Para Transferi

Çoklu Kanal Yaklaşımı OUT! – Omni Channel Yaklaşım IN!

Geleneksel Çoklu Kanal Yaklaşımı – OUT!

Geleneksel satış ve pazarlama taktiğimiz nasıldı?

Genelde ATL (Çizgi üstü), BTL (Çizgi altı), dijital reklam ağlarında banner ve son dönemde arama motorları (SEO & SEM) üzerinde ciddi bütçeler harcıyorduk. Bu reklamlar ile herkese yayın yapıyor ve mesajımızı hedef kitlenin almasını bekliyorduk.

Not:

  • ATL (Çizgi üstü) reklamlar TV, Radyo, Sinema, Gazete, Outdoor ve Dergi gibi herkesin gördüğü mecralara veriliyor
  • BTL (Çizgi altı) reklamlar ürün ve hizmet broşürleri, ambalajları, market rafları, sergi/fuar, basılı materyal, indirim kartları, çek-kupon gibi bireye ve adına doğrudan giden mecralara veriliyor

 

Piyasaya yeni giren ve potansiyel müşterileri gözünde güven telkin etmek isteyen markalar, kampanya ve yeni ürünü olmasa da marka değeri ve akılda kalıcılık için lüks markalar, medya, kolalı içecekler, hazır yiyecek markaları, operatörler ve market zincirleri gibi tüm segmentlere hitap eden markalar geleneksel kanalları kullanarak reklam yapmaya devam edecekler. Bu bağlamda hatırlatmakta fayda var, bu bir reklamdır, pazarlama değildir.

Pazarlama için geneleksel kanal yaklaşımı sona eriyor, zira hem maliyetler ciddi yüksek, nispeten reklam verdiğiniz mecraları hedef kitlenize göre seçebilmenize rağmen kime dokunduğunu ve ne tepki verdiğini bilmeden satış ve pazarlama yapmaya çalışıyorsunuz.

Yeni dönemde tek yönlü iletişimi (ki iletişim anlamı gereği çift yönlüdür) sona erdirerek omni-channel (her kanaldan) dediğimiz her an her yerde her iletişim kanalında müşterisini tanıyan modele geçmeliyiz.

Geleneksel çoklu kanal yaklaşımı

Geleneksel çoklu kanal yaklaşımı

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Omni-Channel (her kanaldan) Yaklaşım – IN!

Yeni dönem ile beraber geleneksel pazarlama kanalları ve tek yönlü iletişim yerine omni-channel yaklaşımı benimsemeliyiz.

Omni-channel ile müşterilerimizi;

  • Tam yerinde (LBS – Lokasyon bazlı),
  • Tam zamanında (doğru zaman, ne gece, ne de çok erken, ilgisinin yüksek olduğunu düşündüğümüz vakitlerde),
  • Doğru araçlar (iletişim yöntemi, cihaz, uygulama veya servis) ile,
  • Bize gelmeden, biz ona giderek, yada geldiğinde tanıyarak,
  • Kişisel (çalışılmış, doğrudan ihtiyacı olduğunu bizdeki eski verileri veya toplayabildğimiz sosyal topluluk verilerini anlamlandırarak) ve kişiye  özel kampanya/indirim promosyonları sunarak etkileyebiliriz.

Omni-channel pazarlama denince aklımıza; geneleksel mecralarda pazarlamaya ek olarak bayi/şube ve sahada fiziksel temas, ATM ve Kiosk cihazlarımız, müşteri hizmetlerimiz, internet ve mobil akıllı cihazların gücü ile web, mobil web, email, SMS, mobil uygulama ve Sosyal medya kanallarımız üzerinde interaktif pazarlama iletişimi ve etkileşimi gelmeli.

Yeni nesil omni-channel yaklaşım

Yeni nesil omni-channel yaklaşım

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Makalenin devamı var! >>>

“Bankacılıkta baştan sona eşsiz deneyim” bölümünü okumak için tıklayın!

İşlem Bankacılığı OUT – İlişki Bankacılığı IN

Bugünlerde dikkatinizi çekiyormu bilmiyorum, Finans sektörü tıkandı, tüm bankalar mevduata yüksek faiz, kredilerde düşük faiz ve kredi kartında şu kadar puan vaadinde bulunuyor. Farklılaşabildikleri tek nokta reklamlar ve pazarlama bütçelerinin büyüklüğü.

Kimisi ünlüleri bir hikaye etrafında oynatıyor, müşterilerileri ünlü üzerinden kendine çekmeye çalışıyor, kimisi de hesabını bize getir, krediyi veya kredi kartını bizden al, maaşını ve otomatik ödemelerini bize kaydır şu kadar nakit TL, bu kadar puan TL veya ek ürün/sigorta verelim şeklinde ikna etmeye çalışıyorlar.

Göründüğü gibi bankaların yeni müşteriye vaadleri gayet basit bir matematiğe dayanıyor. Mevcut müşterisine yaptığı işlem, sahip olduğu menkul kıymet, kredi kartı / banka kartı ile yaptığı harcama ve toplamda kazandırdığı kâr üzerinden değer veriliyor. Bu değer ile müşterisine sadakat puanı, mil, indirim ve çapraz ürün kampanyaları veriyorlar.

Sürekli karşılaşılan iletişim kirliliği, “Diğer bankadan farkın ne?” “Bana ve hayatıma kattığın değer nedir?” soru ve sorunlarının yanıtını vermek giderek zorlaşıyor. Tam da burada yeni bir bakış açısı bir anlamda inovasyon teknik tabiri ile “vujade” yaklaşımı gerekiyor. Bu yaklaşımı sergilemenin en temel çözümü; kendi tarihine, öz değerlerine, eldeki yetenek ve kıymetlere dönüş olmalıdır.

Son olarak da farklı sektörlerde çok başarılı müşteri ilişkisi ve deneyimi örneklerinden faydalanabiliriz, kendimize uyarlayabileceğimiz dersleri alarak değişimin ve dönüşümün manifestosunu oluşturabiliriz.

 

Maslow Piramidi ile Müşteri İlişkimize bir bakalım 

Maslow ‘un ihtiyaçlar hiyerarşisi piramidini bilmeyeniniz yoktur. Kısaca özetlemek gerekirse;

  • İnsanlar (bu bölümde müşterilerimiz olarak isimlendireceğim) yaşarken ve bir ürün/marka ile ilişkiye girerken en öncelikli ihtiyaçlarınından başlar. En öncelikli ihtiyacı Fiziksel olanlardır (yemek, su, uyuma, vb.), marka ile yaşayacağı ilişkide en temel olarak dikkat edecekleri;
    • Neden alıyorum? Temel ihtiyacımı karşıyor mu?
    • En basit açma/kapama ve giriş/çıkış özellikleri var mı?
    • Söz verilen olmazsa olmaz özellikleri var mı?
    • Tüm rakiplerde olan temel fonksiyonlar var mı?
    • Fiziksel bir ürün ise, kasa ve dizaynı, markanın logo ve kurumsal kimliği var mı?
  • Müşteri aldığı ürün, hizmet ve katma değer ne ise o markaya itimat etmek, güvenmek ve kendini emniyette hissetmek ister.
    • Parası karşılığı aldığı şeyin çalışmasını bekler,
    • Çabucak kırılmasın / bozulmasın ister,
    • Bilgilerimi kaybetmesin,
    • Şirket ve diğer kullanıcılar ürünü destekliyor mu?
  • Müşteri aldığı ürün, hizmet ve katma değer ile bir gruba, topluluğa ve kulübe ait olduğunu hissetmelidir.
    • Kullanmaya başladığı ürün, hizmet ve katma değeri seviyor mu?
    • Hayran olduğu kişiler de bu markayı tercih ediyor mu?
    • Arkadaşları kullanıyor mu?
    • Kullanmadığında bulunduğu camia da geride kalıyor mu?
  • Müşteri aldığı veya kullandığı ürün, hizmet ve katma değeri izzet-i nefsi kabul etsin ister
    • Baştan sona iyi bir deneyi yaşıyor mu?
    • Deneyimin ötesine geçiyor mu?
    • Herşeyden öte haz veriyor mu?
  • Müşteri sahip olduğu marka ile gurur duymak ve övünmek ister.
    • Ürün, hizmet ve katma değeri aldığı / kullandığı için iftihar ediyor mu?
    • Taraftar ve marka avukatlığına soyunuyor mu?
    • Markayı rekabetin ötesine koyuyor mu?

 

Bu soruların yanıtlarını verebilmek ve daha da önemlisi müşterimizin her seviyedeki ihtiyaçlarını karşılayabilmek için aşağıdaki çizimde bulunan piramidin sağ tarafında TO-DO (yapılacaklar) listesi çıkardım, incelemenizi öneriyorum.

Maslow Piramidi ile Iliski Bankaciligi

Maslow Piramidi ile Iliski Bankaciligi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Makalenin devamı var! >>>

“Geleneksel Çoklu Kanal Yaklaşımı – OUT!” bölümünü okumak için tıklayın!

Çok Kanallı Ödeme Sistemi -> Destek Platform ve Servisleri

Bu bölümde de, rakipleriniz ile fark yaratacak, Telekom dünyasının zengin abone gücüne dokunabilecek ve mevcut müşterileriniz ile etkileşimi ve sadakati artıracak Platform ve Servis önerilerim olacak.

Sırasıyla geleneksel sistem kurulumları ve mevcut oyuncular ile yapılacak entegrasyonları aktaracağım. Daha sonra ihtiyaca ve iş modelinize göre kurmak isteyebileceğiniz yeni nesil platform ve servisleri aktarmaya çalışacağım.

Ödeme Sistemi Destek Platform ve Servisleri

Ödeme Sistemi Destek Platform ve Servisleri

 

 

 

 

 

CMS & CDS içerik indirme ve yükleme sistemleri ile entegrasyon

◦  Amerika ‘da büyük Perakende, Finans, Eğitim ve Sağlık sektörleri dijital ve mobil dünyaya iyi adapte oldukları için Katma Değerli İçerik ve Servis konularını mevcut iş modellerine çok iyi entegre ettiler. ABD ‘de yeni müşteriyi renkli içerik ve servisler ile tavlamak, mevcut müşteri ile de daha interaktif ve sürekli angajman (engagement) için Müzik endüstrisi, Disney, Marvel ve Holywood starlarının markalı içerik ve hizmetleri çok iyi kullanılıyor.

◦  Yeni Ödeme Sistemi çözümleri gelene kadar bu alan tamamen Telekom Operatörleri ve geleneksel Telekom ödeme sistemleri ile kapalı idi. Bu saatten sonra yeni Ödeme Sistemleride bu alana girebilecek, en azından diğer tüm sektörlerin ürün ve hizmetleri için ek katma değer ve pazarlama söylemi olacaktır.

◦  Bu konuda temel ihtiyacınız CMS (Content Management System / İçerik Yönetim Ssitemi), CDS (Content Download&Delivery System / İçerik İndirme&Teslimat Sistemi) ve tabiki çeşitli kategorilerde kataloğu dolduracak hazır mobil multimedya, oyun ve uygulama içerikleri olacak.

 

Mobil Servis Platformu ve entegrasyonu

◦  Mobil abone penetrasyonlarının 100% ‘e yaklaştığı, yakın vadede M2M (Machine-to-machine / Makinalar arası iletişim) ile aşacağı bir dönemdeyiz.

◦  En az mobil içerik kadar, markalar için katma değer sağlayacak diğer bir konuda mobil cihazlardan başlayan (MO) ve aynı şekilde mobil cihazlarda sonlanan (MT) servis dünyası olacak.

◦  Servis dünyasının gerçeklenebilmesi için temel ihtiyaçlarını karşılayacak bazı alt sistemler lazım;

▪ Çok kanallı ve çapraz “Mesajlaşma Sistemi” altyapısı (SMS, Email, IM-Instant Messenger, Sosyal Ağ ve Uygulama içi)

▪ Tüm içerik, servis ve hizmetleri ücretlendirmemizi veya ücretsiz sunabilmemizi sağlayacak çok kanallı ve alternatifli “Ücretlendirme Sistemi”

▪ Kurum, son kullanıcı veya makinaları abonelik yaşam döngüsü ile kaydedip, yeni servis abonelikleri açabilmemizi, pazarlama faliyetleri ile vereceğimiz freemium (belirli bir dönem ücretsiz sonra ücretli) abonelikli içerik ve bilgi servlsierini yönetebilmemizi ve dönemlik ücretlendirebilmemizi sağlayacak bir “Abonelik Sistemi”

▪ Abonelere rutin içerik, bilgi ve sosyal servislerinin mesaj ve içeriklerini göndermek ve yönetmek için “Servis Operasyon Merkezi”

▪ İçerik ve Servislerin ücretsiz – indirimli kampanyaları, çapraz ürün ve hizmetler ile bundle (deste) kampanyaları, belirli bir aksiyon ve kurala bağlama kampanyalarını yönetmek için “Kampanya Yönetimi Sistemi”

▪ Yukarıda saydığım içerik ve servis hizmetlerinin kurumsal ve bireysel müşterilere desteğini vermek üzere küçük bir “Müşteri İşlem Merkezi”

▪ Ekosistem içindeki tüm içerik ve servis hizmetlerin de anlık işlem, mesaj, veri, abonelik ve ücretlendirme trafiğinin görülebilmesi ve anında alternatif hizmet ve kampanyalar ile müdahale edilebilmesini sağlayacak bir “Raporlama Modülü”

 

Portal & Interaktif Servisler

◦  Mevcut da Bankalar ve Telekom operatörleri Ödeme Sistemlerinde sistemsel, müşteri/abone bazında ve şube/bayileri bazında tutuyorlar.

◦  Banka ve Telekom operatörlerinin arasından sıyrılabilmek ve ciddi müşteri bazı yakayabilmek için context (bağlam) ve dikey topluluk Portal ve Servisleri oluşturmalısınız.

◦  Bununda en güzel yolu; günlük hayatımız, bireysel ve aile olarak ihtiyaçlarımızı içeren, haber, bilgi, içerik ve interaktif uygulamaları içeren Portal ve Servisler oluşturmaktan geçiyor. Bahsettiğimiz bir haber sitesi ve sosyal topluluk servisi açıp (oltayı denize atıp) beklemek değil, bu konuyu bir tulumbaya su atmak gibi düşünerek yerine ve zamanına göre az az veya bazen kova ile su atmak ve bu konuya uzun vadeli bakmak gerekiyor.

 

Muhasebe Sistemi ve ERP

◦  Ödeme Sistemi üzerinden birçok altyapı, ürün, hizmet, portal, içerik ve servis sağlayıcının farklı katalog, servis, finansal, ticaret ve fatura sistemlerine entegrasyon olacak malum.

◦  Bu entegrasyonlarda ürün, hizmet, içerik ve servis satışlarının karşılıklı muhasebe, borç-alacak ve işlem mutabakatları, havuz yönetimi ve sorunların çözümü için merkezi veya cloud / bulut üzerinde Muhasebe ve ERP çözümlerine ihtiyaç olacak.

◦  Hem E-ticaret ‘in satış, iade, ödeme ve para transferi bacağında, hem havuz hesaplarının yönetimi ve banka hesapları arası işlemlerin sağlıklı şekilde gerçekleşebilmesi için en önemli konular Operasyon ve Finans Ekiplerinin yönetiminde olacaktır. Dolayısı ile bu konuda başınız ağrımasın ve düzenleyici kurumlardan ceza yemek istemiyorsanız hem e-ticaret bacağını, hemde Ödeme Sistemi, Sanal POS ve Para Transferini bilen muhasebeye hakim birilerini işin başına koymanızda fayda var.

 

Raporlama Platformu

◦  Ekosistem içindeki kılcallardan geçen tüm işlem ve paranın nabzını tutabilmek için araba markalarından ders almakta fayda var.

◦  Yeni nesil arabalarda her an motorun yağ, ısınma ve teknik aksamlarının sıkıntılar için göstergeler, hız, tork ve ivmelenme göstergeleri, güvenlik için emniyet kemerleri, aynalar, silecek suyu, benzin, far ve sinyal durum göstergeleri, konfor ve kolaylık için klima, ışıklar, müzik, eğlence ve lokasyon/navigasyon panelleri her an şoförün işini kolaylaştırmaktadır.

◦  Bu göstergeler anlık uyarı ve bilgilendirmeler ile şoförün hem anlık kararlar vererek aracı daha güvenli ve sağlıklı şekilde kullanmasını sağlar, hemde araçdaki yolcuların (hizmet verdiği müşteride olabilir) konfor ve keyifli yolculuk yapmasını sağlar.

◦  Dolayısı ile platform ve 3.parti paydaşların yöneticilerinin, pazarlama ve iş birimleri, operasyon ve destek ekiplerinin kullanabilecekleri dashboard (gösterge paneli), anlık ve tarihsel tüm işlemler, kampanya, geri dönüşler, problem ve etkileşimleri gösterecek detaylı Raporlama Platformuna ihtiyaç vardır.

 

Çoklu-Platform Mobil Uygulamalar

◦  Günümüzde bir gerçek varki; tüm sektörler ve iş modellerinin kullanıcıları, müşterileri ve aboneleri ile etkileşim içine girebilmek ve günlük yaşantılarının bir parçası olabilmek için cebindeki telefona girmeleri gerekiyor.

◦  Tüm sektörler ve iş modelleri varlıklarını gösterebilmek için alelacele içerdeki BT ekibine, köşedeki bilgisayarcı çocuğa veya ucuza yaparım diyen uygulama geliştiricilere ilk versiyonları yaptırdılar.

◦  Tabi ucuz etin yahnisi gene yavan oldu, ilk versiyonlar daha ilk haftalarında yerini UX (user experience / kullanıcı deneyimi) ’i güçlü, güncel/düzenli bilgi, içerik, kampanya ve interaktivite ile kendisine daha çok dokunan uygulamalara bıraktılar.

◦  Uzun vadeli ve kalıcı stratejiler için sadece markalara kopyala-yapıştır iş yapmış değil, kendi fikir ve yaratıcılığı ile başarılı ürün ve servisler geliştirmiş firmalara iş yaptırın.

◦  Marka firma veya ekipler mevcut iş modelinizi yeni döneme taşır ve rakipleriniz ile fark yaratır. Bu farkı kolay, kullanışlı, zengin etkileşimi ve görseller ile çoklu platform (artık mobilden web ‘e doğru) ve tüm işetim sistemlerinde çalışacak mobil uygulama stratejileri geliştirerek oluşturabilirler.

 

Ulaşım ve Biletleme Servisleri

◦  Bankalar ve Telekom Operatörleri birşeyi keşfetti. Müşteriler bu büyük ve hantal yapıları ancak finansal işlem yapma veya fatura ödeme vakti geldiğinde hatırlıyor, arıyor veya kendisine gelen çağrıları dikkate alıyor.

◦  Potansiyel müşteri kitlesinin büyük çoğunluğu Toplu Ulaşım araçlarına günde en az 2 kere biniyor, toplu taşıma noktalarına giderken, istasyon/duraklar, araçların içi, araçlardan inip yürürken algıları açık ve sizden gelecek satış, pazarlama, indirim ve reklamlara duyarlı oluyorlar.

◦  Aynı şekilde Bilet konusunda da benzeri bir durum var. Sanatsal etkinlik, müzik ve eğlence organizasyonları, spor müsabakası ve konferans katılımı öncesi, etkinlik süresince ve sonrasında bilet, organizasyon içeriği, sanatçı, topluluk, elde edeceği imkanlar, kolaylıklar, çapraz kampanya ve pazarlama duyurularınıza açık ve duyarlı oluyorlar.

◦  Tüm bunları göz önünde bulundurduğunuzda Bankalar ve Telekom Operatörler müşterilerinin hayatına daha fazla dokunmak, kendilerini hatırlatmak ve etkileşimi artırmak için Ulaşım ve Bilet konularına girmek durumundalar.

◦  Doğrudan lisans ve ihale ile Ulaşım ve Biletleme işlerine girildiği için bu yetkileri almak zor. Dolayısı ile Ödeme Sistemi olarak büyük kitlelere dokunmak, çapraz kampanya ve pazarlama faliyetleri için lisanslı ve yetkili bir Ulaşım ve Biletleme markası ile işbirliği yapmanız şart.

 

Finansal ve Ticaret Servisleri

◦  Bankacılık temel servisleri dışında Ödeme Sistemleri üzerinde geliştirilecek sigortacılık, kredi, yatırım ürünleri ve bütçe yönetimi ek katma değerli servisleri geliştirilmelidir. Bu konuda Bankaların, Tüketici Finansmanı kuruluşları ve Sigorta firmalarının dışarıya uç (API/Webservis) vermelerini bekliyorum.

◦  Ödeme Sistemlerinin doğal müşterisi E-ticaret firmaları veya geleneksel bayi/şube yapısına ek olarak geliştirilen E-ticaret kanalları olacak. Bu ihtiyaçları karşılamak için kendi ortamınıza kuracağınız hazır paket çözümler, cloud (bulut) ortamında hizmet bedeli ile alabileceğiniz çözüm platformları (ETAS – E-ticaret Altyapı Sağlayıcıları) veya mevcut iş modelinize doğrudan entegre terzi usulü çözümler geliştirtebilirsiniz.

◦  Rakipler ile fark yaratacak katma değerli Finansal ve Ticaret Servisler ana ürün ve servis sağlayıcının sistemine API ve Webservisler vasıtasıyla entegre olmalıdır.

 

Müşteri Destek & CRM

◦  Finans dünyasında takip ettiğim birçok uluslararası makale “İşlem” modelinden “İlişki” modeline geçildiğini ifade etmektedir. Son yazdığım “Dijital Bankacılık 3.0”RFP (Request for Proposal / Teklif Talep) ‘sinde yeni dönem finans dünyasının “İşlem Bankacılığından İlişki Bankacılığına” geçmesini öngörüyorum.

◦  Dolayısı ile bugün Ödeme Sistemi ve Cüzdan oluşturacak ve bu platformlar üzerinde oyun oynayacak tüm firmaların omni-channel (her kanaldan, telefon, web, mobil, sosyal, yerinde fiziksel, ve gelecek yeni kanallar) Müşteri Desteği vermesi elzemdir. Müşteri istediğiniz yere gelmeyecek siz müşterinin bulunduğu ve etkileşim içinde olduğu yere gideceksiniz.

◦  Aynı şekilde müşteriniz hangi kanaldan size ulaşırsa ulaşsın kendisini, geçmişini, sıkıntısını ve hatta bu kez neden geldiğini daha o söylemeden bilmek zorundasınız. Bunuda ancak iş süreçlerinize, kanallarınıza, platform ve servislerinize ve tabi satış ve pazarlama birimlerinize full entegre bir CRM ile yapabilirsiniz. İster paket çözüm alın, ister cloud (bulut) ‘dan kullanın yeterki tüm süreçleriniz müşteri ile konuşmadan CRM ‘e dokunsun.

 

Dijital Pazarlama ve Sadakat Servisleri

◦  Yukarıda saydığımız birçok destek platform ve servisleri potansiyel ve mevcut müşterilerin istekleri ve ihtiyaçları doğrultusunda hizmet vermek için gerekliydi.

◦  Birçok sektörde “Pareto İlkesi” geçerli olduğu yapılan araştırma ve analizler ile ortaya çıkmıştır. Yani gelirinizin 80% ‘i mevcut 20% ‘lik müşteri portföyünüzden gelmektedir. Mevcut müşterilerinizden en çok kazandığınız ve kar yaptığınız segment aynı zamanda ek harcama bütçesi olan kitledir.

◦  Dolayısı ile ürün ve hizmetlerinizi Dijital Kanallar üzerinden pazarlayarak daha düşük maliyetler ile doğrudan hedef kitlenize ulaşmış olursunuz. Eğer mevcut müşterilerinizin dijital, mobil ve sosyal medya bilgileri mevcut ise doğrudan P2P – birebir ve isme/ihtiyaca göre pazarlama yapma şansınız olur.

◦  “Pareto İlkesi” gereği mevcut da size asıl kazancı yaptıran müşteri segmentinizi nasıl olsa cepteler diye düşünmek yerine, sizi hayatının parçası yapacak, aşk markası olmanızı sağlayacak, hatta çevresinde avukatlığınızı ve satış temsilciliğinizi yapacak müşterilere dönüştürebilmelisiniz. Nasılmı? Tabiki yakın dönemin bence en önemli konularından biri olan Sadakat yönetimi ve İlişki/Angajman geliştirme sistem ve servisleri ile yapabilirsiniz.

◦  Broadcast (halka yayın) yayınlar ile kime seslendiğinizi bilmediğiniz yüksek bütçeli reklam ve pazarlama faliyetleri yerine “Dijital Pazarlama ve Sadakat Servisleri” ’ne ağırlık vermenizi öneriyorum.

 

Not: “2015 model Ödeme Sistemi” makalemin ilk ve ana bölümünden itibaren okumak isteyenler linki takip edebilirler!

Çok Kanallı Ödeme Sistemi -> Platform ve Servis Entegrasyonları

Bu bölümde geneksel sistemlerin kurulumları ve mevcut sistemler ile yapılacak entegrasyonlardan sonra ihtiyaca ve iş modeline göre kurulabilecek yeni nesil platform ve servisleri aktaracağım.

Ödeme Sistemi Platform ve Servisleri

Ödeme Sistemi Platform ve Servisleri

 

 

 

 

 

Kart (Kredi, Banka, Ön Ödemeli) Sistemleri ile entegrasyon

◦  Marka Kredi Kartı sistemlerinin taksit, puan ve kampanya özelliklerini kullanmak için ilgili Kredi Kartı sistemine (Bonus, World, Axess, vb.) ve Sanal POS ‘una bağlanmanız gerekiyor. Yada Ortak POS sistemlerine entegre olarak daha az zahmet ve maliyet ile bu işi çözebilirsiniz. Kendiniz ortak POS sistemi olma konusunda da ilerleyebilirsiniz, rekabetin sert olduğu, kazancın az olduğu ve fraud (sahteciliğin) ‘un da bir o kadar fazla olacağı riskini göz önünde bulundurmalısınız.

◦  3D Secure ve sadece tek çekim ile ödeme yapabileceğiniz Banka/ATM kartları var. Türkiye kullanım istatistikleri henüz % 2 ‘leri geçmese de, Visa ve MasterCard’ın tüm dünyada olduğu gibi Türkiye ‘de de verdiği pazarlama ve reklam destekleri ile e-ticaret ve Ödeme Sistemlerindeki payını artırmasını bekliyorum.

◦  Özellikle unbanked (hiçbir bankanın müşterisi olmayan), –18 veya yasaklı (black-list) kişilere banka hesabı açmadan ilgili kanallardan para yüklenerek kullanılan Ön Ödemeli Kartlar var. Öncelikle dijital içerik, oyun kontörü ve katma değerli servis satın almalarında kullanılan bu kartlar, yakın dönemde e-ticaret, fatura ödeme ve para transflerinde de kullanılmaya başlandı.

◦  Bugün Türkiye kart pazarı fazlasıyla olgunlaşmış hatta dünya liginde İngiltere ile beraber en önde gelen pazarlardan biriyiz. Visa, MasterCard ve AMEX gibi kart sistem ağı sahipleri ilk ürünlerini ve sistemlerini İngiltere ile beraber regulasyonlar müsade ettiği ölçüde ülkemizde deniyorlar.

▪  Örneğin Chip&Pin (dünyada 3. başlayan ülkeyiz), Visa ‘nın dijital cüzdanı V.Me, Mastercard ‘ın dijital cüzdanı MasterPass, temazsız EMV çözümleri Visa ‘ın Paywave ve MasterCard ‘ın Paypass ‘ın ilk denendiği ülkelerin başında geliyoruz.

◦  Yoğun rekabetin yaşandığı Kredi Kart Sistemi kurmak ve kart çıkarmak isteyenler için bölgemizde de söz sahibi 3 büyük Kart Sistem altyapısı sağlayıcımız var; Banksoft, Smartsoft ve Provus (yakın dönemde MasterCard satın aldı).

◦  Kart Sistemi kurmadan “Ön Ödemeli Kart” çıkaralım derseniz, halen Provus ‘un processor (işlemci) ‘lüğünü ve arkasında bu konuda iştahlı ve dinamik bankaların (ING, Denizbank) bulunduğu “Ön Ödemeli Kart” örnekleri mevcut.

◦  Bence kart işine girmek yerine piyasadaki yaygın kart sisteminizde kabulüne ve işlem geçirmesine oynamak daha mantıklı.

 

Host Switch ve ATM Sunucuları ile entegrasyon

◦  Sahadaki ATM ve Kiosk çözümlerinin temel bankacılık, kart ve POS sistemlerine entegrasyonları ISO 8583 ve XFS  protokol ve alt-sistemleri vasıtasıyla merkezi anahtarlama ve Host sistemleri üzerinden yapılmaktadır.

 

Temel Bankacılık Sistemleri ile havuz ve hesap yönetimi için entegrasyon

◦  Mevcut da ve yeni 6493 sayılı yasa ile de Temel Bankacılık hizmetleri ve havuz hesapların yönetim izinleri sadece 5411 sayılı kanun ile lisans sahibi bankalara verilmiştir.

◦  Müşterilerinize Banka hesabı açmak veya mevcut banka hesapları ile Ödeme Sistemi ve Cüzdan üzerinde işlem yaptırmak için lisans sahibi bir banka ile anlaşma imzalamalısınız.

◦  Anlaşma imzalayacağınız banka da temel bankacılık işlemleri, müşteri bilgilerine erişim, havuz ve bireysel hesaplar üzerinden işlem yapabilmeniz için mevcut “Temel Bankacılık Sistemi” ‘nin framework ve API setlerine servis bazında entegrasyon yapabilmenizi sağlamak zorundadır.

 

Havale ve EFT işlemleri entegrasyonu

◦  Havale, her bankanın kendi havuz, kurumsal ve bireysel hesaplar arası yaptığı para transferlerini içermekte dolayısı ile Temel Bankacılık Sistemi entegrasyonlarına girmektedir.

◦  EFT (Elektronik Fon Transferi) işlemleri ise diğer yerel bankalar ile yapılan para transferlerini kapsadığı için TCMB (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası) merkezi EFT sistemi üzerinden yapılmaktadır. Sisteme kayıtlı bankalar dışında son dönemde PTT ’nin yoğun talebi ile bu yetkiyi alma durumu var sanırım. PTT EFT iznini aldığında kendi başına bir bankaya ve büyük bir Ödeme Sistemleri oyuncusuna dönüşecektir.

 

Mobil / Mikro Ödeme entegrasyonu

◦  Operatörler abonelerinin faturalı ve faturasız hatlar üzerinden öncelikle kontor, dakika, içerik ve mobil servisler alabilmelerini sağladı.

◦  BTK zaman içinde kuralları esneterek mobil abonelerin operator hatları üzerinden öncelikle 35 TL lik limit ile fiziksel ürün, dijital abonelikler, kamu, bilet, oyun, içerik ve servisler almasını sağladı.

◦  Son olarak 3 operatörde de aylık mobil ödeme limiti 200 TL ‘ye geldi. Avea ve Vodafone ‘da tek işlem limiti 70 TL iken Turkcell ‘de tek işlem limiti 100 TL oldu.

◦  Operatörler (devlet payını da içerir şekilde) servis sağlayıcıdan en düşük bilet için 2%, en çok da dijital oyun kategorisinde 40% civarında gelir payı kesmektedir.

◦  6493 sayılı Ödeme Sistemleri kanununda daha önceki yazılarımda değindiğim gibi Operatörlere bazı iltimaslar sağlandı, fatura ödeme, fiziksel ve dijital alışveriş ödemelerin faturalara yansıtılabileceği ve bununda kredi olarak sayılmayacağı maddeleri eklendi.

◦  Yukarıda saydığım fırsatlar ile Operatörlerin mobil ödeme sistemleri ve aboneleri çok önemli hale geliyor. Bu nedenle yeni Ödeme Sistemi ve Cüzdan markaları Operatörler ile işbirliği yaparak altyapı entegrasyonlarını tamamlamalıdır.

 

Para Transferi Sistemleri (yerel ve uluslararası) ile entegrasyon

◦  6493 sayılı “Ödeme Sistemleri” kanununa kadar regulasyonu tam olmadığı için PTT ve Bankalar üzerinden resmi olarak, Döviz, Otobüs, Kapalı Çarşı ve çeşitli esnaflar üzerinden iptidai yöntemler ile çalışan para transferi sistemi düzene girmektedir.

◦  Yeni dönemde halen sahada olan UPT, Western Union, Money Gram dışında Paypal ve Skrill gibi yeni oyuncularında Türkiye ‘de oyuna girmesini bekliyorum. Tüm oyuncuların Bankalar ve PTT dışında long-tail (uzun kuyruk) yani esnafa yaygınlığı sağladığında rekabette ön plana çıkabileceklerine inanıyorum.

◦  Burada hedeflere göre lisans alınıp yeni bir oyuncu olunabilir, yada lisans alacak oyuncuların alt bayi ve temsilcisi konumunda kalınabilir.

 

PCI-DSS, Fraud ve Black-List Sistemleri ile entegrasyon

◦  Ödeme Sistemi üzerinde Kredi kartı işlemleri yapılabilmesi için zaman ve maddi maliyetlerine katlanıp aynı zamanda kural ve yaptırımları ağır olan PCI-DSS sertifikasyonu almalısınız. Yada hali hazırda sertifikasyonu olan Banka ve aracı sistem sağlayıcılar ile entegre olmalısınız.

◦  Sistem üzerindeki sürekli, güvenli ve minimum iadeli işlem yapılabilmesi, hem son kullanıcı hemde üye işyerlerini koruyacak bir diğer öneli ihtiyaç da Fraud (dolandırıcılık, sahtecilik) ve Black-list (kara-liste) yönetimini yapabilmek veya hizmeti veren kurum ve kuruluşlardan almak gerekiyor.

 

Fatura Ödeme Sistemleri ile entegrasyon

◦  6493 sayılı “Ödeme Sistemleri” kanunu çıkana kadar regulasyonu olmayan, Bankalar ve PTT dışında mahale aralarında mantar gibi çoğalan esnaf usulü fatura ödeme merkezleri vardı.

◦  Yeni yasa ile Operatörler, Perakende mağaza ve dükkanları olan zincirler ve marketler de POS, ÖKC, Kiosk, Mobil Cihazlar ve PC ‘ler üzerinden bu işe giriyorlar.

◦  Burada hedeflere göre lisans alınıp yeni bir oyuncu olunabilir, yada lisans alacak oyuncuların alt bayi ve temsilcisi konumunda kalınabilir.

 

EPOS/ÖKC ve Sanal POS (VPOS) Sistemleri ile entegrasyon

◦  Geleneksel perakende ve ticaretin çalışması için nakit ve çek dışında kartlı sistemlerin çalışması için EPOS (EFT POS) lar vardı. Yeni dönemde 3100 sayılı yasa ile fiziksel POS ‘ ar ÖKC (Ödeme Kayıt Cihazı) ‘ye dönüşüyor. ÖKC ‘ler bir ATM ve Kiosk kadar fonksiyon içeriyor, bir anlamda bankacılık işlemleri ve finansal ürünler en küçük perakende zincir, market ve istasyonlara inecek.

◦  Bankalar uygulamalarını ÖKC öncesi sahip oldukları EPOS ‘lara standart olarak gömüyorlar ve başka bankayı kendi POS ‘larına kabul etmiyorlardı. Dolayısı ile bir esnaf ‘da her Kredi Kartı için 5-6 POS cihazı vardı.

◦  Yeni dönemde sahadaki yeni POS ‘lar yani ÖKC ‘lerin sahibi cihaz üreticileri, esnaf ile onlar sözleşme imzalıyor. Bankalar ve Finansal ürün sağlayıcılar gibi yeni Ödeme Sistemi ve Cüzdan sahibi markalarda sahada yaygınlaşmak  ve müşterilerine dokunmak istiyor ise ÖKC markalarında bir menü ve uygulama edinmesi gerekiyor.

◦  Halen Türkiye ‘de 2.3 milyon POS cihazı bulunuyor, birkaç sene içinde bu POS ‘ların ÖKC ‘ye dönüşmesi bekleniyor.

◦  Cüzdanlardaki Kredi Kartlarının Internet ve mobilde alışverişi sonlandırabilmesi için Ödeme Sistemimizin her bankanın Sanal POS ‘una ayrı ayrı veya yukarıda saydığımız gibi ortak Sanal POS sistemlerine entegre olması gerekiyor.

 

Dijital ve Mobil Cüzdan Platformu

◦  Bir önceki makalede değindiğim gibi son kullanıcı ve müşteri gözünde ihtiyacın ortaya çıkması ve Ödeme Sistemlerini sahiplenmesi için hayatına dokunulması gerekiyor.

◦  Son kullanıcıların hayatı içinde kullandığı en kritik aksesuar Cüzdanın yerine geçecek olan dijital ve mobil versiyonu kendisine birşey ifade edecektir.

◦  Eğer kullanıcı deneyimi, kolaylık ve güvenlik kriterleri öne çıkarılarak marka bilinirliliği oluşturulur ise; kullanıcıların günlük alışveriş, ödeme ve finansal işlemlerinde güvenle kullanacaklarına inanıyorum.

◦  Tüm bunları göz önünde bulundurduğunuzda Ödeme Sisteminin en kritik parçasının Cüzdan Platformu olacağını söyleyebilirim.

 

Destek Platform ve Servisleri için sonraki makaleyi inceleyebilirsiniz.

Çok Kanallı Ödeme Sistemi -> Temas Noktaları

Ödeme Sistemi Platform ve Servislerinin müşteri ile temas noktalarını fiziksel den başlayarak sanal yöntemlere kadar şu şekilde sıralayabiliriz.

Ödeme Sistemi Temas Noktaları

Ödeme Sistemi Temas Noktaları

 

 

 

 

ATM / Kiosk :

◦  ATM ‘ler şu anda Bankalar ve PTT ’nin kontrolünde ve şube maliyetlerini azaltmak için yaygınlaştırılıyor. Finans sektörü bankacılık, para transferi ve sigorta gibi ek hizmetlerini ATM ‘ler üzerinden müşterilerine ulaştırıyorlar.

◦  Kiosk ‘lar halen Belediyeler, Telekom Operatörleri, Havayolu firmaları, Fatura Tahsilat şirketleri hizmetlerini sahaya indirmek için kullanılıyordu, ek olarak son günlerde Maliye Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığının basın bülteni ile Vergi ve e-devlet ödemelerini Kiosklardan toplayacağını öğrendim.

 

EPOS / ÖKC :

◦  EFT POS cihazları geleneksel Perakande, Market, Restoran, Bar – Cafe ve İstasyonlarda nakit dışında kartlı işlemler için kullanılıyor malumunuz. Eve teslim gıda ve kargo/kurye seçenekleri ile EFT POS ‘ların mobil versiyonlarıda hayatımıza girmişti biliyorsunuz.

◦  ÖKC ‘ler, Maliyet Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığı vergi gelirlerinin daha iyi kontrolü ve maksimize edilmesi için çıkartılan 3100 sayılı “Ödeme Kaydedici Cihazlar” kanun ile hayatımıza girdi. Yazarkasa fonksiyonu (fiş/fatura kesilmesi ve maliyetinin alışveriş işleminden haberdar olması) ile beraber mobil POS / ÖKC ‘ler geleneksel alışveriş deneyimi, bilet satış, fatura ödeme, top-up (dakika / TL, ulaşım ve oyun kartı dolum) ve para çekme/transferi işlemlerine yeni bir boyut getirecek ve yaygınlaşmasını sağlayacak. Burada yeni model katma değerli içerik ve interaktif servisler ile sadakat servisleri rekabette farklılaşmayı getirecektir.

 

mPOS :

◦  Akıllı telefon ve tabletlere kart takılarak veya swipe (hızlıca geçirmek) edilerek PIN kodunu girebildiğiniz aparat/cihazlar mobil POS olarak isimlendirilmektedir. Örnek olarak Amerika ‘lı Square ve Paypal ‘ın Avrupa rakiplerinden en büyüğü iZettle ‘ı verebiliriz.

◦  Türkiye ‘de mevcut kanun ve mevzuatlar henüz mPOS modelleri üzerinden işlemlere izin vermiyor, ÖKC ‘ler belki zaman içinde evrimleşerek (fatura/fiş basabilen bluetooth ‘lu küçük printerlara bağlanabilir, yada e-fatura ile KEP mevzuatı son kullanıcılara yaygınlaştığı zaman aşılabilir) akıllı mobil cihazlara entegre hale gelerek işlem kabul edebilir.

 

QRCode / SMS :

◦  QRCode / Karekod, İşbankası Parakod ile ödeme, Mobil kasaba ile cüzdan ve Qrema.com pazarlama servisleri ile Türkiye ‘de popüler olmaya başladı. Öncelikle Dijital ve Mobil Pazarlama kampanyalarında kullanılan QRCode giderek Loyalty ve Kart üzerinde kampanya modellerinde de kullanılırken yeni dönemde para çekme, ödeme ve kişisel güvenliği kolaylaştırma adımlarında kullanılacak.

◦  SMS, Katma Değerli İçerik, Bilgi & Interaktif Servisler, Mobil Ödeme ve Operatör Faturaları üzerinden ödeme servisi şeklinde kullanılmaktadır. SMS ‘in finansal hizmetlerde ki en önemli rolü “two-factor authentication (2. etken onaylama)” ile cüzdan ve ödeme servislerinin işlem güvenliğini sağlamaktadır.

 

NFC /RFID :

◦  NFC (Near Field Communication / Yakın mesafe iletişim), akıllı telefon ve benzeri cihazların birbirine dokundurularak ya da birkaç santimetreye kadar yaklaştırılarak radyo iletişimi kurmalarını sağlayan standartlar kümesidir. Telefon üreticileri NFC ‘li cihaz sayılarını artırdı ve güvenlik katmanının diğer teknolojilerden daha iyi olması nedeniyle Android sonrası Apple ‘da NFC ‘yi yeni cihazlarına ödeme işlemlerini kolaylaştırmak için cihazlarına ekliyorlar. Yeni dönemde NFC ‘nin desteği ile dijital ve mobil cüzdanların yaygınlığının artacağını söyleyebiliriz.

◦  RFID (Radyo Frekansı ile Tanımlama) teknolojisi radyo frekansı kullanarak nesneleri tekil ve otomatik olarak tanımlama yöntemidir. RFID, temel olarak bir etiket ve okuyucudan meydana gelir. RFID etiketleri EPC(Elektronik Ürün Kodu) gibi bilgileri almak, saklamak ve göndermek için programlanabilirler. Mifare, Desfire ve Proximity Kart yapıları RFID teknolojileri üzerine dayanır. Dolayısı ile RFID ile ulaşım, kapı geçiş ve sadakat kartlarıda oyunun bir parçası haline gelmektedir.

 

BLE / NSDT :

◦  BLE / Beacon (Bluetooth Low Energy) Bluetooth V4.0 düşük enerji protokolüdür. Daha düşük enerji gerektirdiği için hazırlanan sinyal veren ve alan cihazlar 2 seneye kadar pil değiştirmeden dayanmaktadır. Bugün Beacon cihazları Sadakat ve LBS servisleri için kullanılmaya başladı, bunun yanında henüz Apple ve Paypal ‘ın deneme vakaları dışında güvenlik kriterlerini geçen ticarileşmiş bir model yok.

◦  NSDT (Near Sound Data Transfer / Yakın Ses Veri Transferi) / VSA (Very Secure Authentication) sistemleri SMS ve NFC 2.0 ile karşılaştırılan eski nesil telefonlarda da çalışabilen şifrelenmiş Ses gönderimi ve alımına yönelik Fransız Tagattitude, Fairpay, mcash tarafından e-ticaret ve web portal girişlerinin güvenliği için kullanılmaktadır.

▪  Basit şekilde çalışma modeli; e-ticaret sitesinde alışveriş yaparken ödeme adımında telefonunuzu ve kişisel şifre/PIN ‘inizi giriyorsunuz, sistem tarafından şifrelenmiş NSDT ile ses dosyası arıyor sizi, aramayı açtığınızda telefonunuz merkez sunucuya sinyali aldığını ve gerçek numara olduğunu belirten yanıt sesini yolluyor. Sunucu telefonun fiziksel varlığı ve onayını almış olduğu için ödeme işlemini tamamlıyor.

 

VPOS :

◦  Virtual POS (Sanal POS) – Bankaların Kredi Kartı işlemlerini çevrimiçi kanallardan kabul etmesini sağlayan Sanal POS hizmetlerini ifade ediyor.

◦  Büyük ölçekteki e-ticaret firmaları Bankaların da tercihi ile doğrudan Banka sanal POS ‘larına bağlanabiliyor.

◦  Bu hizmeti kendi platformlarım üzerinden sunmak istiyorum diyenler için 12 banka POS ‘unu tek bir platformda sunan Asseco firmasının MerchantSafe Unipay ürünü var. Lisans satın alınarak kendi hosting merkezine kurabilir yada cloud (bulut) ‘dan kullanabilirsiniz. Bulut ortamında Asseco ‘dan bu hizmeti alırsanız PCI-DSS sertifikasyonu (kısaca Kredi Kartı bilgisi tutma izni) almanıza gerek kalmaz.

◦  Daha küçük ölçekteki e-ticaret firmaları hem PCI-DSS sertifikasyonunun maddi ve zaman maliyetine katlanmamak, hem de bonus/puan sistemi entegrasyonları konusunda sıkıntı yaşamamak adına PayU, iPara ve izyco tarzı agregatör sistemleri tercih ediyorlar.

 

Ödeme Sistemi Platform ve Servis Entegrasyonlarının detayları için sonraki makaleyi inceleyebilirsiniz!

2015 model Ödeme Sistemi

Politika dışında gündemin en sıcak konusu 6493 sayılı yasa ile düzenlenmeye çalışılan “Ödeme Sistemleri Pazarı” konusunda herkes bir miktar bilgi sahibi. Nakit ve Kartlı işlem yapan Perakende, Finans, Telekom, Çevrimiçi sektörler kısaca Ticaret ile uğraşan herkesi yakından ilgilendiren bu konuya yasal mevzuattan ekosistemin dizaynına ve iş modellerine kadar özet bir yazıda toparlamaya çalıştım.

90 ‘ların 2. yarısında yönetiminde de bulunduğum Superonline Shopping & YKB ve rakibi Garanti Alışveriş günlerinden itibaren elektronik ticaret hızla gelişti. Ödeme sistemleri konusu bankaların main-frame ‘lerine SNA sistemleri üzerinden bağlandığımız ilk sanal POS ‘lardan bugün çok kanallı yöntemlere evrildi ve bankaların uhdesinden çıkıyor artık.

Fiziksel perakende alışveriş yöntemleri bugün çevrimiçi (online) alışveriş, temassız ödeme ve mobil alışveriş yöntemleri ile desteklenerek alışveriş ve ticaret hacimleri büyüdü. 90 ‘ arda yalnızca bir tane ödeme sistemi kullanılırken bugün 150 ‘ye yakın ödeme sistemi kullanımda, yenileride yolda.

Ödeme sistemlerinin genel özellikleri arasında sanal POS, kredi, ön ödemeli ve banka kartları ile çevrimiçi ve mobil alışveriş, ATM, Kiosk, EPOS ve yakın alan teknolojileri ile mağaza içi alışveriş, para çekme, para gönderme ve fatura ödeme yöntemleri yer alıyor. Mobil cihazların yaygınlaşması ile birlikte e-ticaret hızla m-ticarete dönüşüyor. Günümüzde Türkiye ‘de mobil kullanıcı sayısı 90% penetrasyon ile 67 milyonu geçti.

Akıll mobil cihazlardaki bu hızlı yükseliş ise alışveriş çılgınlığı fiziksel mekânlara bağımlı olmakdan çıktı, istenilen mekan, zaman ve cihaz ile anından yapılabilir hale geldi. Yeni yayınlanan araştırmalara göre dijital cüzdanlar 2017 yılı itibariyle akıllı telefon kullanıcılarının ilk tercih ettiği ödeme yöntemi olacak.

Bugün Türkiye’de yüzde 30 civarında olan akıllı telefon penetrasyonu gün geçtikçe artıyor, bu durum Ödeme Sistemlerinin mobil ticaret ve dijital cüzdan ekseninde giderek gelişeceğini gösteriyor.

Perakende, Internet ve Telekom dünyası için geliştirilmesi gereken çok kanallı (omni-channel) Ödeme Sistemi mimarisi; Temel ve destek platformlarının üzerinde oluşturulacak servisler ve müşteri temas noktalarından oluşmaktadır.

Nedir Çok Kanallı Ödeme Sistemi?

Çok kanallı Ödeme Sistemi ekosistemi, kullanılacağı yere göre müşteri temas noktaları, platform ve servislerin mimarisi ile her bileşen hakkında görüşlerimi aktaracağım.

Çok kanallı Ödeme Sistemi Mimarisi

Çok kanallı Ödeme Sistemi Mimarisi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Temas Noktaları

Ödeme Sistemi Platform ve Servislerinin müşteri ile temas noktalarını fiziksel den başlayarak sanal yöntemlere kadar sıralayabiliriz. Tüm Temas Noktalarının detaylarını görmek için sonraki makaleyi inceleyebilirsiniz.

Ödeme Sistemi Temas Noktaları

Ödeme Sistemi Temas Noktaları

 

 

 

 

Ödeme Sistemi Platform ve Servis Entegrasyonları

Bu bölümde geneksel sistemlerin kurulumları ve mevcut sistemler ile yapılacak entegrasyonlardan sonra ihtiyaca ve iş modeline göre kurulabilecek yeni nesil platform ve servisleri içeriyor. Tüm Platform ve Servis Entegrasyonlarının detaylarını görmek için sonraki makaleyi inceleyebilirsiniz.

Ödeme Sistemi Platform ve Servisleri

Ödeme Sistemi Platform ve Servisleri

 

 

 

 

 

Destek Platform ve Servisleri

Bu bölümde de, rakipleriniz ile fark yaratacak, Telekom dünyasının zengin abone gücüne dokunabilecek ve mevcut müşterileriniz ile etkileşimi ve sadakati artıracak Platform ve Servis önerilerim olacak. Tüm Destek Platform ve Servislerinin detaylarını görmek için sonraki makaleyi inceleyebilirsiniz.

Ödeme Sistemi Destek Platform ve Servisleri

Ödeme Sistemi Destek Platform ve Servisleri

 

 

 

 

 

Temas noktaları, ana ve destek Platformları ile üzerinde çalışacak Katma Değerli Servisler kullanılacağı sektor ve amaca göre hem teknolojisi hemde müşteri deneyimi ile aktarılması gereken ayrı bir makale konusu. Detayları diğer makalelerimden takip edebilirsiniz.

 

Çözüm ?

Konu hakkındaki makalelerimi sabırla okuyup buraya kadar ulaştı iseniz, kesinlikle konunun ilgilisi ve çözüm arayan birisi olduğunuzu düşünüyorum.

Sizlere tüm ödeme sistemleri dünyası; müşteri temas noktaları, Internet, Telekom, E-ticaret, POS, katma değerli içerik, servis, satış ve pazarlama atyapısı ve servislerini modelleyen bir çözüm sunmam gerekiyordu.

 

Müjdemi vererek bitirmek isterim; 

  • * Daha önceki Internet, Telekom, Dijital ve Mobil altyapı, katma değerli içerik, servis ve ajans deneyimlerim ve ekiplerimiz ile bir araya geldik,
  • * Son 2 sene içinde finans dünyasında oluşturduğum deneyim ve çevre ile yeni bir çekirdek ekip oluşturdum ve 2 aylık yoğun çalıştaylar ile yapabileceklerimizi modelledik.
  • * Çizdiğim Ödeme Sistemi ekosistemi ile birlikte elimizdeki hazır altyapı, platform ve servislerin entegrasyonları, Perakende, Ulaşım, Spor, Dijital Sağlık ve Eğitim alanlarında içerik, servis ve iş/ticari modelleride planladık. 

 

Tüm iş modelleri ve çözümleri ile ilgilenenler ve beraber iş geliştirmek isteyenler ile görüşmeye hazırız.

Dijital ve Mobil Cüzdanlar 5N1K

Ödeme sistemleri dünyası oyuncuları ve markaların yeni yasa ile olmazsa olmaz gerçeği bir Dijital Cüzdana sahip olmak olacak.
BKM Express ve Paypal gibi genel kabul gören cüzdanlar olacağı gibi, aynı zamanda GSM Operatörleri, Bankalar, Ulaşım şirketleri, Bilet markaları, büyük Perakende markaları ve ortak sadakat/puan sistemi marka cüzdanları da olacak. Bunların dışında topluluk (community) sahibi olan ve yönlendiren markalar hatta spor kulüplerinin cüzdan sahibi olmasını bekliyorum, bu yöndede çalışmalarım olduğunu iletmeliyim, sizlere sonraki makalelerimde aktaracağım.

Dijital Cüzdanı bugüne kadar cep telefonumuz ile yaptığımız ödemeler olarak biliyorduk. Cüzdan konusu yabancı yatırımların Türkiye finans piyasası iştahı, oyun sektörü, perakende, GSM operatörleri ve yeni startupların kredi kartı ve ön ödemeli kart sistemleri (Visa, Mastercard) ve bankalar ile yaptıkları işbirlikleri ile iyi esnedi. Yapılan işbirlikleri ve çıkan yarı Ön Ödemeli Kart yarı Dijital Cüzdan markaları kart dünyasını Dijital cüzdana soktu bile. Dolayısı ile Dijital Cüzdan konusu düzenleyici kurumlar (TCMB, BDDK) ve yasama organı açısından ivedi şekilde kural ve yönetmelikler altına alınması kaçınılmaz duruma geldi. Ve konunun daha da esnetilmemesi ve tüketicilerin korunması için 6493 sayılı kısa adı “Ödeme Sistemleri Kanunu” yasası, yönetmelikleri ve düzenlemeleri ile lisans ve zapturapt altına alınıyor.

Dijital Cüzdan denince akla …

Günlük hayatımızda çeşitli büyüklüklerde kullandığımız fiziksel cüzdanımız bizim için ne anlam taşıyor ona bakalım;

  • * Nakit paramızı taşıyoruz,
  • * Kredi kartlarımızı toparlıyoruz,
  • * Banka kartlarımız ve varsa Ön Ödemeli kartlarımızı sınıflıyoruz,
  • * Birçok Perakende ve Market sadakat ve indirim kartını taşıyoruz,
  • * Bina, Site ve Şirket giriş kartlarımızı taşıyoruz,
  • * Bir şekilde nakit gibi algıladığımız için indirim ve ücretsiz kampanya kuponlarımızı koyuyoruz,
  • * Konser, etkinlik ve maç biletlerimizi taşıyoruz,
  • * Ek olarak kimlik kartımız ve ehliyetimizi taşıyoruz

Dijital Cüzdan ‘da birebir aynı ihtiyacı çözer, dağınıklığımızı toparlar ve kullanıcı deneyimi olarak hayatımızı kolaylaştırır içselleştirir günlük hayatımızın parçası yaparız. Yukarıdaki fiziksel cüzdanın fonksiyonları ve hayatımızı kolaylaştırıcı özelliklerine ek olarak Dijital dünya ve mobil cihazların getirdiği Internet kabiliyetleri, bulut servisleri ve uygulamaları (bütçe, muhasebe, sadakat, fiyat karşılaştırma, vb.) ve ekstra hafızalar ile saklama kapasitesi yeni kapılar açıyor.

Sizler için Cüzdanlarımızın Dijital ve Mobil kabiliyetler ile geldiği son noktayı modelleyerek bir dizayna oturtmaya çalıştım. İçerdiklerinide şimdilik birer paragraf ile özetlemeye çalışacağım. Sonraki yazılarda tüm bu fonksiyon ve servislerin detaylarına inerek neler yapabileceğimizi aktarmaya çalışacağım.

Dijital ve Mobil Cüzdan

 

Ödeme Methodu

Ödeme methodları, araçları ve teknolojileri cüzdanın en önemli parçasıdır. Bunun yanında Dijital Cüzdanların son kullanıcı, perakende, gıda ve market pazarının, pazarlamacıların ve bu pazarlara uygulama ve servis geliştirenler tarafından kabul görmesi ve ödeme iş süreçlerine adaptasyonu gerekmekte.
Bugüne kadar nakit veya fiziksel POS (EPOS) cihazından geçirdikleri Kredi Kartı, Banka Kartı ve Ön Ödemeli kart ile bu ödeme işlemini kolayca alan markalar, Cüzdan teknolojileri ve mobil işlemler konusunda bir adaptason süreci yaşacağı kesin, amacımız bu süreci hızlandırmak ve esnaf / markayı motive ederek hayatını kolaylaştırmak.

Ödeme methodu konusunda aşağıdaki 2 örnek yaşayacağımız deneyimi 2 farklı açıdan görmemize yardımcı olacaktır:

1. PayPal: PayPal ‘ın tamamen internet dünyasında arabulucu ve hub çevrimiçi ödeme noktası fonksiyonu yakınsama, mobil cihaz ve POS aparatları ile artık fiziksel dünyadaki ödemelere doğru kayıyor.

PayPal, kullanıcılarına kredi kartı, banka kartı ve nakit paralarını dijital cüzdanda saklamaları ve cüzdan vasıtasıyla çevrimiçi mağazalarda yaşatıyordu. PayPal şimdide kullanıcılarının Dijital Cüzdanlarını NFC ve iBeacon teknolojileri ve mobil cihazları ile fiziksel dükkan içinde ödeme yapmalarını sağlıyor.

2. Starbucks: Starbucks fiziksel perakende dünyasının dijital ve mobil dünyaya en çok yatırım yaparak hızla adapte olan markalarından.  Çıkardığı sadakat, hediye kartı ve mobil uygulama ile müşterilerinin Dijital Cüzdanlarını oluşturmalarını sağlıyor.

Müşteriler oluşturdukları Dijital Cüzdana kredi kartı, banka kartı ve PayPal hesabını bağlayarak Cüzdanın otomatik dolmasını sağlıyor ve dükkan içinde harcamalarını Starbucks POS ‘ larına Mobil cihazlarını scan ettirerek yapabiliyorlar. Müşeriler yaptıkları ödeme ve harcamalara karşılık aldıkları sadakat puanları, hediye, indirim ve kampanya promosyonları Dijital Cüzdanında biriktirebiliyor.

Dijital Cüzdan vasıtasıyla müşteri memnuniyeti ve sadakati arttıyor, müşteriler puan ve promosyonları harcayabilmek yenilerini kazanabilmek için dükkanları tekrar tekrar ziyaret ediyorlar.

Bütçe Yönetimi

Finansal yönetim (Örnek: Mint.com) internet ve mobil uygulamaları aile ve kişisel bütçe ve harcamalarınızı kolayca sınıflamanızı ve yönetmenizi sağlıyor.

Bu tip uygulamalar gelirlerinizi, ödemelerinizi, gelecek dönemki harcama planları, düzenli fatura ve kredi ödemelerinizi kolayca yönetmenizi sağladığı gibi, size harcamalarınızda avantaj sağlayacak üye işyeri marka kampanyaları, finansal kurum kredi ve taksitlendirme tekliflerini değerlendirebiliyorsunuz.

Kupon ve Kampanyalar

Kupon servisleri (Örnek: Groupon, Grupanya, Gruppal, Şehirfırsatı vb.) ve check-in motivasyon/ödül servisleri (Örnek: Shopkick, Foursquare / Swarm, vb.) sosyal ortama ve fiziksel perakende alanlarına penetre ederek indirim ve alışveriş alanlarında teşvikler sağlıyor ve kullanıcıları alışverişe motive ediyor.

Bahsettiğimiz Kupon ve Kampanya servis müşteriler indirim kuponları ve fırsatları dükkan içinde Wi-Fi ve GPS ‘li mobil cihazlar lie Dijital Cüzdanları içinde aktif hale getiriyor. Perakende markaları ve marketlere check-in yaptığı veya alışveriş yaptığında sadakat puanları, promosyonları ve indirimleri biriktiriyor ve biriktirdiklerini anında harcayabiliyor. Bu teşvik mekanizmaları ve özellikleri müşterilerin dükkanları tekrar tekrar ziyaret etmesini ve harcama yapmasını sağlıyor.

Ürün ve Fiyat Karşılaştırma

Büyükşehirlerde dijital ve mobil dünyaya adapte olan vatandaşlar, özelliklede beyaz yakalılar gelirleri ne kadar yüksek olursa olsun, ihtiyaçları olan ürün ve hizmetleri ilk gördükleri yerden almıyorlar. Fiziksel ortamda gördükleri veya planladıkları ürün ve hizmetleri evde PC ‘den veya dükkan içinde Barkod 1.0 veya Barkod 2.0 (QRCode) ile anında mobil cihazları üzerinden mobil internete girerek alternatif tedarikçilerin stok durumları, fiyatları ve kampanyaları ile karşılaştırıyor, internet ortamında yorum ve şikayetleri inceleyerek almaya karar veriyorlar.

Red Laser markası bu konuda uluslararası alanda lider, marka parlayınca hızlıca eBay tarafından satın alındı. Türkiye ‘de öncü perakende markası Migros Migroskop / SanalMağaza uygulaması ile, internet devi Hepsiburada ‘da mobil uygulaması ile fiziksel ortamdaki ürünlerin Barkod ‘larını okutarak sanal mağazadaki fiyatlar ile karşılaştırılmasını sağlıyor.

Biletler ve Geçiş Hakkı

Dijital Cüzdanlar ve arabirim teknolojileri vasıtasıyla geleneksel bilet, ulaşım ve check-in (uçak, konser, etkinlik ve spor müsabakası) fonksiyonları dönüşüyor. Artık Mobil Cihazımız ile cüzdanımızdaki bilet ve geçiş hakkımızı temaslı veya temazsız teknoljiler ile POS ve validatörlere okutarak mekana check-in yapıyor ve yerimize geçebiliyoruz.

  • * Bu konuda Avrupa liglerinde denenmeye başlayan Znap.com Dijital Cüzdanı stad ve mekanlarda kullanıcı deneyimi açısından çok başarılı
Znap Stadium

Znap Stadium

  • * Türkiye ‘de de Turkcell Şanlıurfa ‘da Turkcell Cüzdan ‘ı deniyor
  • * BKM Express ve Ziraat Bankası Temazsız kartları ile Konya ‘da ulaşım için kampanyalar yapıyor
BKM ve Ziraat ile Konya Ulasim

BKM ve Ziraat ile Konya Ulasim

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sadakat Kart, Puan ve ePara

6493 sayılı “Ödeme Sistemleri” kanunu ile beraber verilen iltimas ve muafiyetlerin en büyük marka ve mağaza içi yapılan sadakat ve kampanya işlemleridir.

Buradaki bölüm bence çok hassas, zira özellikle altı çizilecek bir nokta var Marka ve Mağazaların kendi ürün ve hizmetleri içinde yaptıkları indirim promosyonları, sadakat puan ve para iade (cash-back) kampanyalarından bahsediliyor. Tamda alanda bu makalede olmasada sonraki makalede aklıma gelen ve modellediğim çok büyük bir fırsat var

Türkiye ‘de Sadakat Kart ve puan dendiğinde ilk akla gelenler ve başarılı bulduğum markaları belirtmek isterim

  • Migros Money Kart 

* İşin başındaki Kına hanımın bu alandaki en başarılı Profesyonel kişi olduğunu düşünüyorum. Hem rakiplerine hemde bankalara hiç göz açtırmıyor bence, yaptıkları tüm dijital ve mobil projeler ile de teknoloji dünyası, GSM ve Internet Operatörleri ve Bankalara ders niteliğinde vakalar üretiyor.

Migros money club kart

Migros money club kart

 

 

 

 

 

 

  • Boyner Kart

Perakende dünyasının Duayeni diyebileceğimiz Cem Boyner ‘inde bu alandaki en başarılı iş adamı olduğunu düşünüyorum. Bende bir Boyner müşterisiyim ve aynı müşteri bazını 2 bankaya satan Cem Boyner, son dönem aldığım duyuma göre mevcut banka anlaşması sonrası yeni dönem için çalışmalara başlamış durumda. Başarılar diliyorum.

Boyner Anahtar Kart

Boyner Anahtar Kart

 

 

 

 

 

 

 

  • Petrol Ofisi Kart

Yakıt sektörünün en hızlı ve başarılı firması bence Petrol Ofisi. İşin başındaki kadro ve ajanslarını yakınen tanıyorum, başarılı bir ekip ve hep çitayı yükseltiyorlar.

Petrol Ofisi Positive Card

Petrol Ofisi Positive Card

 

 

 

 

 

  • THY Miles&Smiles Mil Kartı

THY artık bir dünya markası adına yakışır ve Türkiye ‘yi gururlandıran proje ve kampanyalara imza atıyor. THY Miles&Smiles işinide tek bir banka kredi kartından kurtararak bir dünya markası yapmalarını bekliyorum.

THY Miles&smiles

THY Miles&smiles

 

 

 

 

 

Yukarıda saydığım 4 farklı sektör öncüsü dışında GSM Operatörleri, İçecek ve Gıda Markaları, Havayolu Şirketleri, Süper Market ve Kahve zincirleri Sadakat Kart, Puan ve Mil kart konusunda başarılı işler yapmaktalar. Birçoğu işi bir sonraki adım olan Banka ve Puan ağları ile kredi kartına dönüştürdü bile.

Sonraki makalelerde burada gördüğüm muazzam fırsatı iş modeli ile birlikte aktarmaya çalışacağım.

Saygılarımla, esen kalın
Onur Baran Çağlar

Ödeme Sistemleri Ekosistem Paydaşları ve İlişkileri

Mevcut Bankalar istesede istemese de Devlet, TCMB ve BDDK vasıtasıyla 6493 sayılı “Ödeme Sistemleri Kanunu” ile finans, transfer ve ödemeler piyasasını düzenleyecek ve bir anlamda modern yeni bankalarının izinlerini veriyor olacak. Örnek Simple şirketini verebiliriz, erken uyanan BBVA Simple ‘ı satın alarak hantal bankacılık dünyasında öne çıkacak, BBVA ‘in Türkiye ‘de satın aldığı Garanti Bankası bence rekabete en hazır banka olacak. Umuyorum bu konuda GSM ve Internet operatörlerinin BTK vasıtasıyla uzun süre engellediği ve hala tam anlamıyla liberilizasyon ve rekabetin olamadığı MVNO iş modeli gibi olmasın.

Ödeme Sistemleri Ekosistemi ve Paydasları Ödeme Sistemleri Ekosistemi ve Paydasları

Çizim: Ödeme Sistemleri Ekosistemi ve Paydaşları 

 

Ödeme Sistemleri Oyuncuları

  • Sistem İşleticisi

◦       Kanunda özel yer ayrılmış Sistem İşleticisi, Ödeme Sistemi Oyuncuları arasında transfer ve takas işlemlerini yapan sistemin günlük işleyişinden sorumlu olan ve sistem işletimi için gerekli olan faaliyet iznine sahiptir. ◦       TCMB tarafından yetkilendirilir, gözetlenir ve denetlenir. ◦       Kanunda tanımlanan yetki ve şartlar ile doğal adaylar: TCMB, BTOM, TakasBankMKK ve BKM olacaktır. ◦       Yeni adayların çıkmasını bekliyorum, olmaki özel sektör işin içine girmeli ve rekabet ortamı oluşmalı.

  • Elektronik Para

◦       Elektronik para ihraç eden kuruluş tarafından kabul edilen fon karşılığı ihraç edilen, elektronik olarak saklanan, kanunda kapsamındaki ödeme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan ve elektronik para ihraç eden kuruluş dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından da ödeme aracı olarak kabul edilen parasal değerdir. ◦       Tüm sektörler ve Pazarlama alanında yorumlanabilecek çok geniş bir çerçeve ve fırsatlar mevcut. ◦       Kanun kapsamında elektronik para ihraç etme yetkisi verilen kuruşlara Elektronik para kuruluşu denmektedir. ◦       Kendi ürün ve hizmetlerini elektronik para ile satacak veya kampanyalarında kabul edecek kurumlarında kanunu iyi okumalı ve değerlendirmelidir. ◦       Markalar, Perakende ürün ve hizmet kuruluşları ile, e/m-ticaret hizmeti veren kuruluş ve pazaryerleride konuyu dikkatli takip ederek pozisyonlarını almaktadır. Cuzdan+Kartlar-k

  • Bankalar  

◦       5411 sayılı Bankacılık kanunu ile yetki ve lisanslarını almış Bankalar sistemde doğal Ödeme Hizmeti Sağlayıcısıdır. ◦       Ödeme hesabına para yatırma, çekme ve işletme ilgili işlemleri yapar. Ödeme hesabındaki fonun aktarımı, doğrudan borçlandırma, ödeme kartı veya benzeri araçla yapılan ödeme işlemi, ödeme emri ve para transferi işlemlerini yapar. ◦       Ödeme aracının ihracı veya kabulünü yapar. ◦       Banka içi hesaplar arası havale, ülke içi diğer bankalara EFT yapar. ◦       Fatura ödemelerine aracılık edilmesine yönelik hizmetlerini verir. ◦       Banka üzerindeki müşteri mevduat ve yatırım hesapları için debit kart, kredi kartı ve ön ödemeli kart çıkarma ve işletme haklarına sahiptir.

  • Kapalı Devre

◦       Perakende ve hizmet sektörlerinde iş yapan Marka, Mağaza ve Pazaryerilerinin kendi sistemleri içinde geçerli çıkardıkları sadakat kartları, pazarlama kampanyaları, hediye ve promosyonlar kapalı devre çalışmak koşulu ile kanun kapsamında özel bir yere sahiptir.

  • Cüzdan

wallet-k◦       Bu bölümde anlatacak çok şey var. Bunları ayrı birkaç makale de yurtiçi ve yurtdışı örnekleri, altyapı sistemleri ve cüzdan servisleri tarzında özel makaleler ile aktarmaya çalışacağım. ◦       Bankalar, GSM ve Internet Operatörleri, Cihaz üreticileri, Perakende markaları, Ulaşım sektörü oyuncuları ve sadece bu konuya özel yatırımlar yapan yatırımcı ve girişimciler Dijital ve Mobil Cüzdan servis ve uygulamaları oluşturmaktadır. ◦       Kısaca özetlemek gerekirse, fiziksel cüzdanınızda bulunan kimlik ve nakit dışında sadakat ön ödemeli, debit ve kredi kartlarınızı koyabildiğiniz ve sadece sizin bileceğiniz kullanıcı, kimlik ve şifreleri ile çalışan sanal modelleri olarak düşünebilirsiniz.

  • POS 

◦       Point of Sale yani Satış Noktası anlamı taşımaktadır. Geleneksel EFT POS ve yeni nesil ÖKC (Ödeme Kayıt Cihazı – aşağıda teknoloji bölümünde detaylarını aktarıyorum) cihazları Perakande Şube/Bayi, Market, İstasyon, Otel, Restoran, Kafe, Bar ve Büfelerde ve evlere servislerde kullanılmaktadır. ◦       Perakende markaları ve eticaret firmaları dijital kanallarda müşterilerine satacakları ürün ve hizmetler için POS cihazlarının sanal versiyonunu bankalardan doğrudan veya banka POS ‘larını bir arada sunan POS Hub kuruluşlarından alabilirler.

  • Kapıda Ödeme

◦       Perakende markaları ve eticaret firmaları ürün ve hizmetlerinin satışını önden ödemeli, nakit, havale/eft, ön ödemeli kart, debit/banka kartı ve kredi kartı dışında Kargo ve Kurye firmalarını kullanarak kapıda ürün tesliminde aynı yöntemler ile alabilmektedir. ◦       Ödeme Hizmetleri Sağlayıcısı kuruluşlar Kargo ve Kurye firmalarını kendi sistemleri ve cihazlarını kullandırarak müşterilerinden tahsilat yapabilirler.

  • Micro / Mobil Ödeme

cellular-icon◦       GSM ve Internet Operatörlerinin doğrudan kendi sistemleri veya aracı servis sağlayıcıları vasıtasıyla yaptırdığı ödeme işlemlerini ve tahsilat yapan kuruluşları ifade eder.

  • Ön Ödemeli Kart

◦       Doğrudan Bankaların çıkardığı Ön Ödemeli Kart bir anlamda Cüzdan Kart olarak da görülebilir. ◦       Arkasına güçlü bir banka yapısını alan Kart Servis Sağlayıcısı, Kart İşlemcisi ve Perakende kuruluşları çıkardıkları ön ödemeli kartları müşterilerine vermekte, müşteriler bu kartlara fiziksel ve dijital kanallardan para doldurduktan sonra ağa kayıtlı tüm fiziksel ve dijital üye işyerlerinde kullanabilmektedir.

  • Ödeme Kuruluşu

◦       Ödeme hizmeti sağlamak ve gerçekleştirmek için bu Kanun kapsamında yetkilendirilmiş kuruluşları ifade eder. ◦       Ulusal ve uluslararası ağlara para transferi yapan, fon gönderen ve alan arasındaki transferi kendi hesapları, muhabir banka, kurum ve aracılar arasında sağlar. ◦       Kanun öncesi mahalle aralarında da görmeye başladığınız fatura tahsilatı merkezlerini ifade ediyor. Bugüne kadar düzenleme olmadığı için mahalle bakkaları, büfe, istasyon ve hatta en son kapıcıların elinde POS ‘lar ile apartmanlardan doğrudan tahsilat yaptıklarını duymuştum. Yeni dönemde bu şekilde vatandaşın faturalarını tahsil etmek isteyen kurumlar markalaşmak ve lisans almak zorunda kalacaklar.

  • PTT

◦       PTT kamuda çıkan bir çok kanunda olduğu gibi defakto durumundan ve hali hazırda yaptığı işlemlerden ötürü 6493 sayılı Ödeme Sistemleri kanununda da özel statü tanımlanmıştır. ◦       Kanunda tanınan özel statünün denetimi ve denetim sonrası yetkinin kaldırılması kontrolü PTT ‘nin tamamen özelleştirilebileceği göz önünde bulundurularak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu ve Kurumuna verilmiştir.  

 

Aracı Paydaşlar

  • Diğer Türk Bankalarına EFT/EMKT yapabilmek için TCMB 
  • Yabancı Bankalar ile Swift Sistemi (Swift AŞ) üzerinden para transferi yapılabilmektedir.
  • Uluslararası Para Transferi Ağ ve Noktalarına erişim için Türkiye ‘deki en büyük oyuncular Western Union, Money Gram ve UPT 
  • Fatura Üreten Kurumlar ulusal ve bölgesel olarak aşağıdaki kategorilere ayrılabilir:

◦       Ulusal GSM ve Telekom firmaları

◦       Bölgesel Elektrik, Doğalgaz ve Su firmaları

◦       Belediye ödemeleri ve vergileri

◦       E-Devlet ve Vergiler  

 

İhtiyaç sahibi Paydaşlar

  • Son Kullanıcı : Faturalarını ödemek isteyen, kişi ve kurumlara para transferi yapmak isteyen, perakende ve internet üzerinden ürün almak için kredi kartı veya nakit kullanarak ödeme yapacak son kullanıcıları ifade etmektedir.
  • Kamu Kurumları : SGK, Adliye, Nüfus Müdürlüğü, Tapu Dairesi, Vergi Dairesi ve e-Devlet uygulamalarının vatandaşların tahakkuk eden primleri, ödeme ve borçlarını tahsil etmelerini sağlayacak sistemler olacak.
  • Belediyeler : İlan, Reklam, Eğlence, İşyeri ve Çalışma İzinleri, Çevre ve Emlak vergisi gibi tahakkuk eden ödeme ve borçları vatandaşlardan tahsil etmek için sistemleri kullanacaklar.
  • Perakende markaları : Perakende ürün ve hizmetleri sunan markalar bayi, şube ve dijital kanalları vasıtasıyla , market, bakkal, istasyon ve büfelerin müşterilerden nakit ve kart dışında alternatif ödeme sistemleri ile tahsilat yapabilecekler.
  • E-Ticaret Firmaları : Dijital kanallar üzerinden dokunulabilir ve sanal ürün ve hizmetler sunan markalar müşterilerden nakit, havale, eft ve kart dışında alternatif ödeme sistemleri ile tahsilat yapabilecekler.
  • Internet devleri : Internet sistemleri üzerinden ürün, hizmetler, abonelik ve üyelik hizmetleri sunan markaların müşterilerden nakit, havale, eft ve kart dışında alternatif ödeme sistemleri ile tahsilat yapabilecekler.

 

Düzenleyici Kurumlar

  • BDDK : Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının İzinlerini verir, Düzenlemeleri yapar ve denetler
  • TCMB :  Sistem İşleticisi İzinlerini verir, Düzenleyici yapar ve denetler
  • TCMB, BTOM, TakasBank, MKK ve BKM : Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemlerini işleten ve üzerinde işlem yapan kuruluşlar için düzenlemeleri yapar ve denetler

 

Sistem ve Teknolojiler

  • EPOS / ÖKC: Geleneksel EFT POS cihazlarına alışkın durumdayız. 3100 sayılı “Ödeme Kaydedici Cihazlar” kanunu ile Yazarkasa fonksiyonu da olan mobil POS / ÖKC ‘ler hayatımıza girdi. Sancak grubunun Vera ’sı ile başlayan rekabet, sektörün büyük oyuncuları Ingenico, Verifone, Profilo, Beko ve Hugin ile çok agresif hale geliyor.

◦       Yeni dönemde, POS üretici / sağlayıcı aynı zamanda TSM (Transaction Secure Management) ‘in sahibi ve hizmeti son kullanıcıya sunan esnaf ile sözleşme imzalayan taraf olacak. Bankalar ve Ödeme Sistemleri oyuncuları hem ÖKC üreticisi hemde Esnaf ile sözleşme imzalayacaklar.  Merak etmeyin başka bir makalede bu konununda detayına gireceğim.

  • NSDT / VSA : Near Sound Data Transfer (Yakın Ses Veri Transferi) / VSA (Very Secure Authentication) sistemleri SMS ve NFC 2.0 ile karşılaştırılan eski nesil telefonlarda da çalışabilen şifrelenmiş Ses gönderimi ve alımına yönelik Fransız Tagattitude, Fairpay, mcash tarafından e-ticaret ve web portal girişlerinin güvenliği için kullanılmaktadır.

◦       Basit şekilde çalışma modeli; e-ticaret sitesinde alışveriş yaparken ödeme adımında telefonunuzu ve kişisel şifreniz/PIN ‘inizi giriyorsunuz, sistem tarafından şifrelenmiş NSDT ile ses dosyası arıyor sizi, aramayı açtığınızda telefonunuz merkez sunucuya sinyali aldığını ve gerçek numara olduğunu belirten yanıt sesini yolluyor. Sunucu telefonun fiziksel varlığı ve onayını almış olduğu için ödeme işlemini tamamlıyor.

  • RFID : Radyo Frekansı ile Tanımlama(RFID) teknolojisi radyo frekansı kullanarak nesneleri tekil ve otomatik olarak tanımlama yöntemidir. RFID, temel olarak bir etiket ve okuyucudan meydana gelir. RFID etiketleri EPC(Elektronik Ürün Kodu) gibi bilgileri almak, saklamak ve göndermek için programlanabilirler. RFID etiketleri, radyo frekansı ile yapılan sorguları almaya ve cevaplamaya olanak tanıyan bir silikon yonga, anten ve kaplamadan meydana gelir. Yonga, etiketin üzerinde bulunduğu nesne ile ilgili bilgileri saklar.

◦       Mifare, Desfire ve Proximity Kart yapıları RFID teknolojileri üzerine dayanır.

  • BLE / Beacon : Bluetooth Low Energy olarak geçen Bluetooth V4.0 düşük enerji protokolüdür. Daha düşük enerji gerektirdiği için hazırlanan sinyal veren ve alan cihazlar 2 seneye kadar pil değiştirmeden dayanmaktadır.

◦       IEEE 802.15.1 ağ standardında 2.4-2.5 GHz frekansı ile 1 Mbit/s veri hızı, 0.006 sn kurulum/anlaşma hızında çalıştığı için normal Bluetooth ve NFC ‘den daha hızlı işlem yapar. ◦       Apple kendi işletim sistemi iOS 7.0 ile sisteme gömülü getirmekte, kendi desteklediği sinyal cihazlarınada iBeacon ismi veriliyor. ◦       Google ‘da Android 4.3 ile beraber BLE ve Beacon ‘ları desteklemeye başladı. ◦       Paypal piyasada ilk somut denemeleri yapan ve ödeme alan kurum olarak öne çıktı.

  • NFC : Near Field Communication (Yakın mesafe iletişim), akıllı telefon ve benzeri cihazların birbirine dokunarak ya da birbirine birkaç santimetre yaklaştırılarak radyo iletişimi kurmalarına imkan tanıyan standartlar kümesidir. ISO / IEC 14443 ve FeliCa standartlarını da içeren mevcut radyo frekansı tanımlama (RFID) standartlarına dayanmaktadır.

◦       Tüm telefon üreticileri NFC ‘ i cihaz sayılarını artırdı ve güvenlik katmanın diğer teknolojilerden daha iyi olması nedeniyle Apple ‘da sonunda ikna oldu ve NFC ‘ yi yeni cihazlarına ekliyor. ◦       NFC aşağıdaki alanlarda güncel ve gelecek çözümler sağlayarak, bugünün farklı temassız teknolojilerini bütünleştirir: ▪       Erişim kontrolü ▪       Tüketici elektroniği ▪       Sağlık ▪       Bilgi toplama ve değişim ▪       Sadakat ve kuponlar ▪       Ödemeler ▪       Ulaşım

  • SMS : Mobil Ödeme ve Operatör Faturaları ile ödeme servisleri SMS üzerinden çalışmaktadır. SMS ‘in bir diğeri önemide “two-factor authentication (2. faktör onaylama)” modeli güvenliği sağlayan tüm cüzdan ve ödeme servisleri SMS üzerinden çalışmaktadır.
  • QRCode : İşbankası Parakod ile ödeme ve Mobilkasaba cüzdan servisleri ile Türkiye ‘de trend olan QRCode ile ödeme dahada popüler olacağa benziyor. Öncelikle Dijital ve Mobil Pazarlama kampanyalarında kullanılan QRCode giderek Loyalty ve Kart üzerinde kampanya modellerinde de kullanılırken yeni dönemde para çekme, ödeme ve kişisel güvenliği kolaylaştırma adımlarında kullanılmaktadır.
  • VPOS : Virtual POS (Sanal POS) – Bildiğimiz Bankaların Sanal POS hizmetlerini ifade ediyor. Büyük ölçekteki e-ticaret firmaları doğrudan banka Sanal POS ‘larına bağlanabildiği gibi, 12 banka POS ‘unu tek bir platformda sunan Asseco MerchantSafe Unipay ürününü kullanırken, daha küçük ölçekteki e-ticaret firmalarıda entegrasyon ve bonus/puan sistemi entegrasyonlarını sıkıntısız yapmak için PayU ‘u kullanmaktalar.
  • mPOS : Akıllı telefon ve tabletlere takılabilen mobil POS cihazı. Örnek olarak Amerika ‘lı Square ve Paypal ‘ın Avrupa rakiplerinden en büyüğü iZettle
  • mpos_europe

Ödeme Sistemleri Ekosistemi ve Tanımlar

Ödeme Sistemleri Ekosistemi ve Paydasları

 

Çizim: Ödeme Sistemleri Ekosistemi ve Paydaşları 

 

Kanunda bahsi geçen tanımlar ve yorumlarım:

Alıcı: Ödeme işlemi sırasında gönderilecek fonun ulaşması istenen gerçek veya tüzel kişiyi ifade etmektedir.

Banka: TCMB – Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Anonim Şirketini ifade ediyor.

  • * Kanunun 5. maddesi uyarınca Sistem İşleticisine faliyet izinleri verir
  • * Ödeme Sistemlerin işleyişine ve sisteme katılım kural ve sözleşmeler Banka tarafından çıkarılacak yönetmeliklere göre işleticis tarafından belirlenir.
  • * Sistemlerin sorunsuz ve kesintisiz işlemesini sağlamak üzere düzenlemeleri yapar
  • * Sistem İşleticilerini gözetler ve denetler

Elektronik haberleşme işletmecisi: 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu çerçevesinde tanımlanan işletmeciyi tarif eder

  • * Yetkilendirme çerçevesinde elektronik haberleşme hizmeti sunan ve/veya elektronik haberleşme şebekesi sağlayan ve alt yapısını işleten şirketi,
  • * GSM ve Internet altyapı ve servis sağlayıcıları ifade ediyor

Elektronik para: Elektronik para ihraç eden kuruluş tarafından kabul edilen fon karşılığı ihraç edilen, elektronik olarak saklanan, kanunda kapsamındaki ödeme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan ve elektronik para ihraç eden kuruluş dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından da ödeme aracı olarak kabul edilen parasal değeri ifade etmektedir.

  • * Tüm sektörler ve Pazarlama alanında yorumlanabilecek çok geniş bir çerçeve ve fırsatlar mevcut. Bu konuyu ayrı bir makalede ele alacağım.

Elektronik para kuruluşu: Kanun kapsamında elektronik para ihraç etme yetkisi verilen tüzel kişiyi ifade ediyor.

  • * Kendi ürün ve hizmetlerini elektronik para ile satacak veya kampanyalarında kabul edecek kurumlarında kanunu iyi okumaları ve yorumlamaları gerekmektekdir.
  • * Markalar, Perakende ürün ve hizmet kuruluşları ile, e/m-ticaret hizmeti veren kuruluş ve pazaryerleride konuyu dikkatli takip ederek pozisyonlarını almaktadır.

Fon: Ödeme Sistemleri ekosisteminde ve kanunda bahsi geçen para transferi ve ödemede kullanılan tüm banknot, madeni para, kaydi para veya elektronik parayı ifade eder.

Gönderen: Sahibi olduğu tanımlı ödeme hesabından veya ödeme hesabı bulunmaksızın ödeme emri veren gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder

Katılımcı: Ödeme Sistemine katılarak doğrudan para ve ödeme transfer emri verme yetkisi bulunan ve sistem kurallarına uymakla yükümlü tüzel kişiyi ifade eder

Kişisel güvenlik bilgileri: Ödeme aracı ile işlem gerçekleştirirken kullanılabilecek şifre, kart/hesap/elektronik para/kupon son kullanma tarihi, güvenlik numarası gibi ödeme aracını ve ödeme aracı kullanıcısının kimliğini belirleyici bilgileri ifade eder

Kurul: BDDK – Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunu ifade eder.

  • * Kanun kapsamında ödeme hizmetleri alanında faaliyette bulunmak isteyen ödeme kuruluşu Kuruldan izin almak kaydıyla faaliyette bulunabilir.
  • * Ödeme Kuruluşları tarafından yapılamayacak faaliyetleri belirlemeye ve engellemeye yetkisi vardır. Lisans alıp faaliyete başlamış olsada tüm Ödeme Kuruluşları bu düzenleme ve kurallara uymalıdır.
  • * Kurul, Ödeme kuruluşunun iznini gerekli kuruluş ve işletim şartları, güvenlik ve işletim kriterlerini yerine getirmediği için iptal edebilir

Kurum: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,

  • * Ödeme Kuruluşlarının kuruluşu için gerekli bilgi ve belgeler, işleyişine, sermaye ve özkaynak yapısı, şube, temsilci ve dış hizmet sağlayıcısı kullanımı, kurumsal yönetim ilkelerine, iç sistemlerine, bilgi sistemleri / IT yönetimine ve kanun kapsamına girmeyen diğer faaliyetlere ilişkin usul ve esasları MASAK ve Banka ‘nın görüşünü alarak yönetmelikler ile beilrler
  • * Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu gözetim ve denetimlerini yapar

Masak : Mali Suçları Araştırma Kurulunu ifade eder. Bankalarda olduğu gibi Ödeme Sistemi oyuncuları üzerinde oluşacak legal olmayan para akışı, transferi ve yöntemlerini izleme, denetleme ve kontrolünden sorumlu kuruludur.

Menkul kıymet mutabakat sistemi: Üç veya daha fazla katılımcı arasındaki transfer emirlerinden kaynaklanan menkul kıymet aktarımlarının gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla yapılan takas ve mutabakat işlemleri altyapısı ve sistemini ifade eder.

Merkezi karşı taraf: Bir veya daha fazla piyasada işlem gören finansal sözleşmelerin tarafları arasında alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı da alıcı rolünü üstlenerek işlemlerin tamamlanmasını taahhüt eden kuruluşu ifade eder.

Mutabakat: İki ya da daha fazla taraf arasındaki fon ya da menkul kıymet aktarımından kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesini ifade eder.

Mutabakat hesabı: Banka, bir mutabakat kuruluşu veya merkezi karşı taraf nezdinde bulunan, fon veya menkul kıymetleri muhafaza etmek ve sistemdeki katılımcılar arasındaki işlemlerin mutabakatını sağlamak amacıyla kullanılan hesabı ifade eder.

Mutabakat kuruluşu: Nezdinde mutabakat hesabı bulunduran ve gerektiğinde katılımcıya mutabakat amacıyla kredi verebilen kuruluşu ifade eder.

  • * Burada Takas ve Mutabakat kuruluşu oluşumundan bahsediliyor.
  • * Kredi verme ve escrow mekanizmaları ile proje firmaları ve müşteri arasında yeni bir iş modeli oluşabilir.
  • * Sigorta şirketlerinede burada bir iş çıkabilir gibi görünüyor.

Netleştirme: Bir katılımcının gönderdiği ve aldığı transfer emirlerinden kaynaklanan alacak ve borçların karşılıklı mahsup edilerek tek bir alacak veya borca dönüştürülmesini ifade ediyor.

  • * İki veya daha fazla taraf arasında alacak ve borç netleştirilerek mutabakatın kurulması sağlanıyor.

Ödeme aracı: Ödeme hizmeti sağlayıcısı ile kullanıcısı arasında belirlenen ve ödeme hizmeti kullanıcısı tarafından ödeme emrini vermek için kullanılan kart, cep telefonu, şifre ve benzeri kişiye özel aracı ifade ediyor.

  • * Yeni dönemde Ödeme aracı olarak fiziksel kart, cihaz ve aparat veya sanal (dijital & mobil) uygulama, mesaj, kişisel iz/tag, şifre, biometrik bilgiler kullanılabilecek.

Ödeme emri: Ödeme hizmeti kullanıcısı tarafından ödeme işleminin gerçekleşmesi amacıyla ödeme hizmeti sağlayıcısına verilen talimatı ifade eder.

  • * Ödeme emri / talimatı yukarıda sayılan tüm ödeme araçları ile yapılabiliyor olacak.

Ödeme hesabı: Ödeme hizmeti kullanıcısı adına açılan ve ödeme işleminin yürütülmesinde kullanılan hesabı ifade ediyor.

  • * Ödeme hizmetini gerçekleştirebilmek için Ödeme Hizmeti Sağlayıcısı havuz/normal hesaplarında açılan hesabı ifade ediyor.
  • * Ödeme araçlarını kullanarak ödeme ve para transferi için ödeme hesabına para yatırmak ve çekmek mümkün.

Ödeme hizmeti:

  • * Ödeme hesabına para yatırma, çekme ve işletme ilgili işlemleri kapsar
  • * Ödeme hesabındaki fonun aktarımı, doğrudan borçlandırma, ödeme kartı veya benzeri araçla yapılan ödeme işlemi, ödeme emri ve para transferi işlemlerini kapsar
  • * Ödeme aracının ihracı veya kabulünü kapsar
  • * Para havalesini kapsar
  • * Fatura ödemelerine aracılık edilmesine yönelik hizmetleri kapsar
  • * Ödeme işlemi onayının elektronik haberleşme cihazı aracılığıyla verildiği ve ödemenin son kullanıcı ile mal veya hizmet sağlayan arasında sadece aracı olarak faaliyet gösteren bilişim veya elektronik haberleşme işletmecisine (GSM ve Internet Altyapı ve Servis Sağlayıcıları) yapılması kapsar.
  •       – Maddenin gerekçesi: Ödeme işlemlerinde Cep telefonu, bilgisayar, kiosk ve benzeri elektronik haberleşme cihaz/aparatları kullanımı giderek artmaktadır. Son kullanıcı ödeme işlemine ilişkin onayı ilgili elektronik haberleşme cihazları ile verdiği ve fon aktarımının sözkonusu araçlar aracılığıyla bilişim ve elektronik haberleşme işletmecisi üzerinden gerçekleştirdiği işlemleri (mobil ödeme hizmeti gibi) kapsar.
  •       – Bu durum GSM ve Internet Operatörlerini legal ve lisanslı bir oyuncu haline getirir.

Ödeme hizmeti kullanıcısı: Gönderen, alıcı veya her ikisi sıfatıyla belirli bir ödeme hizmetinden faydalanan gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder.

Ödeme hizmeti sağlayıcısı: 5411 sayılı kanun kapsamındaki bankalar, elektronik para kuruluşları, ödeme kuruluşları, ödeme hizmeti sağlayıcısıdır.

Ödeme işlemi: Gönderen veya alıcının talimatı üzerine gerçekleştirilen fon yatırma, aktarma veya çekme faaliyetini ifade eder.

  • * Ödeme işlemini Ödeme araçları ile başlatabilir ve onayınıda aynı araçlar ve teknolojik yöntemler (SMS, Uygulama, Kart, Biometrik vb.) ile verebilir.

Ödeme kuruluşu: Ödeme hizmeti sağlamak ve gerçekleştirmek için bu Kanun kapsamında yetkilendirilmiş tüzel kişiyi ifade eder.

  • * Kurul tarafından yetkilendirilir ve lisanslanır
  • * Kurum tarafından gözetlenir ve denetlenir
  • * Ödeme kuruluşu kredi verme faaliyetinde bulunamaz. Ödenmesine aracılık edilen tutarlar taksitlendirilemez.
  • * Bilişim veya Elektronik haberleşme işletmecisi (ödeme hizmetinin gerçekleştirilmesi yada elektronik para ihracı için toplanan fonların kullanılmaması şartıyla) ödemesine aracılık ettiği tutarı kendi ürettiği faturasına yansıtabilir. Faturanın son ödeme tarihinede ödenmesi kredi sayılmaz. Burada Operatörlere ciddi fırsatlar doğmuştur.

Ödeme sistemi: Üç veya daha fazla katılımcı arasındaki transfer emirlerinden kaynaklanan fon aktarımlarının gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla yapılan takas ve mutabakat işlemleri için gerekli altyapıyı ifade eder

Para havalesi: Gönderen veya alıcı adına herhangi bir hesap açılmaksızın gönderenin, alıcıya veya alıcı adına hareket eden ödeme hizmeti sağlayıcısına fon aktarımı gerçekleştirdiği ödeme hizmetini ifade eder.

  • * Hesap açılmadan sistem içi veya network/ağ içinde gönderilen para transferini ifade ediyor
  • * Hesap açılmadan anlaşmalı para transferi network/ağ ‘larına gönderilen para transferini ifade ediyor

Sistem: Ödeme sistemi ve menkul kıymet mutabakat sistemini ifade ediyor.

Sistem işleticisi: Sistemin günlük işleyişinden sorumlu olan ve sistem işletimi için gerekli olan faaliyet iznine sahip       tüzel kişiyi ifade eder.

  • * TCMB tarafından yetkilendirilir, gözetlenir ve denetlenir.
  • * Kanunda tanımlanan yetki ve şartlar ile doğal adaylar: TCMB, BTOM, TakasBank, MKK ve BKM olacaktır.
  • * Yeni adayların çıkmasını bekliyorum, olmaki özel sektör işin içine girmeli ve rekabet ortamı oluşmalı.

Takas: Sisteme gönderilen transfer emirlerinin aktarımı, bu emirlerin karşılıklı olarak iletilmesine ve mutabakat öncesi provizyon alındığı durumlarda provizyon alınmasına aracılık edilmesi ve bazı durumlarda bu emirlerin netleştirilmesi işlemlerini ifade ediyor.

Takas odası: Katılımcıların net borç veya alacak durumunun hesaplanmasından sorumlu kuruluşu ifade eder.

Transfer emri: Bu tanıma girenleri şu maddeler ile ifade edebiliriz

1)    Belirli miktarda fonun sistem içerisinde katılımcılar arasında devrolunmasına ilişkin katılımcı talimatını ifade eder.

2)    Ödeme yükümlülüğünün üstlenilmesi veya yerine getirilmesi sonucunu doğuran, sistem kurallarına uygun talimatı ifade eder.

3)    Menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçları üzerindeki hakları kaydi olarak veya sair şekilde sistem içerisinde devretmeye yönelik katılımcı talimatını ifade eder.

 

Bir sonraki makalede sizlere, yukarıdaki Peyzaj ‘da modellediğim Ödeme Sistemleri Mimarisi, Ekosistem Oyuncuları, Yerel ve Uluslararası İş birliği yapılan Kuruluşlar, Ödeme Sistemleri ihtiyacı olan Sektörler, Aracı Kamu kurumları ve Özel kuruluşlar, Düzenleyiciler ile ekosistemde kullanılan tüm teknoloji ve cihazlar ve aralarındaki iş akışlarını aktarmaya çalışacağım.

6493 Sayılı “Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Kanunu”

Sizlere bu makalemde; Temmuz ayında tüm Bankacılık, Perakende, E-ticaret, Pazaryerleri, Ön Ödemeli Kart, Marka, Kargo, Pazarlama, Sadakat, Fatura Üreten & Tahsilat kurumları, Para Transferi sektörünün yönetmeliklerinin çıkmasını beklediği “Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Kanunu” ‘nun resmi gerekçelerini yorumlarım ile beraber aktaracağım.

shopping

 

 

 

 

 

 

 

 

  1. Gelişen teknoloji ile birlikte ödemeler alanında görülen çeşitli uygulamalar sayesinde günlük hayatta gerçekleştirilen birçok ticari ve finansal işlem için nakit dışı ödeme yöntemleri kullanılmaya başlanmıştır.
  2. Elektronik para modeli ile çalışan ödeme araçlarının yaygınlaşması, bunlara ilişkin hukuksal yapının oluşturulması gerekiyor.
  3. Elektronik paranın merkez bankalarının para politikalarına, ödeme sistemlerine ve ekonomik istikrara etkisi artmaktadır. Dolayısı ile elektronik para ihracı ve kullanımının hukuksal düzenlemeler ile kontrol edilmesi zorunludur. Bu nedenle günümüz ve yakın gelecekteki özellikle mobil alandaki teknolojik gelişim ihtiyaçlarına cevap verebilecek, ve iç-dış Turizm ‘i düşündüğünüzde uluslararası mevzuatlar ile de uyumlu düzenlemeler gerekli hale gelmiştir.
  4. Gerçekleşen tüm ödeme işlemi hizmetini sunanlar ve yararlananlar arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi gerekmektedir. Uluslararası mevzuatlar ile uyumlu bir düzenleme; hem ödeme hizmetleri ve elektronik para hem de ödeme ve menkul kıymet mutabakat sistemlerinin arasındaki ilişkileri ve kullanılan tanımlamaları netleştirerek mevzuat bütünlüğünü sağlayacaktır.
  5. “Ödeme Hizmetleri” kuruluşlarının bazıları (Bankalar) çeşitli otoritelerin gözetim ve denetimi altında sürdürürken, bazı kuruluşlar herhangi bir otoriteden izin almadan ve kontrole tabi olmadan faaliyetlerini sürdürmektedir. Zaman zaman Vatandaş ve Tüketici haklarının korunması açısından ciddi sıkıntılara yol açabilmektedir.
  6. Bankalar dışındaki kuruluşların “Ödeme Hizmetleri” sektöründe faaliyet göstermesi rekabetin artması, hizmet kalitesinin yükselmesi, tüketiciler açısından maliyetlerin düşmesi ve bankacılık hizmetlerinden faydalanamayan kesimlerin bu hizmetlere daha kolay ulaşmasını sağlayacak.
  7. “Ödeme Hizmetleri” temel olarak; gönderenden alınan fonun alıcıya ulaştırılmasıdır. Bu tür işlemlerde sektöre olan güveni olumsuz etkileyebilecek uygulamaların önlenmesi amacıyla banka-dışı kuruluşların “Ödeme Hizmetleri” alanında işlem gerçekleştirirken faaliyetlerinin düzenlenmesi gerekmektedir.
  8. Merkez bankalarının temel amacı “Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri” ’nin güvenli ve etkin bir şekilde çalışmasını sağlamaktır. Sistemlerin sorunsuz bir şekilde çalışmasının merkez bankaları ve finansal istikrar açısından çok önemlidir. Bu sistemlerin artan kullanımı, gerçekleşen işlemlerin büyük miktarlara ulaşması ve sistem katılımcılarından birinin karşılaşacağı kredi veya likidite problemin diğer katılımcılara da yayılarak zincirleme bir etki doğurma ihtimali yükselmektedir.
  9. Güvenli ve etkin bir şekilde çalışan bir sistemin sağlam bir hukuksal temele ve sistemin etkin çalışmasına engel olabilecek finansal ve operasyonel risklerin kontrolünü sağlayan bir mekanizmaya sahip olması gerekmektedir.
  10. Bu çerçevede, Uluslararası Mutabakat Bankası (Bank for International Settlements – BIS) bünyesinde sistemler konusunda faaliyet gösteren Ödeme ve Mutabakat Sistemleri Komitesi (Committee for Payment and Settlement Systems – CPSS) sistemlerin gözetimini merkez bankalarının başlıca görevlerinden biri olarak kabul etmiştir.
  11. 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununda; “Bankanın temel görevleri” bölümü 4. maddesi 3.fıkrasının (I) numaralı bendinin (f) alt bendinde “Türk Lirasının hacim ve tedavülünü düzenlemek, ödeme ve menkul kıymet transferi ve mutabakat sistemleri kurmak, kurulmuş ve kurulacak sistemlerin kesintisiz işlemesini ve denetimini sağlayacak düzenlemeleri yapmak, ödemeler için elektronik ortam da dahil olmak üzere kullanılacak yöntemleri ve araçları belirlemek” hükmü yer almaktadır.
  12. Katılımcıların “Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri” ‘de gerçekleştirdikleri işlemler finansal sistem içerisindeki  varlık akışlarının önemli bir boyutunu oluşturmaktadır. Dolayısı ile gerçekleşen işlemlerin nihai olması ve mutabakatı gerçekleşen işlemlerin iptal edilememesi, katılımcıların varlık akışlarında ve sistemik bir riskin oluşmasını önleyecektir.
  13. 6493 sayılı kanun ve yönetmelikleri ile Türkiye’de faaliyet göstermekte olan tüm sistemlerde gerçekleşen işlemlerin hukuksal zemini güçlendirilecek, gözetim konusunda da uluslararası standartlar ve uygulamalar gerçekleştirilecektir.
  14. Avrupa Birliği (AB) Müktesabatının üstlenilmesine ilişkin Türkiye Ulusal Programının uygulanması, koordinasyonu ve izlenmesine dair Bakanlar Kurulu kararı 31/12/2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlandığı için zaman baskısı da vardır.
  15. Sistemler, ödeme hizmetleri ve elektronik para kuruluşları ile ilgili olarak AB müktesabatına uyum sağlamak amacıyla Sermayenin serbest dolaşımı ve Mali hizmetler fasılları kapsamında Ödeme Sistemleri Kanununun ivedi olarak çıkarılıp uygulanması gerekmektedir.
  16. Kanun hazırlanırken sistemler, ödeme hizmetleri ve elektronik para hususlarında Türk mevzuatını AB müktesebatına uyumlaştırmak için 2007/64/EC sayılı Ödeme Hizmetleri Direktifi, 2009/44/EC sayılı direktif ile değişik 1998/26/EC sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemlerinde Mutabakatın Nihailiği Direktifi ve 2009/110/EC sayılı Elektronik Para Kuruluşlarının Kurulması, Faaliyetlerinin Sürdürülmesi, Denetimi Direktifi dikkate alınmıştır.

Sonuç olarak; gerek AB müktesebatına uyum sağlanması, gerek sistemler, ödeme hizmetleri ve elektronik para kuruluşları alanındaki hukuki boşluğun doldurulması, gerekse de söz konusu alanların sağlıklı gelişimi, ana kavramların tanımlanması, hak ve yükümlülükler ile yaptırımların belirlenmesi gerekliliğinden hareketle bu kanun hazırlanmıştır.

 

Bir sonraki makalem “Türkiye Ödeme Sistemleri Ekosistemi ve Potansiyel Oyuncuları” başlıklı olacak. Grafik ve mimari olarak tüm yerli & yabancı oyuncuları, düzenleyicileri, kullanılacak teknolojileri, hedef müşteriler, perakende ve e-ticaret sektörü ile olacak ilişkilerini aktarmaya çalışacağım. 

1 2 Scroll to top