geleneksel Telekom ödeme sistemleri ile kapalı idi. Bu saatten sonra yeni Ödeme Sistemleride bu alana girebilecek, en azından diğer tüm sektörlerin ürün ve hizmetleri için ek katma değer ve pazarlama söylemi olacaktır.
◦ Bu konuda temel ihtiyacınız CMS (Content Management System / İçerik Yönetim Ssitemi), CDS (Content Download&Delivery System / İçerik İndirme&Teslimat Sistemi) ve tabiki çeşitli kategorilerde kataloğu dolduracak hazır mobil multimedya, oyun ve uygulama içerikleri olacak.
Mobil Servis Platformu ve entegrasyonu
◦ Mobil abone penetrasyonlarının 100% ‘e yaklaştığı, yakın vadede M2M (Machine-to-machine / Makinalar arası iletişim) ile aşacağı bir dönemdeyiz.
◦ En az mobil içerik kadar, markalar için katma değer sağlayacak diğer bir konuda mobil cihazlardan başlayan (MO) ve aynı şekilde mobil cihazlarda sonlanan (MT) servis dünyası olacak.
◦ Servis dünyasının gerçeklenebilmesi için temel ihtiyaçlarını karşılayacak bazı alt sistemler lazım;
▪ Çok kanallı ve çapraz “Mesajlaşma Sistemi” altyapısı (SMS, Email, IM-Instant Messenger, Sosyal Ağ ve Uygulama içi)
▪ Tüm içerik, servis ve hizmetleri ücretlendirmemizi veya ücretsiz sunabilmemizi sağlayacak çok kanallı ve alternatifli “Ücretlendirme Sistemi”
▪ Kurum, son kullanıcı veya makinaları abonelik yaşam döngüsü ile kaydedip, yeni servis abonelikleri açabilmemizi, pazarlama faliyetleri ile vereceğimiz freemium (belirli bir dönem ücretsiz sonra ücretli) abonelikli içerik ve bilgi servlsierini yönetebilmemizi ve dönemlik ücretlendirebilmemizi sağlayacak bir “Abonelik Sistemi”
▪ Abonelere rutin içerik, bilgi ve sosyal servislerinin mesaj ve içeriklerini göndermek ve yönetmek için “Servis Operasyon Merkezi”
▪ İçerik ve Servislerin ücretsiz – indirimli kampanyaları, çapraz ürün ve hizmetler ile bundle (deste) kampanyaları, belirli bir aksiyon ve kurala bağlama kampanyalarını yönetmek için “Kampanya Yönetimi Sistemi”
▪ Yukarıda saydığım içerik ve servis hizmetlerinin kurumsal ve bireysel müşterilere desteğini vermek üzere küçük bir “Müşteri İşlem Merkezi”
▪ Ekosistem içindeki tüm içerik ve servis hizmetlerin de anlık işlem, mesaj, veri, abonelik ve ücretlendirme trafiğinin görülebilmesi ve anında alternatif hizmet ve kampanyalar ile müdahale edilebilmesini sağlayacak bir “Raporlama Modülü”
Portal & Interaktif Servisler
◦ Mevcut da Bankalar ve Telekom operatörleri Ödeme Sistemlerinde sistemsel, müşteri/abone bazında ve şube/bayileri bazında tutuyorlar.
◦ Banka ve Telekom operatörlerinin arasından sıyrılabilmek ve ciddi müşteri bazı yakayabilmek için context (bağlam) ve dikey topluluk Portal ve Servisleri oluşturmalısınız.
◦ Bununda en güzel yolu; günlük hayatımız, bireysel ve aile olarak ihtiyaçlarımızı içeren, haber, bilgi, içerik ve interaktif uygulamaları içeren Portal ve Servisler oluşturmaktan geçiyor. Bahsettiğimiz bir haber sitesi ve sosyal topluluk servisi açıp (oltayı denize atıp) beklemek değil, bu konuyu bir tulumbaya su atmak gibi düşünerek yerine ve zamanına göre az az veya bazen kova ile su atmak ve bu konuya uzun vadeli bakmak gerekiyor.
Muhasebe Sistemi ve ERP
◦ Ödeme Sistemi üzerinden birçok altyapı, ürün, hizmet, portal, içerik ve servis sağlayıcının farklı katalog, servis, finansal, ticaret ve fatura sistemlerine entegrasyon olacak malum.
◦ Bu entegrasyonlarda ürün, hizmet, içerik ve servis satışlarının karşılıklı muhasebe, borç-alacak ve işlem mutabakatları, havuz yönetimi ve sorunların çözümü için merkezi veya cloud / bulut üzerinde Muhasebe ve ERP çözümlerine ihtiyaç olacak.
◦ Hem E-ticaret ‘in satış, iade, ödeme ve para transferi bacağında, hem havuz hesaplarının yönetimi ve banka hesapları arası işlemlerin sağlıklı şekilde gerçekleşebilmesi için en önemli konular Operasyon ve Finans Ekiplerinin yönetiminde olacaktır. Dolayısı ile bu konuda başınız ağrımasın ve düzenleyici kurumlardan ceza yemek istemiyorsanız hem e-ticaret bacağını, hemde Ödeme Sistemi, Sanal POS ve Para Transferini bilen muhasebeye hakim birilerini işin başına koymanızda fayda var.
Raporlama Platformu
◦ Ekosistem içindeki kılcallardan geçen tüm işlem ve paranın nabzını tutabilmek için araba markalarından ders almakta fayda var.
◦ Yeni nesil arabalarda her an motorun yağ, ısınma ve teknik aksamlarının sıkıntılar için göstergeler, hız, tork ve ivmelenme göstergeleri, güvenlik için emniyet kemerleri, aynalar, silecek suyu, benzin, far ve sinyal durum göstergeleri, konfor ve kolaylık için klima, ışıklar, müzik, eğlence ve lokasyon/navigasyon panelleri her an şoförün işini kolaylaştırmaktadır.
◦ Bu göstergeler anlık uyarı ve bilgilendirmeler ile şoförün hem anlık kararlar vererek aracı daha güvenli ve sağlıklı şekilde kullanmasını sağlar, hemde araçdaki yolcuların (hizmet verdiği müşteride olabilir) konfor ve keyifli yolculuk yapmasını sağlar.
◦ Dolayısı ile platform ve 3.parti paydaşların yöneticilerinin, pazarlama ve iş birimleri, operasyon ve destek ekiplerinin kullanabilecekleri dashboard (gösterge paneli), anlık ve tarihsel tüm işlemler, kampanya, geri dönüşler, problem ve etkileşimleri gösterecek detaylı Raporlama Platformuna ihtiyaç vardır.
Çoklu-Platform Mobil Uygulamalar
◦ Günümüzde bir gerçek varki; tüm sektörler ve iş modellerinin kullanıcıları, müşterileri ve aboneleri ile etkileşim içine girebilmek ve günlük yaşantılarının bir parçası olabilmek için cebindeki telefona girmeleri gerekiyor.
◦ Tüm sektörler ve iş modelleri varlıklarını gösterebilmek için alelacele içerdeki BT ekibine, köşedeki bilgisayarcı çocuğa veya ucuza yaparım diyen uygulama geliştiricilere ilk versiyonları yaptırdılar.
◦ Tabi ucuz etin yahnisi gene yavan oldu, ilk versiyonlar daha ilk haftalarında yerini UX (user experience / kullanıcı deneyimi) ’i güçlü, güncel/düzenli bilgi, içerik, kampanya ve interaktivite ile kendisine daha çok dokunan uygulamalara bıraktılar.
◦ Uzun vadeli ve kalıcı stratejiler için sadece markalara kopyala-yapıştır iş yapmış değil, kendi fikir ve yaratıcılığı ile başarılı ürün ve servisler geliştirmiş firmalara iş yaptırın.
◦ Marka firma veya ekipler mevcut iş modelinizi yeni döneme taşır ve rakipleriniz ile fark yaratır. Bu farkı kolay, kullanışlı, zengin etkileşimi ve görseller ile çoklu platform (artık mobilden web ‘e doğru) ve tüm işetim sistemlerinde çalışacak mobil uygulama stratejileri geliştirerek oluşturabilirler.
Ulaşım ve Biletleme Servisleri
◦ Bankalar ve Telekom Operatörleri birşeyi keşfetti. Müşteriler bu büyük ve hantal yapıları ancak finansal işlem yapma veya fatura ödeme vakti geldiğinde hatırlıyor, arıyor veya kendisine gelen çağrıları dikkate alıyor.
◦ Potansiyel müşteri kitlesinin büyük çoğunluğu Toplu Ulaşım araçlarına günde en az 2 kere biniyor, toplu taşıma noktalarına giderken, istasyon/duraklar, araçların içi, araçlardan inip yürürken algıları açık ve sizden gelecek satış, pazarlama, indirim ve reklamlara duyarlı oluyorlar.
◦ Aynı şekilde Bilet konusunda da benzeri bir durum var. Sanatsal etkinlik, müzik ve eğlence organizasyonları, spor müsabakası ve konferans katılımı öncesi, etkinlik süresince ve sonrasında bilet, organizasyon içeriği, sanatçı, topluluk, elde edeceği imkanlar, kolaylıklar, çapraz kampanya ve pazarlama duyurularınıza açık ve duyarlı oluyorlar.
◦ Tüm bunları göz önünde bulundurduğunuzda Bankalar ve Telekom Operatörler müşterilerinin hayatına daha fazla dokunmak, kendilerini hatırlatmak ve etkileşimi artırmak için Ulaşım ve Bilet konularına girmek durumundalar.
◦ Doğrudan lisans ve ihale ile Ulaşım ve Biletleme işlerine girildiği için bu yetkileri almak zor. Dolayısı ile Ödeme Sistemi olarak büyük kitlelere dokunmak, çapraz kampanya ve pazarlama faliyetleri için lisanslı ve yetkili bir Ulaşım ve Biletleme markası ile işbirliği yapmanız şart.
Finansal ve Ticaret Servisleri
◦ Bankacılık temel servisleri dışında Ödeme Sistemleri üzerinde geliştirilecek sigortacılık, kredi, yatırım ürünleri ve bütçe yönetimi ek katma değerli servisleri geliştirilmelidir. Bu konuda Bankaların, Tüketici Finansmanı kuruluşları ve Sigorta firmalarının dışarıya uç (API/Webservis) vermelerini bekliyorum.
◦ Ödeme Sistemlerinin doğal müşterisi E-ticaret firmaları veya geleneksel bayi/şube yapısına ek olarak geliştirilen E-ticaret kanalları olacak. Bu ihtiyaçları karşılamak için kendi ortamınıza kuracağınız hazır paket çözümler, cloud (bulut) ortamında hizmet bedeli ile alabileceğiniz çözüm platformları (ETAS – E-ticaret Altyapı Sağlayıcıları) veya mevcut iş modelinize doğrudan entegre terzi usulü çözümler geliştirtebilirsiniz.
◦ Rakipler ile fark yaratacak katma değerli Finansal ve Ticaret Servisler ana ürün ve servis sağlayıcının sistemine API ve Webservisler vasıtasıyla entegre olmalıdır.
Müşteri Destek & CRM
◦ Finans dünyasında takip ettiğim birçok uluslararası makale “İşlem” modelinden “İlişki” modeline geçildiğini ifade etmektedir. Son yazdığım “Dijital Bankacılık 3.0”RFP (Request for Proposal / Teklif Talep) ‘sinde yeni dönem finans dünyasının “İşlem Bankacılığından İlişki Bankacılığına” geçmesini öngörüyorum.
◦ Dolayısı ile bugün Ödeme Sistemi ve Cüzdan oluşturacak ve bu platformlar üzerinde oyun oynayacak tüm firmaların omni-channel (her kanaldan, telefon, web, mobil, sosyal, yerinde fiziksel, ve gelecek yeni kanallar) Müşteri Desteği vermesi elzemdir. Müşteri istediğiniz yere gelmeyecek siz müşterinin bulunduğu ve etkileşim içinde olduğu yere gideceksiniz.
◦ Aynı şekilde müşteriniz hangi kanaldan size ulaşırsa ulaşsın kendisini, geçmişini, sıkıntısını ve hatta bu kez neden geldiğini daha o söylemeden bilmek zorundasınız. Bunuda ancak iş süreçlerinize, kanallarınıza, platform ve servislerinize ve tabi satış ve pazarlama birimlerinize full entegre bir CRM ile yapabilirsiniz. İster paket çözüm alın, ister cloud (bulut) ‘dan kullanın yeterki tüm süreçleriniz müşteri ile konuşmadan CRM ‘e dokunsun.
Dijital Pazarlama ve Sadakat Servisleri
◦ Yukarıda saydığımız birçok destek platform ve servisleri potansiyel ve mevcut müşterilerin istekleri ve ihtiyaçları doğrultusunda hizmet vermek için gerekliydi.
◦ Birçok sektörde “Pareto İlkesi” geçerli olduğu yapılan araştırma ve analizler ile ortaya çıkmıştır. Yani gelirinizin 80% ‘i mevcut 20% ‘lik müşteri portföyünüzden gelmektedir. Mevcut müşterilerinizden en çok kazandığınız ve kar yaptığınız segment aynı zamanda ek harcama bütçesi olan kitledir.
◦ Dolayısı ile ürün ve hizmetlerinizi Dijital Kanallar üzerinden pazarlayarak daha düşük maliyetler ile doğrudan hedef kitlenize ulaşmış olursunuz. Eğer mevcut müşterilerinizin dijital, mobil ve sosyal medya bilgileri mevcut ise doğrudan P2P – birebir ve isme/ihtiyaca göre pazarlama yapma şansınız olur.
◦ “Pareto İlkesi” gereği mevcut da size asıl kazancı yaptıran müşteri segmentinizi nasıl olsa cepteler diye düşünmek yerine, sizi hayatının parçası yapacak, aşk markası olmanızı sağlayacak, hatta çevresinde avukatlığınızı ve satış temsilciliğinizi yapacak müşterilere dönüştürebilmelisiniz. Nasılmı? Tabiki yakın dönemin bence en önemli konularından biri olan Sadakat yönetimi ve İlişki/Angajman geliştirme sistem ve servisleri ile yapabilirsiniz.
◦ Broadcast (halka yayın) yayınlar ile kime seslendiğinizi bilmediğiniz yüksek bütçeli reklam ve pazarlama faliyetleri yerine “Dijital Pazarlama ve Sadakat Servisleri” ’ne ağırlık vermenizi öneriyorum.
Not: “2015 model Ödeme Sistemi” makalemin ilk ve ana bölümünden itibaren okumak isteyenler linki takip edebilirler!
Bu bölümde geneksel sistemlerin kurulumları ve mevcut sistemler ile yapılacak entegrasyonlardan sonra ihtiyaca ve iş modeline göre kurulabilecek yeni nesil platform ve servisleri aktaracağım.
Kart (Kredi, Banka, Ön Ödemeli) Sistemleri ile entegrasyon
◦ Marka Kredi Kartı sistemlerinin taksit, puan ve kampanya özelliklerini kullanmak için ilgili Kredi Kartı sistemine (Bonus, World, Axess, vb.) ve Sanal POS ‘una bağlanmanız gerekiyor. Yada Ortak POS sistemlerine entegre olarak daha az zahmet ve maliyet ile bu işi çözebilirsiniz. Kendiniz ortak POS sistemi olma konusunda da ilerleyebilirsiniz, rekabetin sert olduğu, kazancın az olduğu ve fraud (sahteciliğin) ‘un da bir o kadar fazla olacağı riskini göz önünde bulundurmalısınız.
◦ 3D Secure ve sadece tek çekim ile ödeme yapabileceğiniz Banka/ATM kartları var. Türkiye kullanım istatistikleri henüz % 2 ‘leri geçmese de, Visa ve MasterCard’ın tüm dünyada olduğu gibi Türkiye ‘de de verdiği pazarlama ve reklam destekleri ile e-ticaret ve Ödeme Sistemlerindeki payını artırmasını bekliyorum.
◦ Özellikle unbanked (hiçbir bankanın müşterisi olmayan), –18 veya yasaklı (black-list) kişilere banka hesabı açmadan ilgili kanallardan para yüklenerek kullanılan Ön Ödemeli Kartlar var. Öncelikle dijital içerik, oyun kontörü ve katma değerli servis satın almalarında kullanılan bu kartlar, yakın dönemde e-ticaret, fatura ödeme ve para transflerinde de kullanılmaya başlandı.
◦ Bugün Türkiye kart pazarı fazlasıyla olgunlaşmış hatta dünya liginde İngiltere ile beraber en önde gelen pazarlardan biriyiz. Visa, MasterCard ve AMEX gibi kart sistem ağı sahipleri ilk ürünlerini ve sistemlerini İngiltere ile beraber regulasyonlar müsade ettiği ölçüde ülkemizde deniyorlar.
▪ Örneğin Chip&Pin (dünyada 3. başlayan ülkeyiz), Visa ‘nın dijital cüzdanı V.Me, Mastercard ‘ın dijital cüzdanı MasterPass, temazsız EMV çözümleri Visa ‘ın Paywave ve MasterCard ‘ın Paypass ‘ın ilk denendiği ülkelerin başında geliyoruz.
◦ Yoğun rekabetin yaşandığı Kredi Kart Sistemi kurmak ve kart çıkarmak isteyenler için bölgemizde de söz sahibi 3 büyük Kart Sistem altyapısı sağlayıcımız var; Banksoft, Smartsoft ve Provus (yakın dönemde MasterCard satın aldı).
◦ Kart Sistemi kurmadan “Ön Ödemeli Kart” çıkaralım derseniz, halen Provus ‘un processor (işlemci) ‘lüğünü ve arkasında bu konuda iştahlı ve dinamik bankaların (ING, Denizbank) bulunduğu “Ön Ödemeli Kart” örnekleri mevcut.
◦ Bence kart işine girmek yerine piyasadaki yaygın kart sisteminizde kabulüne ve işlem geçirmesine oynamak daha mantıklı.
Host Switch ve ATM Sunucuları ile entegrasyon
◦ Sahadaki ATM ve Kiosk çözümlerinin temel bankacılık, kart ve POS sistemlerine entegrasyonları ISO 8583 ve XFS protokol ve alt-sistemleri vasıtasıyla merkezi anahtarlama ve Host sistemleri üzerinden yapılmaktadır.
Temel Bankacılık Sistemleri ile havuz ve hesap yönetimi için entegrasyon
◦ Mevcut da ve yeni 6493 sayılı yasa ile de Temel Bankacılık hizmetleri ve havuz hesapların yönetim izinleri sadece 5411 sayılı kanun ile lisans sahibi bankalara verilmiştir.
◦ Müşterilerinize Banka hesabı açmak veya mevcut banka hesapları ile Ödeme Sistemi ve Cüzdan üzerinde işlem yaptırmak için lisans sahibi bir banka ile anlaşma imzalamalısınız.
◦ Anlaşma imzalayacağınız banka da temel bankacılık işlemleri, müşteri bilgilerine erişim, havuz ve bireysel hesaplar üzerinden işlem yapabilmeniz için mevcut “Temel Bankacılık Sistemi” ‘nin framework ve API setlerine servis bazında entegrasyon yapabilmenizi sağlamak zorundadır.
Havale ve EFT işlemleri entegrasyonu
◦ Havale, her bankanın kendi havuz, kurumsal ve bireysel hesaplar arası yaptığı para transferlerini içermekte dolayısı ile Temel Bankacılık Sistemi entegrasyonlarına girmektedir.
◦ EFT (Elektronik Fon Transferi) işlemleri ise diğer yerel bankalar ile yapılan para transferlerini kapsadığı için TCMB (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası) merkezi EFT sistemi üzerinden yapılmaktadır. Sisteme kayıtlı bankalar dışında son dönemde PTT ’nin yoğun talebi ile bu yetkiyi alma durumu var sanırım. PTT EFT iznini aldığında kendi başına bir bankaya ve büyük bir Ödeme Sistemleri oyuncusuna dönüşecektir.
Mobil / Mikro Ödeme entegrasyonu
◦ Operatörler abonelerinin faturalı ve faturasız hatlar üzerinden öncelikle kontor, dakika, içerik ve mobil servisler alabilmelerini sağladı.
◦ BTK zaman içinde kuralları esneterek mobil abonelerin operator hatları üzerinden öncelikle 35 TL lik limit ile fiziksel ürün, dijital abonelikler, kamu, bilet, oyun, içerik ve servisler almasını sağladı.
◦ Son olarak 3 operatörde de aylık mobil ödeme limiti 200 TL ‘ye geldi. Avea ve Vodafone ‘da tek işlem limiti 70 TL iken Turkcell ‘de tek işlem limiti 100 TL oldu.
◦ Operatörler (devlet payını da içerir şekilde) servis sağlayıcıdan en düşük bilet için 2%, en çok da dijital oyun kategorisinde 40% civarında gelir payı kesmektedir.
◦ 6493 sayılı Ödeme Sistemleri kanununda daha önceki yazılarımda değindiğim gibi Operatörlere bazı iltimaslar sağlandı, fatura ödeme, fiziksel ve dijital alışveriş ödemelerin faturalara yansıtılabileceği ve bununda kredi olarak sayılmayacağı maddeleri eklendi.
◦ Yukarıda saydığım fırsatlar ile Operatörlerin mobil ödeme sistemleri ve aboneleri çok önemli hale geliyor. Bu nedenle yeni Ödeme Sistemi ve Cüzdan markaları Operatörler ile işbirliği yaparak altyapı entegrasyonlarını tamamlamalıdır.
Para Transferi Sistemleri (yerel ve uluslararası) ile entegrasyon
◦ 6493 sayılı “Ödeme Sistemleri” kanununa kadar regulasyonu tam olmadığı için PTT ve Bankalar üzerinden resmi olarak, Döviz, Otobüs, Kapalı Çarşı ve çeşitli esnaflar üzerinden iptidai yöntemler ile çalışan para transferi sistemi düzene girmektedir.
◦ Yeni dönemde halen sahada olan UPT, Western Union, Money Gram dışında Paypal ve Skrill gibi yeni oyuncularında Türkiye ‘de oyuna girmesini bekliyorum. Tüm oyuncuların Bankalar ve PTT dışında long-tail (uzun kuyruk) yani esnafa yaygınlığı sağladığında rekabette ön plana çıkabileceklerine inanıyorum.
◦ Burada hedeflere göre lisans alınıp yeni bir oyuncu olunabilir, yada lisans alacak oyuncuların alt bayi ve temsilcisi konumunda kalınabilir.
PCI-DSS, Fraud ve Black-List Sistemleri ile entegrasyon
◦ Ödeme Sistemi üzerinde Kredi kartı işlemleri yapılabilmesi için zaman ve maddi maliyetlerine katlanıp aynı zamanda kural ve yaptırımları ağır olan PCI-DSS sertifikasyonu almalısınız. Yada hali hazırda sertifikasyonu olan Banka ve aracı sistem sağlayıcılar ile entegre olmalısınız.
◦ Sistem üzerindeki sürekli, güvenli ve minimum iadeli işlem yapılabilmesi, hem son kullanıcı hemde üye işyerlerini koruyacak bir diğer öneli ihtiyaç da Fraud (dolandırıcılık, sahtecilik) ve Black-list (kara-liste) yönetimini yapabilmek veya hizmeti veren kurum ve kuruluşlardan almak gerekiyor.
Fatura Ödeme Sistemleri ile entegrasyon
◦ 6493 sayılı “Ödeme Sistemleri” kanunu çıkana kadar regulasyonu olmayan, Bankalar ve PTT dışında mahale aralarında mantar gibi çoğalan esnaf usulü fatura ödeme merkezleri vardı.
◦ Yeni yasa ile Operatörler, Perakende mağaza ve dükkanları olan zincirler ve marketler de POS, ÖKC, Kiosk, Mobil Cihazlar ve PC ‘ler üzerinden bu işe giriyorlar.
◦ Burada hedeflere göre lisans alınıp yeni bir oyuncu olunabilir, yada lisans alacak oyuncuların alt bayi ve temsilcisi konumunda kalınabilir.
EPOS/ÖKC ve Sanal POS (VPOS) Sistemleri ile entegrasyon
◦ Geleneksel perakende ve ticaretin çalışması için nakit ve çek dışında kartlı sistemlerin çalışması için EPOS (EFT POS) lar vardı. Yeni dönemde 3100 sayılı yasa ile fiziksel POS ‘ ar ÖKC (Ödeme Kayıt Cihazı) ‘ye dönüşüyor. ÖKC ‘ler bir ATM ve Kiosk kadar fonksiyon içeriyor, bir anlamda bankacılık işlemleri ve finansal ürünler en küçük perakende zincir, market ve istasyonlara inecek.
◦ Bankalar uygulamalarını ÖKC öncesi sahip oldukları EPOS ‘lara standart olarak gömüyorlar ve başka bankayı kendi POS ‘larına kabul etmiyorlardı. Dolayısı ile bir esnaf ‘da her Kredi Kartı için 5-6 POS cihazı vardı.
◦ Yeni dönemde sahadaki yeni POS ‘lar yani ÖKC ‘lerin sahibi cihaz üreticileri, esnaf ile onlar sözleşme imzalıyor. Bankalar ve Finansal ürün sağlayıcılar gibi yeni Ödeme Sistemi ve Cüzdan sahibi markalarda sahada yaygınlaşmak ve müşterilerine dokunmak istiyor ise ÖKC markalarında bir menü ve uygulama edinmesi gerekiyor.
◦ Halen Türkiye ‘de 2.3 milyon POS cihazı bulunuyor, birkaç sene içinde bu POS ‘ların ÖKC ‘ye dönüşmesi bekleniyor.
◦ Cüzdanlardaki Kredi Kartlarının Internet ve mobilde alışverişi sonlandırabilmesi için Ödeme Sistemimizin her bankanın Sanal POS ‘una ayrı ayrı veya yukarıda saydığımız gibi ortak Sanal POS sistemlerine entegre olması gerekiyor.
Dijital ve Mobil Cüzdan Platformu
◦ Bir önceki makalede değindiğim gibi son kullanıcı ve müşteri gözünde ihtiyacın ortaya çıkması ve Ödeme Sistemlerini sahiplenmesi için hayatına dokunulması gerekiyor.
◦ Son kullanıcıların hayatı içinde kullandığı en kritik aksesuar Cüzdanın yerine geçecek olan dijital ve mobil versiyonu kendisine birşey ifade edecektir.
◦ Eğer kullanıcı deneyimi, kolaylık ve güvenlik kriterleri öne çıkarılarak marka bilinirliliği oluşturulur ise; kullanıcıların günlük alışveriş, ödeme ve finansal işlemlerinde güvenle kullanacaklarına inanıyorum.
◦ Tüm bunları göz önünde bulundurduğunuzda Ödeme Sisteminin en kritik parçasının Cüzdan Platformu olacağını söyleyebilirim.
Destek Platform ve Servisleri için sonraki makaleyi inceleyebilirsiniz.
Ödeme Sistemi Platform ve Servislerinin müşteri ile temas noktalarını fiziksel den başlayarak sanal yöntemlere kadar şu şekilde sıralayabiliriz.
ATM / Kiosk :
◦ ATM ‘ler şu anda Bankalar ve PTT ’nin kontrolünde ve şube maliyetlerini azaltmak için yaygınlaştırılıyor. Finans sektörü bankacılık, para transferi ve sigorta gibi ek hizmetlerini ATM ‘ler üzerinden müşterilerine ulaştırıyorlar.
◦ Kiosk ‘lar halen Belediyeler, Telekom Operatörleri, Havayolu firmaları, Fatura Tahsilat şirketleri hizmetlerini sahaya indirmek için kullanılıyordu, ek olarak son günlerde Maliye Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığının basın bülteni ile Vergi ve e-devlet ödemelerini Kiosklardan toplayacağını öğrendim.
EPOS / ÖKC :
◦ EFT POS cihazları geleneksel Perakande, Market, Restoran, Bar – Cafe ve İstasyonlarda nakit dışında kartlı işlemler için kullanılıyor malumunuz. Eve teslim gıda ve kargo/kurye seçenekleri ile EFT POS ‘ların mobil versiyonlarıda hayatımıza girmişti biliyorsunuz.
◦ ÖKC ‘ler, Maliyet Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığı vergi gelirlerinin daha iyi kontrolü ve maksimize edilmesi için çıkartılan 3100 sayılı “Ödeme Kaydedici Cihazlar” kanun ile hayatımıza girdi. Yazarkasa fonksiyonu (fiş/fatura kesilmesi ve maliyetinin alışveriş işleminden haberdar olması) ile beraber mobil POS / ÖKC ‘ler geleneksel alışveriş deneyimi, bilet satış, fatura ödeme, top-up (dakika / TL, ulaşım ve oyun kartı dolum) ve para çekme/transferi işlemlerine yeni bir boyut getirecek ve yaygınlaşmasını sağlayacak. Burada yeni model katma değerli içerik ve interaktif servisler ile sadakat servisleri rekabette farklılaşmayı getirecektir.
mPOS :
◦ Akıllı telefon ve tabletlere kart takılarak veya swipe (hızlıca geçirmek) edilerek PIN kodunu girebildiğiniz aparat/cihazlar mobil POS olarak isimlendirilmektedir. Örnek olarak Amerika ‘lı Square ve Paypal ‘ın Avrupa rakiplerinden en büyüğü iZettle ‘ı verebiliriz.
◦ Türkiye ‘de mevcut kanun ve mevzuatlar henüz mPOS modelleri üzerinden işlemlere izin vermiyor, ÖKC ‘ler belki zaman içinde evrimleşerek (fatura/fiş basabilen bluetooth ‘lu küçük printerlara bağlanabilir, yada e-fatura ile KEP mevzuatı son kullanıcılara yaygınlaştığı zaman aşılabilir) akıllı mobil cihazlara entegre hale gelerek işlem kabul edebilir.
QRCode / SMS :
◦ QRCode / Karekod, İşbankası Parakod ile ödeme, Mobil kasaba ile cüzdan ve Qrema.com pazarlama servisleri ile Türkiye ‘de popüler olmaya başladı. Öncelikle Dijital ve Mobil Pazarlama kampanyalarında kullanılan QRCode giderek Loyalty ve Kart üzerinde kampanya modellerinde de kullanılırken yeni dönemde para çekme, ödeme ve kişisel güvenliği kolaylaştırma adımlarında kullanılacak.
◦ SMS, Katma Değerli İçerik, Bilgi & Interaktif Servisler, Mobil Ödeme ve Operatör Faturaları üzerinden ödeme servisi şeklinde kullanılmaktadır. SMS ‘in finansal hizmetlerde ki en önemli rolü “two-factor authentication (2. etken onaylama)” ile cüzdan ve ödeme servislerinin işlem güvenliğini sağlamaktadır.
NFC /RFID :
◦ NFC (Near Field Communication / Yakın mesafe iletişim), akıllı telefon ve benzeri cihazların birbirine dokundurularak ya da birkaç santimetreye kadar yaklaştırılarak radyo iletişimi kurmalarını sağlayan standartlar kümesidir. Telefon üreticileri NFC ‘li cihaz sayılarını artırdı ve güvenlik katmanının diğer teknolojilerden daha iyi olması nedeniyle Android sonrası Apple ‘da NFC ‘yi yeni cihazlarına ödeme işlemlerini kolaylaştırmak için cihazlarına ekliyorlar. Yeni dönemde NFC ‘nin desteği ile dijital ve mobil cüzdanların yaygınlığının artacağını söyleyebiliriz.
◦ RFID (Radyo Frekansı ile Tanımlama) teknolojisi radyo frekansı kullanarak nesneleri tekil ve otomatik olarak tanımlama yöntemidir. RFID, temel olarak bir etiket ve okuyucudan meydana gelir. RFID etiketleri EPC(Elektronik Ürün Kodu) gibi bilgileri almak, saklamak ve göndermek için programlanabilirler. Mifare, Desfire ve Proximity Kart yapıları RFID teknolojileri üzerine dayanır. Dolayısı ile RFID ile ulaşım, kapı geçiş ve sadakat kartlarıda oyunun bir parçası haline gelmektedir.
BLE / NSDT :
◦ BLE / Beacon (Bluetooth Low Energy) Bluetooth V4.0 düşük enerji protokolüdür. Daha düşük enerji gerektirdiği için hazırlanan sinyal veren ve alan cihazlar 2 seneye kadar pil değiştirmeden dayanmaktadır. Bugün Beacon cihazları Sadakat ve LBS servisleri için kullanılmaya başladı, bunun yanında henüz Apple ve Paypal ‘ın deneme vakaları dışında güvenlik kriterlerini geçen ticarileşmiş bir model yok.
◦ NSDT (Near Sound Data Transfer / Yakın Ses Veri Transferi) / VSA (Very Secure Authentication) sistemleri SMS ve NFC 2.0 ile karşılaştırılan eski nesil telefonlarda da çalışabilen şifrelenmiş Ses gönderimi ve alımına yönelik Fransız Tagattitude, Fairpay, mcash tarafından e-ticaret ve web portal girişlerinin güvenliği için kullanılmaktadır.
▪ Basit şekilde çalışma modeli; e-ticaret sitesinde alışveriş yaparken ödeme adımında telefonunuzu ve kişisel şifre/PIN ‘inizi giriyorsunuz, sistem tarafından şifrelenmiş NSDT ile ses dosyası arıyor sizi, aramayı açtığınızda telefonunuz merkez sunucuya sinyali aldığını ve gerçek numara olduğunu belirten yanıt sesini yolluyor. Sunucu telefonun fiziksel varlığı ve onayını almış olduğu için ödeme işlemini tamamlıyor.
VPOS :
◦ Virtual POS (Sanal POS) – Bankaların Kredi Kartı işlemlerini çevrimiçi kanallardan kabul etmesini sağlayan Sanal POS hizmetlerini ifade ediyor.
◦ Büyük ölçekteki e-ticaret firmaları Bankaların da tercihi ile doğrudan Banka sanal POS ‘larına bağlanabiliyor.
◦ Bu hizmeti kendi platformlarım üzerinden sunmak istiyorum diyenler için 12 banka POS ‘unu tek bir platformda sunan Asseco firmasının MerchantSafe Unipay ürünü var. Lisans satın alınarak kendi hosting merkezine kurabilir yada cloud (bulut) ‘dan kullanabilirsiniz. Bulut ortamında Asseco ‘dan bu hizmeti alırsanız PCI-DSS sertifikasyonu (kısaca Kredi Kartı bilgisi tutma izni) almanıza gerek kalmaz.
◦ Daha küçük ölçekteki e-ticaret firmaları hem PCI-DSS sertifikasyonunun maddi ve zaman maliyetine katlanmamak, hem de bonus/puan sistemi entegrasyonları konusunda sıkıntı yaşamamak adına PayU, iPara ve izyco tarzı agregatör sistemleri tercih ediyorlar.
Ödeme Sistemi Platform ve Servis Entegrasyonlarının detayları için sonraki makaleyi inceleyebilirsiniz!
2012 öncesi yaptığımız çalışmalar, 100% Türk sermayesi ve mühendisleri ile geliştirdiğimiz teknoloji altyapıları, platformları, servisleri ve çözümlerimiz ile sadece Türkiye ‘de değil, Avrupa, CIS, Ortadoğu, Arap yarımadası ve Afrika ‘da ülkelerinde referanslar edindik.
Bu gelişmeleri ve son kullanıcılara yönelik oluşturduğumuz yeni markaları gören ve takdir eden Ekonomist dergisine teşekkür ediyorum. Örnek aldığım ve Türkiye ‘nin adını birçok platformda temsil etmekten gurur duyduğum sektörün öncüleri ile beraber “Bilişimin Parlayan Yıldızları” arasında sayılmak beni ve ekibimi onurlandırdı.
Teşekkürler Ekonomist ve değerlendirme kurulu